O nasChronologiaArtykułyWspółautorzyPocztaZałóż bloga
 -

"Mała Zagłada" – Rany, które nie zagoją się nigdy - Recenzje książek

TEN CZAS, jak nazywa autorka wojenną bezsensowną i bezduszną zawieruchę, nie oszczędza nikogo. Jest niczym palec diabła, który skrzywdzi też i tych najmłodszych, niewinnych. Bo to właśnie dzieci cierpią najbardziej. Tak było w Sochach na Zamojszczyźnie 1 czerwca 1943 roku. Tętniąca życiem, licząca ponad 80 domów, wioska w kilka godzin przestała istnieć. Pozostały zgliszcza, popiół i garstka cudem uratowanych mieszkańców.

Wstęp
Treść artykułu
Galeria zdjęć
Opinie
Polecane artykuły
aragorn136 (24997 pkt)Strona WWW Autora
Ilość odwiedzin:
4 274
Czas czytania:
4 789 min.
Autor:
aragorn136 (24997 pkt)
Dodano:
3522 dni temu

Data dodania:
2015-11-17 13:00:10

Urodzona w 1957 roku Anna Janko napisała wydaną w styczniu 2015 roku książkę pt. „Mała Zagłada” z kilku powodów. Po pierwsze, aby podzielić się z czytelnikami tragicznymi losami swojej matki Teresy Ferenc, która jako 9-letnia dziewczynka była świadkami tych strasznych wydarzeń i straciła rodziców. Po drugie – książka ta pełni dla niej funkcję autoterapeutyczną, jest próbą przezwyciężenia odziedziczonej traumy, zmniejszenia rozległych blizn. I wreszcie po trzecie – publikacja ta dociera do prawdy, do źródła zła i stara się odpowiedzieć na niełatwe pytanie: dlaczego dorośli w jednej chwili bezlitośnie odbierają młodym ludziom dzieciństwo?

 

Zamojszczyzna to region w południowo-wschodniej Polsce, w południowej części województwa lubelskiego. Na początku lat 40. XX wieku, mimo trwającej wojny światowej, mieszkańcy wsi Sochy modlili się i wierzyli, że piekło ich ominie. Że zawsze będzie gdzieś daleko, a oni bezpiecznie będą żyć własnym rytmem, wychowując dzieci, uprawiając pole i nadal cieszyć się wschodami i zachodami słońca. I może tak by właśnie było, ale nagłe, niczym grom z jasnego nieba, wkroczenie nazistów, a raczej Niemców, co matka Anny Janko ciągle podkreśla, bajkę zmieniło w horror. Rozkaz był oczywisty – pacyfikacja! Wyrok zapadł. Rozstrzelać, spalić, obrócić w ruinę. Nie tyle za pomoc partyzantom, lecz przede wszystkim za bycie podludźmi z podwioski. Na tym polegała ich wina.

 

Na oczach dzieci zabijano rodziców, niszczono dobytek, gospodarstwa. Na koniec nadleciały samoloty… Jednak autorka nie czuje nienawiści do państwa niemieckiego. Według niej odpowiedzialni byli konkretni ludzie – z imienia i nazwiska. Przecież część tych żołnierzy też miała rodziny. Co nimi kierowało? Czy tylko bezgraniczne oddanie Hitlerowi? A co z honorem, z cywilizacyjnymi zasadami prowadzenia wojny? Mała Terenia Ferenc widziała, jak Niemiec najpierw zamordowała jej ojca Władysława, a później matkę Józię, trzymającą na ręku młodszą córeczkę – Kropkę. Strach, płacz, rozpacz, utrata tego, co najcenniejsze. I to wszystko, jak na ironio dnia 1 czerwca, który w Polsce w latach 50. uznano za Dzień Dziecka.

 

Teresa nigdy nie zapomniała, nigdy nie wybaczyła. W jednym z wierszy już w dorosłym życiu tak pisze: „Ja, której wciąż od nowa rodzi się ojciec, matka i esesman, której powstają wsie, żeby się wreszcie dopalić, ja prowadzona na rzeź przez trzydzieści trzy lata – która nie ocalałam – Przychodzę, żeby nic nie powiedzieć o zabitym płaczu, o gardle w powrozach…”. Jej brat miał tylko pięć lat, Kropka jeszcze mniej. Przeżyli, ale ich, podobnie jak rany innych małych istot ludzkich, nie zagoiły się już nigdy. Zbyt wielka to apokalipsa, zbyt potężny ból. „Na czas wojny nie powinno być żadnych dzieci” – stwierdza Janko. Ma rację. To właśnie one cierpią najbardziej. Ale rzeczywistość jest inna. Wojna zbiera swe żniwo i „nie przejmuje się” losami bezbronnych.

