O nasChronologiaArtykułyWspółautorzyPocztaZałóż bloga
 -

"Mała Zagłada" – Rany, które nie zagoją się nigdy - Recenzje książek

TEN CZAS, jak nazywa autorka wojenną bezsensowną i bezduszną zawieruchę, nie oszczędza nikogo. Jest niczym palec diabła, który skrzywdzi też i tych najmłodszych, niewinnych. Bo to właśnie dzieci cierpią najbardziej. Tak było w Sochach na Zamojszczyźnie 1 czerwca 1943 roku. Tętniąca życiem, licząca ponad 80 domów, wioska w kilka godzin przestała istnieć. Pozostały zgliszcza, popiół i garstka cudem uratowanych mieszkańców.

Wstęp
Treść artykułu
Galeria zdjęć
Opinie
Polecane artykuły
aragorn136 (24951 pkt)Strona WWW Autora
Ilość odwiedzin:
4 267
Czas czytania:
4 782 min.
Autor:
aragorn136 (24951 pkt)
Dodano:
3514 dni temu

Data dodania:
2015-11-17 13:00:10

Urodzona w 1957 roku Anna Janko napisała wydaną w styczniu 2015 roku książkę pt. „Mała Zagłada” z kilku powodów. Po pierwsze, aby podzielić się z czytelnikami tragicznymi losami swojej matki Teresy Ferenc, która jako 9-letnia dziewczynka była świadkami tych strasznych wydarzeń i straciła rodziców. Po drugie – książka ta pełni dla niej funkcję autoterapeutyczną, jest próbą przezwyciężenia odziedziczonej traumy, zmniejszenia rozległych blizn. I wreszcie po trzecie – publikacja ta dociera do prawdy, do źródła zła i stara się odpowiedzieć na niełatwe pytanie: dlaczego dorośli w jednej chwili bezlitośnie odbierają młodym ludziom dzieciństwo?

 

Zamojszczyzna to region w południowo-wschodniej Polsce, w południowej części województwa lubelskiego. Na początku lat 40. XX wieku, mimo trwającej wojny światowej, mieszkańcy wsi Sochy modlili się i wierzyli, że piekło ich ominie. Że zawsze będzie gdzieś daleko, a oni bezpiecznie będą żyć własnym rytmem, wychowując dzieci, uprawiając pole i nadal cieszyć się wschodami i zachodami słońca. I może tak by właśnie było, ale nagłe, niczym grom z jasnego nieba, wkroczenie nazistów, a raczej Niemców, co matka Anny Janko ciągle podkreśla, bajkę zmieniło w horror. Rozkaz był oczywisty – pacyfikacja! Wyrok zapadł. Rozstrzelać, spalić, obrócić w ruinę. Nie tyle za pomoc partyzantom, lecz przede wszystkim za bycie podludźmi z podwioski. Na tym polegała ich wina.

 

Na oczach dzieci zabijano rodziców, niszczono dobytek, gospodarstwa. Na koniec nadleciały samoloty… Jednak autorka nie czuje nienawiści do państwa niemieckiego. Według niej odpowiedzialni byli konkretni ludzie – z imienia i nazwiska. Przecież część tych żołnierzy też miała rodziny. Co nimi kierowało? Czy tylko bezgraniczne oddanie Hitlerowi? A co z honorem, z cywilizacyjnymi zasadami prowadzenia wojny? Mała Terenia Ferenc widziała, jak Niemiec najpierw zamordowała jej ojca Władysława, a później matkę Józię, trzymającą na ręku młodszą córeczkę – Kropkę. Strach, płacz, rozpacz, utrata tego, co najcenniejsze. I to wszystko, jak na ironio dnia 1 czerwca, który w Polsce w latach 50. uznano za Dzień Dziecka.

 

Teresa nigdy nie zapomniała, nigdy nie wybaczyła. W jednym z wierszy już w dorosłym życiu tak pisze: „Ja, której wciąż od nowa rodzi się ojciec, matka i esesman, której powstają wsie, żeby się wreszcie dopalić, ja prowadzona na rzeź przez trzydzieści trzy lata – która nie ocalałam – Przychodzę, żeby nic nie powiedzieć o zabitym płaczu, o gardle w powrozach…”. Jej brat miał tylko pięć lat, Kropka jeszcze mniej. Przeżyli, ale ich, podobnie jak rany innych małych istot ludzkich, nie zagoiły się już nigdy. Zbyt wielka to apokalipsa, zbyt potężny ból. „Na czas wojny nie powinno być żadnych dzieci” – stwierdza Janko. Ma rację. To właśnie one cierpią najbardziej. Ale rzeczywistość jest inna. Wojna zbiera swe żniwo i „nie przejmuje się” losami bezbronnych.

