O nasChronologiaArtykułyWspółautorzyPocztaZałóż bloga
 -

"System (Ofiara 44)" – W kleszczach komunizmu - Recenzje książek

Powieść pt. „System”, znana wcześniej jako „Ofiara 44”, a w 2015 roku wznowiona przez Wydawnictwo Albatros, to podróż do Związku Radzieckiego lat 50. – świata moralnej zgnilizny, upadku człowieczeństwa, wręcz namacalnego zła. Autor Tom Rob Smith zainspirowany prawdziwą historią Rzeźnika z Rostowa, czyli Andrieja Czikatiło, wstrząsa czytelnikiem, wystawiając jego wrażliwość na próbę. To jedna z najlepszych książek, jakie miałem okazję przeczytać w ostatnich latach.

Wstęp
Treść artykułu
Galeria zdjęć
Opinie
Polecane artykuły
aragorn136 (24905 pkt)Strona WWW Autora
Ilość odwiedzin:
4 250
Czas czytania:
4 755 min.
Autor:
aragorn136 (24905 pkt)
Dodano:
3547 dni temu

Data dodania:
2015-10-15 14:49:24

Pochodzący z Wielkiej Brytanii, urodzony w 1979 roku Smith po ukończeniu Uniwersytetu Cambridge najpierw przez rok studiował we Włoszech, a później współpracował z telewizją BBC, dla której pisał scenariusze. Jego debiutancka powieść „Ofiara 44” opublikowana w 2008 roku z miejsca stała się bestsellerem i okrzyknięto ją, obok „Milczenia owiec” i „Hannibala”, jednym z najbardziej przerażających thrillerów w historii. Nominowana aż do siedemnastu nagród literackich, chwalona za dojrzałość zdobyła siedem z nich, m.in. Fleming Steel Dagger. Początkowo autor nie planował kontynuacji, ale po takim sukcesie, zarówno komercyjnym, jaki i artystycznym, postanowił stworzyć jeszcze dwie: „Tajny referat” oraz „Agent 6”.

 

Moskwa, początek zimy roku 1953. Główną postacią „Systemu” (będę posługiwał się nowym tytułem, gdyż to wydanie miałem w ręku) jest Lew Stiepanowicz Demidow – funkcjonariusz MGB, radzieckiej bezlitosnej bezpieki, niegdyś narodowy bohater Wojny Ojczyźnianej. Jako ważny trybik w sowieckiej machinie terroru wzbudza strach w paranoicznym, stłamszonym społeczeństwie, które wie, że nikomu nie można ufać. Oficjalna propaganda głosi, że przestępczość całkiem zanikła. Są jedynie wrogowie ludu, polityczni buntownicy lub zwykli mieszkańcy, który szybko można oskarżyć o szpiegostwo (zgodnie z maksymą wypowiedzianą przez radzieckiego prokuratora: „dajcie mi człowieka, a paragraf się znajdzie”). Zabójstwa? Nie, to nie u nas towarzysze. To możliwe jest tylko w zachodniej rozwiązłej Europie i „zdegenerowanej” Ameryce. W naszym idealnym państwie, gdzie system „dba” o obywatela, nikt nie pomyśli, aby dokonać najgorszej zbrodni. Nawet kiedy na torach zostają znalezione okaleczone zwłoki małego chłopca, władze nadal utrzymują, że to był nieszczęśliwy wypadek.

 

Zgodnie z rozkazem Lew musi „przekonać” rodziców dziecka (ojciec, kolega Lwa też pracuje w MGB), że ich syna nie zamordowano. Gdyby mu się nie udało, to powstałaby rysa na „ciele” „złotej”, socjalistycznej ojczyzny. Na szczęście Demidow to człowiek bezgranicznie kochający swój kraj, oddany partii, ojczulkowi Stalinowi i bezpośrednim przełożonym, więc z powierzonego zadania wywiązuje się, jak należy. Sprawa załatwiona. Świadek przesłuchany. Raport przygotowany. Wniosek? Chłopiec zginął pod kołami pociągu. Problem zaczyna się, kiedy w krótkim odstępie czasu zaczynają być odkrywane kolejne dziecięce szczątki. Ofiar przybywa, a wiara i przekonania Lwa będą mocno zachwiane. Pojawią się wątpliwości. Kto jest odpowiedzialny za śmierć tych niewinnych istot? Jakie ma motywy? Narażając siebie, piękną żonę Raisę i rodziców, niejednoznaczny bohater na własną rękę rozpoczyna niełatwe śledztwo. Przeciwstawiając się oficjalnej linii partii, może stracić bliskich, dobrze urządzone mieszkanie, nieźle płatną pracę, ale w zamian może odzyskać utraconą duszę i rozjaśnić czarne serce.

