aragorn136 (3876 pkt)Strona WWW Autora1 469
1 804 min.
Recenzje książek
aragorn136 (3876 pkt)
1096 dni temu
2015-11-17 13:00:10
Urodzona w 1957 roku Anna Janko napisała wydaną w styczniu 2015 roku książkę pt. „Mała Zagłada” z kilku powodów. Po pierwsze, aby podzielić się z czytelnikami tragicznymi losami swojej matki Teresy Ferenc, która jako 9-letnia dziewczynka była świadkami tych strasznych wydarzeń i straciła rodziców. Po drugie – książka ta pełni dla niej funkcję autoterapeutyczną, jest próbą przezwyciężenia odziedziczonej traumy, zmniejszenia rozległych blizn. I wreszcie po trzecie – publikacja ta dociera do prawdy, do źródła zła i stara się odpowiedzieć na niełatwe pytanie: dlaczego dorośli w jednej chwili bezlitośnie odbierają młodym ludziom dzieciństwo?
Zamojszczyzna to region w południowo-wschodniej Polsce, w południowej części województwa lubelskiego. Na początku lat 40. XX wieku, mimo trwającej wojny światowej, mieszkańcy wsi Sochy modlili się i wierzyli, że piekło ich ominie. Że zawsze będzie gdzieś daleko, a oni bezpiecznie będą żyć własnym rytmem, wychowując dzieci, uprawiając pole i nadal cieszyć się wschodami i zachodami słońca. I może tak by właśnie było, ale nagłe, niczym grom z jasnego nieba, wkroczenie nazistów, a raczej Niemców, co matka Anny Janko ciągle podkreśla, bajkę zmieniło w horror. Rozkaz był oczywisty – pacyfikacja! Wyrok zapadł. Rozstrzelać, spalić, obrócić w ruinę. Nie tyle za pomoc partyzantom, lecz przede wszystkim za bycie podludźmi z podwioski. Na tym polegała ich wina.
Na oczach dzieci zabijano rodziców, niszczono dobytek, gospodarstwa. Na koniec nadleciały samoloty… Jednak autorka nie czuje nienawiści do państwa niemieckiego. Według niej odpowiedzialni byli konkretni ludzie – z imienia i nazwiska. Przecież część tych żołnierzy też miała rodziny. Co nimi kierowało? Czy tylko bezgraniczne oddanie Hitlerowi? A co z honorem, z cywilizacyjnymi zasadami prowadzenia wojny? Mała Terenia Ferenc widziała, jak Niemiec najpierw zamordowała jej ojca Władysława, a później matkę Józię, trzymającą na ręku młodszą córeczkę – Kropkę. Strach, płacz, rozpacz, utrata tego, co najcenniejsze. I to wszystko, jak na ironio dnia 1 czerwca, który w Polsce w latach 50. uznano za Dzień Dziecka.
Teresa nigdy nie zapomniała, nigdy nie wybaczyła. W jednym z wierszy już w dorosłym życiu tak pisze: „Ja, której wciąż od nowa rodzi się ojciec, matka i esesman, której powstają wsie, żeby się wreszcie dopalić, ja prowadzona na rzeź przez trzydzieści trzy lata – która nie ocalałam – Przychodzę, żeby nic nie powiedzieć o zabitym płaczu, o gardle w powrozach…”. Jej brat miał tylko pięć lat, Kropka jeszcze mniej. Przeżyli, ale ich, podobnie jak rany innych małych istot ludzkich, nie zagoiły się już nigdy. Zbyt wielka to apokalipsa, zbyt potężny ból. „Na czas wojny nie powinno być żadnych dzieci” – stwierdza Janko. Ma rację. To właśnie one cierpią najbardziej. Ale rzeczywistość jest inna. Wojna zbiera swe żniwo i „nie przejmuje się” losami bezbronnych.
„Mała Zagłada” to smutna książka, którą nie jestem w stanie ocenić, przyznać numer jakości. Kiedy przeczytałem ostatnią stronę i zamknąłem okładkę, po policzku pociekła mi łza. Niechaj to będzie wystarczającą rekomendacją, aby każdy obowiązkowo po nią sięgnął. Ja pochłonąłem ją całym sercem, duszą i wrażliwym umysłem. Anna Janko stworzyła książkę takim stylem, że nie sposób o niej zapomnieć. Ma się wrażenie uczestnictwa w tamtych wydarzeniach. Co więcej, książka jest też „albumem rodzinnym autorki”, ale takim, który ogląda się inaczej niż zwykłe albumy. W tym jest dużo bolesnych i tragicznych wspomnień. Ponad 200 szczerych stron i rozdziałów nie dotyczy jedynie Soch. Janko pisze w pierwszej osobie, czasem wprowadza dialog z własną matką – co pozwala na jeszcze większy, mocniejszy wydźwięk książki. Tak zwraca się do mamy: „Chciałabym zdążyć wszystko zrozumieć. Dowiedzieć się, kim jesteś, dziewczynko, która straciłaś matkę, ojca, dom, całą wieś, słońce i księżyc, i wszystkie bajki”. Nie brakuje także miejsca na refleksję (warto zwrócić uwagę na rozdział pt. „Dobry Niemiec”), a nawet szczyptę subtelnego humoru (przekomarzania z Teresą Ferenc).