 

„Mała Zagłada” to smutna książka, którą nie jestem w stanie ocenić, przyznać numer jakości. Kiedy przeczytałem ostatnią stronę i zamknąłem okładkę, po policzku pociekła mi łza. Niechaj to będzie wystarczającą rekomendacją, aby każdy obowiązkowo po nią sięgnął. Ja pochłonąłem ją całym sercem, duszą i wrażliwym umysłem. Anna Janko stworzyła książkę takim stylem, że nie sposób o niej zapomnieć. Ma się wrażenie uczestnictwa w tamtych wydarzeniach. Co więcej, książka jest też „albumem rodzinnym autorki”, ale takim, który ogląda się inaczej niż zwykłe albumy. W tym jest dużo bolesnych i tragicznych wspomnień. Ponad 200 szczerych stron i rozdziałów nie dotyczy jedynie Soch. Janko pisze w pierwszej osobie, czasem wprowadza dialog z własną matką – co pozwala na jeszcze większy, mocniejszy wydźwięk książki. Tak zwraca się do mamy: „Chciałabym zdążyć wszystko zrozumieć. Dowiedzieć się, kim jesteś, dziewczynko, która straciłaś matkę, ojca, dom, całą wieś, słońce i księżyc, i wszystkie bajki”. Nie brakuje także miejsca na refleksję (warto zwrócić uwagę na rozdział pt. „Dobry Niemiec”), a nawet szczyptę subtelnego humoru (przekomarzania z Teresą Ferenc).

 

I plusem jest to, że nie wprowadza czytelnika w depresję. Janko to poetka i felietonistka, która wcześniej zasłynęła kilkoma tomami wierszy i powieścią „Dziewczynka z zapałkami”. Ta dwukrotnie nominowana do Nagrody Nike autorka potrafi jak mało kto pisać o trudnych sprawach językiem bogatym w elementy magiczne, pełne nadziei, stylistycznie dopieszczone. „Mała Zagłada” wciąga i porusza. Dzięki niej nie zaginie pamięć o Sochach i podobnych miejscach dotkniętych palcem diabła. Jest wołaniem, przestrogą i apelem do świata – nigdy więcej!

 

Ocena: Bez oceny

 

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję

Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:




Galeria zdjęć - "Mała Zagłada" – Rany, które nie zagoją się nigdy

Temat / Nick / URL:

Treść komentarza:

Więcej artykułów od autora aragorn136

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 8 dni temu

liczba odwiedzin: 265

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 30 dni temu

liczba odwiedzin: 141

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 55 dni temu

liczba odwiedzin: 257

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 80 dni temu

liczba odwiedzin: 197

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 133 dni temu

liczba odwiedzin: 450

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 100 dni temu

liczba odwiedzin: 529

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 162 dni temu

liczba odwiedzin: 651

Polecamy podobne artykuły

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2689 dni temu

liczba odwiedzin: 2910

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 2131 dni temu

liczba odwiedzin: 2412

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4523 dni temu

liczba odwiedzin: 8384

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4510 dni temu

liczba odwiedzin: 4220

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4501 dni temu

liczba odwiedzin: 3940

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2937 dni temu

liczba odwiedzin: 5951

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2645 dni temu

liczba odwiedzin: 2541

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 2816 dni temu

liczba odwiedzin: 3174

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2991 dni temu

liczba odwiedzin: 3056

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 3441 dni temu

liczba odwiedzin: 3504

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 3188 dni temu

liczba odwiedzin: 5519

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2466 dni temu

liczba odwiedzin: 4471

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2473 dni temu

liczba odwiedzin: 2322

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3201 dni temu

liczba odwiedzin: 3149

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3024 dni temu

liczba odwiedzin: 2369

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3016 dni temu

liczba odwiedzin: 3287

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2837 dni temu

liczba odwiedzin: 2679

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2772 dni temu

liczba odwiedzin: 3548

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2767 dni temu

liczba odwiedzin: 3268

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2654 dni temu

liczba odwiedzin: 2465

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2644 dni temu

liczba odwiedzin: 2604

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3402 dni temu

liczba odwiedzin: 2929

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2385 dni temu

liczba odwiedzin: 3199

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2599 dni temu

liczba odwiedzin: 2297

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3326 dni temu

liczba odwiedzin: 3272

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2955 dni temu

liczba odwiedzin: 2619

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2318 dni temu

liczba odwiedzin: 2374

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3410 dni temu

liczba odwiedzin: 3138

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 3198 dni temu

liczba odwiedzin: 2595

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3046 dni temu

liczba odwiedzin: 3973

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2675 dni temu

liczba odwiedzin: 4125

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2317 dni temu

liczba odwiedzin: 2635

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 3055 dni temu

liczba odwiedzin: 3474

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2712 dni temu

liczba odwiedzin: 8639

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2672 dni temu

liczba odwiedzin: 5402

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2571 dni temu

liczba odwiedzin: 4699

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2321 dni temu

liczba odwiedzin: 4150

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2241 dni temu

liczba odwiedzin: 3704

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2219 dni temu

liczba odwiedzin: 4517

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2109 dni temu

liczba odwiedzin: 2216

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2289 dni temu

liczba odwiedzin: 2312

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1946 dni temu

liczba odwiedzin: 2765

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2283 dni temu

liczba odwiedzin: 2540

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1917 dni temu

liczba odwiedzin: 3055

autor:pytonznadwisly(693 pkt)

utworzony: 2121 dni temu

liczba odwiedzin: 3819

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2228 dni temu

liczba odwiedzin: 2631

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1968 dni temu

liczba odwiedzin: 3221

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2086 dni temu

liczba odwiedzin: 4243

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 1960 dni temu

liczba odwiedzin: 5083

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4523 dni temu

liczba odwiedzin: 5004

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4492 dni temu

liczba odwiedzin: 4792

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4083 dni temu

liczba odwiedzin: 5355

autor:donkichot(314 pkt)

utworzony: 2123 dni temu

liczba odwiedzin: 4763

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4019 dni temu

liczba odwiedzin: 3994

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2218 dni temu

liczba odwiedzin: 6163

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4552 dni temu

liczba odwiedzin: 7609

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4534 dni temu

liczba odwiedzin: 20752

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 1934 dni temu

liczba odwiedzin: 4603

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 1997 dni temu

liczba odwiedzin: 4527

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3642 dni temu

liczba odwiedzin: 3307

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2917 dni temu

liczba odwiedzin: 4321

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 3493 dni temu

liczba odwiedzin: 3081

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2642 dni temu

liczba odwiedzin: 18586

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 1246 dni temu

liczba odwiedzin: 2146

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 1214 dni temu

liczba odwiedzin: 2234

autor:marmir83(1028 pkt)

utworzony: 4493 dni temu

liczba odwiedzin: 11346

autor:lukasz_kulak(2047 pkt)

utworzony: 3954 dni temu

liczba odwiedzin: 14365

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 3943 dni temu

liczba odwiedzin: 8899

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 4452 dni temu

liczba odwiedzin: 4451

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4418 dni temu

liczba odwiedzin: 5135

autor:piterwm90(218 pkt)

utworzony: 4367 dni temu

liczba odwiedzin: 4328

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 4297 dni temu

liczba odwiedzin: 4459

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 4276 dni temu

liczba odwiedzin: 7509

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 4256 dni temu

liczba odwiedzin: 5040

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4138 dni temu

liczba odwiedzin: 4441

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4130 dni temu

liczba odwiedzin: 5596

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4054 dni temu

liczba odwiedzin: 3740

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 3938 dni temu

liczba odwiedzin: 6875

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3781 dni temu

liczba odwiedzin: 3688

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3773 dni temu

liczba odwiedzin: 3371

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3690 dni temu

liczba odwiedzin: 3145

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3679 dni temu

liczba odwiedzin: 5156

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3571 dni temu

liczba odwiedzin: 4158

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 3553 dni temu

liczba odwiedzin: 4693

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 3547 dni temu

liczba odwiedzin: 4250

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3277 dni temu

liczba odwiedzin: 3163

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3255 dni temu

liczba odwiedzin: 3517

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2910 dni temu

liczba odwiedzin: 2591

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2897 dni temu

liczba odwiedzin: 2914

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 2892 dni temu

liczba odwiedzin: 3001

autor:Kamil0232(277 pkt)