 

„System” wciąga bez reszty. Już w pierwszym, rozgrywającym się w 1933 roku na Ukrainie, rozdziale (każdy rozpoczyna się od podania daty i miejsca akcji) szokuje i intryguje. Wielki Głód ukazany jest z perspektywy dwóch braci i ich matki. Mrok, przeszywające zimno i zero nadziei – ten opis przeraża. Smith kontynuuje tę atmosferę pesymizmu 20 lat później, gdy poznajemy Lwa Demidowa i jego losy, a my zastanawiamy się, jaki związek będą miały wcześniejsze wydarzenia z obecnymi.  Lew to zresztą nie jedyna wyrazista postać. Także jego żona to bohaterka z krwi i kości. Jest jeszcze nienawidzący Demidowa, depczący mu po piętach antagonista Wasilij – sadystyczny, oślizgły i przebiegły agent MGB. Zapamiętamy też Niestierowa – generała miejscowej milicji, który początkowo nieufnie podchodzi do Lwa. Ciekawe są ich relacje.

 

I choć napisana lekkim piórem, złożona z ponad 400 stron książka niepozbawiona jest rzeczowych błędów i logicznych wpadek, to i tak zachwyca precyzją w ukazaniu ówczesnych realiów. Czytelnik odnajdzie tu wiele analogii do postaci Rzeźnika z Rostowa dokonującego strasznych czynów od końca lat 70. przez całe 80.; również postępy w śledztwie są zbliżone. Dla jednych może to być wadą, że autor nie sili się wtedy na oryginalność, ale inni docenią, że przerabia temat seryjnych morderstw, wypracowując swój dojrzały styl. Ale tu liczy się coś więcej, a mianowicie wielowątkowość. Bo „System” poza głównym wątkiem, dostarcza też wiedzy o funkcjonowaniu aparatu stalinowskiej władzy, lękach społecznych i licznych zabobonach (ciemny, spanikowany lud, szczególnie na wsi, uważa, że dzieci zabija jakiś demon lub wilkołak).

 

W kwietniu 2015 roku odbyła się premiera adaptacji „Systemu”. Nie widziałem jej przed i w trakcie pisania tej recenzji, ale większość opinii potwierdzała, że wyszedł średni film. Pominięto w nim niemal połowę książki, spłycono fabułę i zmieniono historię Demidowa. Nie pomogły nazwiska gwiazd w obsadzie (widoczni na okładce Tom Hardy, Gary Oldman i Noomi Rapace sprawili, że nie potrafiłem wyobrazić sobie książkowych postaci inaczej) ani zachowany klimat. Dumni możemy być natomiast z tego, że w ważnej, epizodycznej roli wystąpiła nasza rodaczka Agnieszka Grochowska.

 

Ocena: 8,5/10

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję

Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:




Galeria zdjęć - "System (Ofiara 44)" – W kleszczach komunizmu

Temat / Nick / URL:

Treść komentarza:

Więcej artykułów od autora aragorn136

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 8 dni temu

liczba odwiedzin: 264

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 30 dni temu

liczba odwiedzin: 140

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 55 dni temu

liczba odwiedzin: 257

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 80 dni temu

liczba odwiedzin: 196

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 133 dni temu

liczba odwiedzin: 450

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 100 dni temu

liczba odwiedzin: 529

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 162 dni temu

liczba odwiedzin: 651

Polecamy podobne artykuły

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 2816 dni temu

liczba odwiedzin: 3174

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2936 dni temu

liczba odwiedzin: 5951

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 3441 dni temu

liczba odwiedzin: 3503

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4523 dni temu

liczba odwiedzin: 8384

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 4452 dni temu

liczba odwiedzin: 4451

autor:piterwm90(218 pkt)