I plusem jest to, że nie wprowadza czytelnika w depresję. Janko to poetka i felietonistka, która wcześniej zasłynęła kilkoma tomami wierszy i powieścią „Dziewczynka z zapałkami”. Ta dwukrotnie nominowana do Nagrody Nike autorka potrafi jak mało kto pisać o trudnych sprawach językiem bogatym w elementy magiczne, pełne nadziei, stylistycznie dopieszczone. „Mała Zagłada” wciąga i porusza. Dzięki niej nie zaginie pamięć o Sochach i podobnych miejscach dotkniętych palcem diabła. Jest wołaniem, przestrogą i apelem do świata – nigdy więcej!
Ocena: Bez oceny
Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:
Galeria zdjęć - "Mała Zagłada" – Rany, które nie zagoją się nigdy
Więcej artykułów od autora aragorn136
Polecamy podobne artykuły
Teraz czytane artykuły
"Mała Zagłada" – Rany, które nie zagoją się nigdy - Recenzje książek
TEN CZAS, jak nazywa autorka wojenną bezsensowną i bezduszną zawieruchę, nie oszczędza nikogo. Jest niczym palec diabła, który skrzywdzi też i tych najmłodszych, niewinnych. Bo to właśnie dzieci cierpią najbardziej. Tak było w Sochach na Zamojszczyźnie 1 czerwca 1943 roku. Tętniąca życiem, licząca ponad 80 domów, wioska w kilka godzin przestała istnieć. Pozostały zgliszcza, popiół i garstka cudem uratowanych mieszkańców.
Nieporównywalny z innymi wykonawcami teatr piosenki Edyty Geppert - Zespoły i Artyści
Edyta Geppert nie lubi gdy się mówi o niej wokalistka. Nie chce też określać tego co robi słowami „poezja śpiewana”. Po prostu śpiewa piosenki.
Podróż po Dolnym Śląsku – Szczawno-Zdrój i Podziemne Miasto Osówka - Ciekawe miejsca
Jest wielu ludzi, którzy nie usiedzą w miejscu i zarówno przez cały rok, jak i podczas wakacyjnego urlopu kochają podróże w każdy zakątek kraju. Żądni przygody i nowej wiedzy przeciskają się przez podziemne tunele, wspinają na pagórki, maszerują leśnymi ścieżkami i udają się do malowniczych miasteczek… Jeśli należysz do takiej grupy osób, koniecznie odwiedź Dolny Śląsk, a konkretniej Szczawno-Zdrój oraz historyczny, tajemniczy kompleks Osówka.
Charlize Theron – Pokonać demony przeszłości i spełnić marzenia - Ludzie kina
Ta urodzona w 1975 roku w Republice Południowej Afryki wysoka (177 cm) piękność, zdobywczyni Oscara, należy dziś do czołówki światowej sławy aktorek. Dawno temu, kiedy była jeszcze dzieckiem, a później nastolatką doświadczyła domowego piekła. Mimo to nie załamała się, a silna wola, determinacja i głęboka wiara w siebie pomogły przezwyciężyć traumę. W tym roku można podziwiać jej drugą najlepszą w karierze rolę – Furiosy w filmie „Mad Max: Na drodze gniewu”. Tym samym pokazała, że i w kinie akcji czuje się jak ryba w wodzie i niewiele aktorek może się z nią równać.
Wiersz "Za krótka noc" - Autorzy/pisarze
Kolejny, czwarty już, utwór młodego poety, który postanowił na łamach portalu Altao.pl podzielić się z miłośnikami wierszy swoją twórczością. Miłej lektury.
Zmarł utalentowany kompozytor Johann Johannsson. Miał zaledwie 48 lat - Ludzie kina
W „Nowym początku” sprawił, że bliskie spotkanie z kosmitami było jednocześnie mistyczne i przerażające, a w „Sicario” wejście do świata narkotykowego kartelu przekroczeniem piekielnych wrót. Z kolei w „Teorii wszystkiego” odmalował życie sparaliżowanego fizyka Stephena Hawkinga w optymistycznych barwach. W „Blade Runner 2049” w ostatniej chwili zastąpił go Hans Zimmer. Wielu kinomanów marzyło, aby stworzył soundtrack do kolejnej „Diuny”. Niestety, to się nie uda. Kompozytor odszedł nagle 9 lutego w swoim mieszkaniu w Berlinie.
"Coco" – Marzenia bywają złudne - Recenzje filmów
Studio Pixar nigdy nie rozczarowuje swoich fanów. Dowodem na potwierdzenie moich słów może być ich najnowsze dzieło o niepozornym tytule „Coco”. Animacja zapowiadana jako przygoda chłopca pragnącego ziścić swoje marzenia wbrew jasnym zakazom rodziny, a co za tym idzie, udającego się do krainy umarłych, porwała miliony widzów na całym świecie. Czym tym razem wielki Pixar zachwycił kinomanów? Czyżby magia meksykańskiego Święta Zmarłych? Bądź urzekająca oprawa graficzna? A może emocjonalny wydźwięk dzieła? Sympatyczni bohaterowie? Nie? To może oryginalna i nieprzewidywalna linia fabularna?