 

„Mała Zagłada” to smutna książka, którą nie jestem w stanie ocenić, przyznać numer jakości. Kiedy przeczytałem ostatnią stronę i zamknąłem okładkę, po policzku pociekła mi łza. Niechaj to będzie wystarczającą rekomendacją, aby każdy obowiązkowo po nią sięgnął. Ja pochłonąłem ją całym sercem, duszą i wrażliwym umysłem. Anna Janko stworzyła książkę takim stylem, że nie sposób o niej zapomnieć. Ma się wrażenie uczestnictwa w tamtych wydarzeniach. Co więcej, książka jest też „albumem rodzinnym autorki”, ale takim, który ogląda się inaczej niż zwykłe albumy. W tym jest dużo bolesnych i tragicznych wspomnień. Ponad 200 szczerych stron i rozdziałów nie dotyczy jedynie Soch. Janko pisze w pierwszej osobie, czasem wprowadza dialog z własną matką – co pozwala na jeszcze większy, mocniejszy wydźwięk książki. Tak zwraca się do mamy: „Chciałabym zdążyć wszystko zrozumieć. Dowiedzieć się, kim jesteś, dziewczynko, która straciłaś matkę, ojca, dom, całą wieś, słońce i księżyc, i wszystkie bajki”. Nie brakuje także miejsca na refleksję (warto zwrócić uwagę na rozdział pt. „Dobry Niemiec”), a nawet szczyptę subtelnego humoru (przekomarzania z Teresą Ferenc).

 

I plusem jest to, że nie wprowadza czytelnika w depresję. Janko to poetka i felietonistka, która wcześniej zasłynęła kilkoma tomami wierszy i powieścią „Dziewczynka z zapałkami”. Ta dwukrotnie nominowana do Nagrody Nike autorka potrafi jak mało kto pisać o trudnych sprawach językiem bogatym w elementy magiczne, pełne nadziei, stylistycznie dopieszczone. „Mała Zagłada” wciąga i porusza. Dzięki niej nie zaginie pamięć o Sochach i podobnych miejscach dotkniętych palcem diabła. Jest wołaniem, przestrogą i apelem do świata – nigdy więcej!

 

Ocena: Bez oceny

 

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję

Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:




Galeria zdjęć - "Mała Zagłada" – Rany, które nie zagoją się nigdy

Temat / Nick / URL:

Treść komentarza:

Więcej artykułów od autora aragorn136

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 16 dni temu

liczba odwiedzin: 304

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 38 dni temu

liczba odwiedzin: 151

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 63 dni temu

liczba odwiedzin: 285

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 88 dni temu

liczba odwiedzin: 214

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 141 dni temu

liczba odwiedzin: 455

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 108 dni temu

liczba odwiedzin: 543

Polecamy podobne artykuły

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2697 dni temu

liczba odwiedzin: 2921

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 2139 dni temu

liczba odwiedzin: 2419

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4531 dni temu

liczba odwiedzin: 8397

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4518 dni temu

liczba odwiedzin: 4229

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4509 dni temu

liczba odwiedzin: 3946

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2945 dni temu

liczba odwiedzin: 5962

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2653 dni temu

liczba odwiedzin: 2551

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 2825 dni temu

liczba odwiedzin: 3183

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2999 dni temu

liczba odwiedzin: 3063

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 3449 dni temu

liczba odwiedzin: 3512

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 3196 dni temu

liczba odwiedzin: 5524

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2474 dni temu

liczba odwiedzin: 4481

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2481 dni temu

liczba odwiedzin: 2329

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3209 dni temu

liczba odwiedzin: 3157

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3033 dni temu

liczba odwiedzin: 2376

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3024 dni temu

liczba odwiedzin: 3299

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2845 dni temu

liczba odwiedzin: 2689

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2780 dni temu

liczba odwiedzin: 3557

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2775 dni temu

liczba odwiedzin: 3277

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2662 dni temu

liczba odwiedzin: 2473

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2652 dni temu

liczba odwiedzin: 2612

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3410 dni temu

liczba odwiedzin: 2936

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2393 dni temu

liczba odwiedzin: 3203

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2608 dni temu

liczba odwiedzin: 2304

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3335 dni temu

liczba odwiedzin: 3279

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2963 dni temu

liczba odwiedzin: 2631

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2326 dni temu

liczba odwiedzin: 2379

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3418 dni temu

liczba odwiedzin: 3146

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 3206 dni temu

liczba odwiedzin: 2600

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3054 dni temu

liczba odwiedzin: 3988

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2683 dni temu

liczba odwiedzin: 4134

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2325 dni temu

liczba odwiedzin: 2647

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 3063 dni temu

liczba odwiedzin: 3488

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2720 dni temu

liczba odwiedzin: 8653

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2680 dni temu

liczba odwiedzin: 5412

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2579 dni temu

liczba odwiedzin: 4709

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2329 dni temu

liczba odwiedzin: 4169

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2249 dni temu

liczba odwiedzin: 3718

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2227 dni temu

liczba odwiedzin: 4528

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2117 dni temu

liczba odwiedzin: 2223

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2297 dni temu

liczba odwiedzin: 2318

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 1954 dni temu

liczba odwiedzin: 2771

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2291 dni temu

liczba odwiedzin: 2546

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 1925 dni temu

liczba odwiedzin: 3067

autor:pytonznadwisly(693 pkt)

utworzony: 2129 dni temu

liczba odwiedzin: 3828

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2236 dni temu

liczba odwiedzin: 2642

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 1976 dni temu

liczba odwiedzin: 3233

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2094 dni temu

liczba odwiedzin: 4252

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 1968 dni temu

liczba odwiedzin: 5093

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4531 dni temu

liczba odwiedzin: 5014

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4500 dni temu

liczba odwiedzin: 4801

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4091 dni temu

liczba odwiedzin: 5362

autor:donkichot(314 pkt)

utworzony: 2131 dni temu

liczba odwiedzin: 4772

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4027 dni temu

liczba odwiedzin: 4004

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2226 dni temu

liczba odwiedzin: 6172

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4560 dni temu

liczba odwiedzin: 7620

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4542 dni temu

liczba odwiedzin: 20766

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 1942 dni temu

liczba odwiedzin: 4618

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2005 dni temu

liczba odwiedzin: 4543

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3650 dni temu

liczba odwiedzin: 3317

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2925 dni temu

liczba odwiedzin: 4340

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 3501 dni temu

liczba odwiedzin: 3087

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2650 dni temu

liczba odwiedzin: 18609

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 1254 dni temu

liczba odwiedzin: 2163

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 1222 dni temu

liczba odwiedzin: 2244

autor:marmir83(1034 pkt)

utworzony: 4501 dni temu

liczba odwiedzin: 11357

autor:lukasz_kulak(2047 pkt)

utworzony: 3962 dni temu

liczba odwiedzin: 14373

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 3951 dni temu

liczba odwiedzin: 8906

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 4460 dni temu

liczba odwiedzin: 4454

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4426 dni temu

liczba odwiedzin: 5146

autor:piterwm90(218 pkt)

utworzony: 4375 dni temu

liczba odwiedzin: 4337

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 4305 dni temu

liczba odwiedzin: 4467

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 4284 dni temu

liczba odwiedzin: 7524

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 4264 dni temu

liczba odwiedzin: 5051

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4146 dni temu

liczba odwiedzin: 4449

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4138 dni temu

liczba odwiedzin: 5605

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 4062 dni temu

liczba odwiedzin: 3747

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 3946 dni temu

liczba odwiedzin: 6888

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3789 dni temu

liczba odwiedzin: 3700

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3781 dni temu

liczba odwiedzin: 3385

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3698 dni temu

liczba odwiedzin: 3150

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3687 dni temu

liczba odwiedzin: 5170

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3579 dni temu

liczba odwiedzin: 4167

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 3561 dni temu

liczba odwiedzin: 4699

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 3555 dni temu

liczba odwiedzin: 4260

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3285 dni temu

liczba odwiedzin: 3173

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 3263 dni temu

liczba odwiedzin: 3524

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2918 dni temu

liczba odwiedzin: 2601

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2905 dni temu

liczba odwiedzin: 2923

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 2900 dni temu

liczba odwiedzin: 3016

autor:Kamil0232(277 pkt)