utworzony: 4367 dni temu

liczba odwiedzin: 4328

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 4256 dni temu

liczba odwiedzin: 5040

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2645 dni temu

liczba odwiedzin: 2541

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2991 dni temu

liczba odwiedzin: 3056

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2466 dni temu

liczba odwiedzin: 4471

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2473 dni temu

liczba odwiedzin: 2322

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3402 dni temu

liczba odwiedzin: 2929

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2385 dni temu

liczba odwiedzin: 3199

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3326 dni temu

liczba odwiedzin: 3272

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2955 dni temu

liczba odwiedzin: 2619

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2318 dni temu

liczba odwiedzin: 2373

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4510 dni temu

liczba odwiedzin: 4220

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4138 dni temu

liczba odwiedzin: 4441

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3781 dni temu

liczba odwiedzin: 3687

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 3055 dni temu

liczba odwiedzin: 3474

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2712 dni temu

liczba odwiedzin: 8639

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2672 dni temu

liczba odwiedzin: 5402

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2570 dni temu

liczba odwiedzin: 4699

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2321 dni temu

liczba odwiedzin: 4150

autor:marmir83(1021 pkt)

utworzony: 4493 dni temu

liczba odwiedzin: 11346

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2241 dni temu

liczba odwiedzin: 3703

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2219 dni temu

liczba odwiedzin: 4517

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2109 dni temu

liczba odwiedzin: 2216

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2289 dni temu

liczba odwiedzin: 2311

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1946 dni temu

liczba odwiedzin: 2765

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2283 dni temu

liczba odwiedzin: 2539

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1917 dni temu

liczba odwiedzin: 3055

autor:pytonznadwisly(693 pkt)

utworzony: 2121 dni temu

liczba odwiedzin: 3818

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2228 dni temu

liczba odwiedzin: 2631

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1968 dni temu

liczba odwiedzin: 3221

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2086 dni temu

liczba odwiedzin: 4243

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 1960 dni temu

liczba odwiedzin: 5083

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4523 dni temu

liczba odwiedzin: 5004

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4492 dni temu

liczba odwiedzin: 4791

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 2130 dni temu

liczba odwiedzin: 2411

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 3514 dni temu

liczba odwiedzin: 4266

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2689 dni temu

liczba odwiedzin: 2909

autor:donkichot(314 pkt)

utworzony: 2123 dni temu

liczba odwiedzin: 4763

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2218 dni temu

liczba odwiedzin: 6162

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4552 dni temu

liczba odwiedzin: 7608

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4533 dni temu

liczba odwiedzin: 20752

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 1934 dni temu

liczba odwiedzin: 4602

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4083 dni temu

liczba odwiedzin: 5354

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4019 dni temu

liczba odwiedzin: 3993

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3642 dni temu

liczba odwiedzin: 3307

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 1997 dni temu

liczba odwiedzin: 4527

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2642 dni temu

liczba odwiedzin: 18586

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 3553 dni temu

liczba odwiedzin: 4692

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 3188 dni temu

liczba odwiedzin: 5518

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3201 dni temu

liczba odwiedzin: 3149

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3024 dni temu

liczba odwiedzin: 2369

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3016 dni temu

liczba odwiedzin: 3287

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2837 dni temu

liczba odwiedzin: 2679

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2772 dni temu

liczba odwiedzin: 3548

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2767 dni temu

liczba odwiedzin: 3268

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2653 dni temu

liczba odwiedzin: 2465

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2643 dni temu

liczba odwiedzin: 2604

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4501 dni temu

liczba odwiedzin: 3939

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 4276 dni temu

liczba odwiedzin: 7508

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4130 dni temu

liczba odwiedzin: 5596

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3773 dni temu

liczba odwiedzin: 3371

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3571 dni temu

liczba odwiedzin: 4158

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2599 dni temu

liczba odwiedzin: 2297

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4418 dni temu

liczba odwiedzin: 5135

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4054 dni temu

liczba odwiedzin: 3740

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3690 dni temu

liczba odwiedzin: 3143

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3410 dni temu

liczba odwiedzin: 3137

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 3198 dni temu

liczba odwiedzin: 2595

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3046 dni temu

liczba odwiedzin: 3972

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2675 dni temu

liczba odwiedzin: 4125

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2317 dni temu

liczba odwiedzin: 2635

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 4297 dni temu

liczba odwiedzin: 4459

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 3938 dni temu

liczba odwiedzin: 6875

autor:lukasz_kulak(2047 pkt)