utworzony: 2802 dni temu

liczba odwiedzin: 5845

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2678 dni temu

liczba odwiedzin: 3828

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2663 dni temu

liczba odwiedzin: 4785

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2646 dni temu

liczba odwiedzin: 4891

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2548 dni temu

liczba odwiedzin: 5006

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2454 dni temu

liczba odwiedzin: 6539

autor:GieHa(3490 pkt)

utworzony: 2441 dni temu

liczba odwiedzin: 2853

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 2422 dni temu

liczba odwiedzin: 2460

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2386 dni temu

liczba odwiedzin: 7599

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2379 dni temu

liczba odwiedzin: 5160

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2359 dni temu

liczba odwiedzin: 5765

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2296 dni temu

liczba odwiedzin: 3195

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2296 dni temu

liczba odwiedzin: 2949

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2272 dni temu

liczba odwiedzin: 3834

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2250 dni temu

liczba odwiedzin: 3943

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2207 dni temu

liczba odwiedzin: 3896

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2184 dni temu

liczba odwiedzin: 3491

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2156 dni temu

liczba odwiedzin: 4627

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2107 dni temu

liczba odwiedzin: 2777

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2095 dni temu

liczba odwiedzin: 3883

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2089 dni temu

liczba odwiedzin: 4375

autor:GieHa(3490 pkt)

utworzony: 2073 dni temu

liczba odwiedzin: 2980

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2021 dni temu

liczba odwiedzin: 3159

autor:bonopasiak(3879 pkt)

utworzony: 2018 dni temu

liczba odwiedzin: 3384

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 2001 dni temu

liczba odwiedzin: 4911

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1995 dni temu

liczba odwiedzin: 3408

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 1984 dni temu

liczba odwiedzin: 3569

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1980 dni temu

liczba odwiedzin: 3445

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1977 dni temu

liczba odwiedzin: 2445

autor:bonopasiak(3879 pkt)

utworzony: 1970 dni temu

liczba odwiedzin: 3259

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1966 dni temu

liczba odwiedzin: 3918

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1951 dni temu

liczba odwiedzin: 2438

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 1946 dni temu

liczba odwiedzin: 2482

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 1942 dni temu

liczba odwiedzin: 4771

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 1937 dni temu

liczba odwiedzin: 4241

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 1933 dni temu

liczba odwiedzin: 2635

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 1899 dni temu

liczba odwiedzin: 2596

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 1894 dni temu

liczba odwiedzin: 2181

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 1874 dni temu

liczba odwiedzin: 4087

Teraz czytane artykuły

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4568 dni temu

liczba odwiedzin: 15041

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 3514 dni temu

liczba odwiedzin: 4267

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 1411 dni temu

liczba odwiedzin: 2107

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2689 dni temu

liczba odwiedzin: 2910

autor:bartoszkeprowski(3481 pkt)

utworzony: 3473 dni temu

liczba odwiedzin: 3612

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 1942 dni temu

liczba odwiedzin: 4771

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3690 dni temu

liczba odwiedzin: 3145

autor:bartoszkeprowski(3481 pkt)

utworzony: 203 dni temu

liczba odwiedzin: 560

Artykuły z tej samej kategorii

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 55 dni temu

liczba odwiedzin: 257

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 246 dni temu

liczba odwiedzin: 414

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 496 dni temu

liczba odwiedzin: 1370

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2280 dni temu

liczba odwiedzin: 5521

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 2937 dni temu

liczba odwiedzin: 5951

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 175 dni temu

liczba odwiedzin: 323

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 207 dni temu

liczba odwiedzin: 448

Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.

© 2025 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.312

Akceptuję pliki cookies
W ramach naszego portalu stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym momencie zmiany ustawień dotyczących cookies. Jednocześnie informujemy, iż warunkiem koniecznym do prawidłowej pracy portalu Altao.pl jest włączenie obsługi plików cookies.

Rozumiem i akceptuję