"Czerwony głód" – Powolny "pochód" milionów szkieletów... - Recenzje książek
„Wszystkie podobne: o głowach jak ciężkie kłosy, szyjach chudych jak u bociana, pod skórą rąk i nóg było widać ruszające się kości, a sama skóra przypominała żółtą gazę naciągniętą na szkielet. Twarze tych dzieci były stare, wyczerpane, jakby przeżyły na ziemi siedemdziesiąt lat. A ich oczy, o Boże!”. To nie żaden opis z powieści grozy, to prawdziwa, bardzo poruszająca, relacja świadka Hołodomoru – Wielkiego Głodu na Ukrainie w latach 1932-33, którą możemy znaleźć w najnowszej książce Anne Applebaum. Książce niezwykle ważnej, bardzo potrzebnej i na zawsze pozostającej w pamięci.
Sumptuastic – niedoceniani - Zespoły i Artyści
Sześcioosobowy zespół istnieje od 2000 r. Muzyka którą grają to pop z domieszką dance, czyli teoretycznie współczesne trendy, tzw. komercyjne. Nic bardziej mylnego. Co sprawia, że zespół jest niedoceniany? Przede wszystkim to, że posiada wartościowe teksty i nie szokuje, ani nie prowokuje.
"Geniusz" – Możliwości ludzkiego umysłu - Recenzje książek
Ludzki mózg to najbardziej złożony, niezbadany do końca organ. Jednak co się stanie, gdy ktoś w tajemnicy przed światem wynajdzie preparat zwiększający wielokrotnie jego wydajność? Graham Masterton w intrygującej powieści pt. „Geniusz” świetnie nakreślił ten temat.
"Twój Simon" - Kiedyś Cię znajdę Blue... - Recenzje filmów
Niełatwo ogłosić całemu światu (czyt. bliskiemu otoczeniu), że jesteś innej orientacji. Szczególnie, gdy masz 17 lat i chodzisz do szkoły średniej, gdzie stanowisz obiekt westchnień rówieśniczek. Taki problem ma tytułowy bohater filmu pt. „Twój Simon”. Chłopiec czeka na odpowiedni moment, aby wreszcie zdobyć się na coming out. Ale nie wszystko idzie po jego myśli…
Tajemnice Wyspy Wielkanocnej - Niewiarygodne, niewyjaśnione
Od setek lat naukowcy głównego nurtu powtarzają, że w historii Ziemi nigdy nie istniała wysoko zaawansowana technicznie supercywilizacja. Jednakże poszukiwania niezależnych badaczy wskazują na coś zupełnie odmiennego. Jak wykaże w niniejszym artykule, na Wyspie Wielkanocnej kilka tysięcy lat temu działy się rzeczy nie z tej Ziemi.
Ryan Gosling – chłopak z sąsiedztwa - Ludzie kina
Z jednej strony przystojny gwiazdor, o którego boje toczą reżyserzy i w którym kochają się miliony kobiet. Z drugiej skromny chłopak z sąsiedztwa, bardziej ceniący spacery z psem, niż wielki gale.
Cywilizacja sumeryjska i jej kosmiczne pochodzenie - Niewiarygodne, niewyjaśnione
Cywilizacja sumeryjska oraz jej kontynuatorki uchodziły za niezwykle rozwinięte pod wieloma względami. Sumerowie, a raczej bogowie wnieśli ogromną wiedzę do świata ludzkiego, przyczyniając się do rozkwitu nauki: architektury, astronomii, astrologii, budownictwa, matematyki, geografii, geometrii, a także zagadnień dotyczących metafizyki.
"Solaris" – Sens życia i człowieczeństwa - Recenzje książek
„Solaris” to powieść nie dla każdego. Najprościej mówiąc, to książka fantastyczno-naukowa o kontakcie z obcą inteligencją. Jednak za tym kryje się coś więcej. Jest bardzo metafizyczna, wielowarstwowa, tajemnicza i może być interpretowana na wiele sposobów.
Początek drugiej połowy sierpnia to dla włocławian i mieszkańców okolicznych miasteczek czas darmowych koncertów. O serca publiczności powalczą: Beata Kozidrak z zespołem Bajm oraz Stachursky.
Tajemnicze i straszne stworzenia - Niewiarygodne, niewyjaśnione
„Mamusia zawsze powtarzała, że potwory nie istnieją. Nie prawdziwe. Ale one istnieją…” (z filmu „Aliens”, mała Newt w rozmowie z Ripley). I nie trzeba lecieć w odległe zakamarki kosmosu, by je spotkać. One są tu, na Ziemi. Ukryte w głębinach oceanu, górskich jaskiniach i w leśnej głuszy. Nie mówimy tylko o znanych ludziom drapieżcach, lecz również o tajemniczych niezbadanych „bestiach”.
Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.
© 2018 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.268