utworzony: 3954 dni temu

liczba odwiedzin: 14364

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 3943 dni temu

liczba odwiedzin: 8899

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3679 dni temu

liczba odwiedzin: 5155

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 3493 dni temu

liczba odwiedzin: 3081

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3277 dni temu

liczba odwiedzin: 3162

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 3255 dni temu

liczba odwiedzin: 3517

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2916 dni temu

liczba odwiedzin: 4321

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2910 dni temu

liczba odwiedzin: 2591

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2897 dni temu

liczba odwiedzin: 2914

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 2892 dni temu

liczba odwiedzin: 3001

autor:Kamil0232(277 pkt)

utworzony: 2802 dni temu

liczba odwiedzin: 5844

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2677 dni temu

liczba odwiedzin: 3828

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2663 dni temu

liczba odwiedzin: 4784

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2646 dni temu

liczba odwiedzin: 4891

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2548 dni temu

liczba odwiedzin: 5006

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2454 dni temu

liczba odwiedzin: 6539

autor:GieHa(3486 pkt)

utworzony: 2441 dni temu

liczba odwiedzin: 2853

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 2422 dni temu

liczba odwiedzin: 2460

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2386 dni temu

liczba odwiedzin: 7599

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2379 dni temu

liczba odwiedzin: 5160

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2359 dni temu

liczba odwiedzin: 5765

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2296 dni temu

liczba odwiedzin: 3194

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2296 dni temu

liczba odwiedzin: 2948

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2272 dni temu

liczba odwiedzin: 3834

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2250 dni temu

liczba odwiedzin: 3943

autor:Filmaniak01(1931 pkt)

utworzony: 2207 dni temu

liczba odwiedzin: 3895

autor:Ahyrion(582 pkt)

utworzony: 2184 dni temu

liczba odwiedzin: 3491

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2156 dni temu

liczba odwiedzin: 4626

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2107 dni temu

liczba odwiedzin: 2777

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2095 dni temu

liczba odwiedzin: 3882

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 2089 dni temu

liczba odwiedzin: 4373

autor:GieHa(3486 pkt)

utworzony: 2073 dni temu

liczba odwiedzin: 2980

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2021 dni temu

liczba odwiedzin: 3159

autor:bonopasiak(3879 pkt)

utworzony: 2018 dni temu

liczba odwiedzin: 3384

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 2001 dni temu

liczba odwiedzin: 4910

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1995 dni temu

liczba odwiedzin: 3407

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 1984 dni temu

liczba odwiedzin: 3568

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1980 dni temu

liczba odwiedzin: 3444

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1977 dni temu

liczba odwiedzin: 2444

autor:bonopasiak(3879 pkt)

utworzony: 1970 dni temu

liczba odwiedzin: 3259

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1966 dni temu

liczba odwiedzin: 3918

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1951 dni temu

liczba odwiedzin: 2438

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 1946 dni temu

liczba odwiedzin: 2482

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 1942 dni temu

liczba odwiedzin: 4770

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 1937 dni temu

liczba odwiedzin: 4241

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1933 dni temu

liczba odwiedzin: 2635

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 1899 dni temu

liczba odwiedzin: 2596

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 1894 dni temu

liczba odwiedzin: 2180

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 1874 dni temu

liczba odwiedzin: 4087

Teraz czytane artykuły

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 3547 dni temu

liczba odwiedzin: 4250

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4487 dni temu

liczba odwiedzin: 5757

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4471 dni temu

liczba odwiedzin: 11061

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 4585 dni temu

liczba odwiedzin: 8089

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 4222 dni temu

liczba odwiedzin: 3824

autor:pj(16419 pkt)

utworzony: 1569 dni temu

liczba odwiedzin: 1836

autor:admin(51992 pkt)

utworzony: 1780 dni temu

liczba odwiedzin: 3497

Artykuły z tej samej kategorii

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 55 dni temu

liczba odwiedzin: 257

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 246 dni temu

liczba odwiedzin: 414

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 496 dni temu

liczba odwiedzin: 1370

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2280 dni temu

liczba odwiedzin: 5521

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 2936 dni temu

liczba odwiedzin: 5951

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 175 dni temu

liczba odwiedzin: 323

autor:aragorn136(24905 pkt)

utworzony: 207 dni temu

liczba odwiedzin: 448

Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.

© 2025 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.347

Akceptuję pliki cookies
W ramach naszego portalu stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym momencie zmiany ustawień dotyczących cookies. Jednocześnie informujemy, iż warunkiem koniecznym do prawidłowej pracy portalu Altao.pl jest włączenie obsługi plików cookies.

Rozumiem i akceptuję