utworzony: 2810 dni temu

liczba odwiedzin: 5854

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2686 dni temu

liczba odwiedzin: 3842

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2671 dni temu

liczba odwiedzin: 4792

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2654 dni temu

liczba odwiedzin: 4907

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2556 dni temu

liczba odwiedzin: 5023

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2462 dni temu

liczba odwiedzin: 6557

autor:GieHa(3496 pkt)

utworzony: 2449 dni temu

liczba odwiedzin: 2858

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 2430 dni temu

liczba odwiedzin: 2471

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2394 dni temu

liczba odwiedzin: 7618

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2387 dni temu

liczba odwiedzin: 5172

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2367 dni temu

liczba odwiedzin: 5781

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2304 dni temu

liczba odwiedzin: 3201

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2304 dni temu

liczba odwiedzin: 2956

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2280 dni temu

liczba odwiedzin: 3842

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2258 dni temu

liczba odwiedzin: 3950

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2215 dni temu

liczba odwiedzin: 3904

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2192 dni temu

liczba odwiedzin: 3500

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2164 dni temu

liczba odwiedzin: 4637

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2115 dni temu

liczba odwiedzin: 2788

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2103 dni temu

liczba odwiedzin: 3891

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2097 dni temu

liczba odwiedzin: 4391

autor:GieHa(3496 pkt)

utworzony: 2081 dni temu

liczba odwiedzin: 2992

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2029 dni temu

liczba odwiedzin: 3172

autor:bonopasiak(3879 pkt)

utworzony: 2026 dni temu

liczba odwiedzin: 3393

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 2009 dni temu

liczba odwiedzin: 4920

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 2003 dni temu

liczba odwiedzin: 3417

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 1992 dni temu

liczba odwiedzin: 3575

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 1988 dni temu

liczba odwiedzin: 3456

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 1985 dni temu

liczba odwiedzin: 2454

autor:bonopasiak(3879 pkt)

utworzony: 1978 dni temu

liczba odwiedzin: 3273

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 1974 dni temu

liczba odwiedzin: 3931

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 1959 dni temu

liczba odwiedzin: 2445

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 1954 dni temu

liczba odwiedzin: 2490

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 1950 dni temu

liczba odwiedzin: 4782

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 1945 dni temu

liczba odwiedzin: 4250

autor:pj(16465 pkt)

utworzony: 1941 dni temu

liczba odwiedzin: 2644

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 1907 dni temu

liczba odwiedzin: 2606

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 1902 dni temu

liczba odwiedzin: 2191

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 1882 dni temu

liczba odwiedzin: 4100

Teraz czytane artykuły

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 3522 dni temu

liczba odwiedzin: 4274

autor:sebastiandziuda(1274 pkt)

utworzony: 1586 dni temu

liczba odwiedzin: 2732

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2242 dni temu

liczba odwiedzin: 3982

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 1483 dni temu

liczba odwiedzin: 1793

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2170 dni temu

liczba odwiedzin: 7396

autor:admin(52257 pkt)

utworzony: 735 dni temu

liczba odwiedzin: 1289

autor:Daniel Drozdek(1349 pkt)

utworzony: 2610 dni temu

liczba odwiedzin: 2804

Artykuły z tej samej kategorii

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 63 dni temu

liczba odwiedzin: 285

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 254 dni temu

liczba odwiedzin: 422

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 504 dni temu

liczba odwiedzin: 1380

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2288 dni temu

liczba odwiedzin: 5534

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 2945 dni temu

liczba odwiedzin: 5962

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 184 dni temu

liczba odwiedzin: 336

autor:aragorn136(24997 pkt)

utworzony: 215 dni temu

liczba odwiedzin: 460

Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.

© 2025 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.378

Akceptuję pliki cookies
W ramach naszego portalu stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym momencie zmiany ustawień dotyczących cookies. Jednocześnie informujemy, iż warunkiem koniecznym do prawidłowej pracy portalu Altao.pl jest włączenie obsługi plików cookies.

Rozumiem i akceptuję