Zaznaczam, że to bardzo subiektywna lista, więc zapraszam do komentowania i podawania swoich ulubionych tytułów.

 

I proszę nie krytykować mnie zbytnio za umieszczenie na miejscu nr 6 „Przełęczy ocalonych” Mela Gibsona. Choć to obraz oparty na hollywoodzkich kliszach i czasem patetyczny (jak to u Mela), to jednak piekło wojny pokazał świetnie. I miał bohatera, któremu się bardzo kibicowało!

 

Jeszcze jedno. Na liście nie umieściłem produkcji około wojennych, obozowych itp., tzn. takich, w których bohaterami byli cierpiący i przechodzący gehennę cywile. Dlatego zabrakło tu miejsca m.in. dla tak świetnych filmów, jak: „Lista Schindlera”, „Pianista”, „Wołyń”, „Życie jest piękne” czy „Ucieczka z Sobiboru” oraz „Syn Szawła”.

 

Top 10 filmowych dramatów wojennych, których akcja rozgrywa się podczas II wojny światowej:

 

1.„Kanał” (1956)

 

Kiedy pierwszy raz obejrzałem „Kanał” w polskiej telewizji, po seansie już byłem pewny. Określiłem ten film mianem arcydzieła i do dziś zdania nie zmieniłem. Nakręcony w połowie lat 50. XX wieku czarno-biały dramat opowiada historię ostatnich godzin życia żołnierzy Armii Krajowej walczących w Powstaniu Warszawskim. Nagroda Specjalna na festiwalu w Cannes dla Andrzeja Wajdy to znacznie za mało! Klaustrofobiczne podziemia Warszawy, duszny i niepokojący klimat, wiarygodne aktorstwo, charyzmatyczne postacie! Wielkie, zamknięte, wymowne, przeszywające dzieło!

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

2. „Idź i patrz” (1985)

 

Kolejna arcydzieło na liście. Tym razem produkcja radziecka Elema Klimowa. Mający premierę w 1985 roku film zrobił na mnie piorunujące wrażenie. Szokujący, odpychający i jednocześnie hipnotyzujący. Taki właśnie jest ten obraz. Akcja dzieje się na Białorusi. To opowieść o szesnastoletnim Florze (w tej roli znakomity Aleksey Kravchenko), który wbrew woli matki zostaje partyzantem. Atak wojsk niemieckich na obóz powstańców zmusza go jednak do ucieczki.

 

Ten film to koszmar na jawie, z którego obudzić się nie da (słynna, naturalistyczna i przerażająca scena pacyfikacji wioski). Może i dziś wygląda na propagandowy (dobrzy Rosjanie, źli do szpiku kości Niemcy) i nieco groteskowy, ale jego antywojenne przesłanie nadal pozostaje uniwersalne.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

3. „Listy z Iwo Jimy” (2006)

 

Jeden z najlepszych, jeśli nie najlepszy film w dorobku Clinta Eastwooda. Nakręcona z rozmachem amerykańsko-japońska produkcja. „Listy z Iwo Jimy” to ukazanie działań wojennych z perspektywy japońskiej. Akcja opartego na faktach obrazu rozgrywa się na tytułowej wyspie Iwo Jima po koniec II wojny światowej. Scenariusz został częściowo oparty na listach generała Tadamichi Kuribayashiego (postać historyczna; świetna, niestety bez nominacji, rola Kena Watanabe), pod którego dowództwem japońscy żołnierze przez 40 dni odpierali atak armii Stanów Zjednoczonych.

 

To jedna z części dyptyku Eastwooda. Inną jest nakręcona w tym samym roku „Sztandar chwały”. To miejscami dość kameralny, ale i widowiskowy film, który otrzymał cztery nominacje do Oscara (w tym za najlepszą produkcję roku). Znajdą się tacy widzowie, którym jego seans się dłużył. Wszak film trwa niemalże 2,5 godziny i opowiada nie tylko o samej walce z Amerykanami, ale również o starciu dowódcy z podwładnymi, sprzecznych poglądach ludzi, wątpliwościach szeregowych żołnierzy i o honorze.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

4. „Szeregowiec Ryan” (1998)

 

Legendarny film Stevena Spielberga. Zdobywca pięciu Oscarów, m.in. za niesamowite, intensywne, realistyczne zdjęcia naszego rodaka – Janusza Kamińskiego i za reżyserię. Scena lądowania na plażach Normandii nadal robi piorunujące wrażenie! Historię w filmie oglądamy oczami kilku amerykańskich żołnierzy pod dowództwem kapitana Millera (rewelacyjny Tom Hanks), który otrzymuje rozkaz przedarcia się za linię wroga w celu odnalezienia szeregowca Jamesa Ryana, którego trzej bracia polegli w walce. Misja niemożliwa? Czy ma sens? Siła z jaką uderza widza brutalność ukazanej wojny, przeszywa na wskroś.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

5. „Okręt” (1981)

 

Tym razem film produkcji niemieckiej (RFN) z początku lat 80. XX wieku. Sześć nominacji do Oscara (w tym za scenariusz i reżyserię) mówi samo za siebie. Akcja rozgrywa się w 1942 roku, kiedy to na wodach i pod nimi królowały niemiecki okręty podwodne. Wolfgang Petersen w „Okręcie” przedstawia historię jednego z U-Bootów i jego załogi, która długie tygodnie spędza w strachu, klaustrofobii i ciągłym zagrożeniu. Perfekcyjna reżyseria, przekonujące aktorstwo (różne osobowości zamknięte w metalowej puszce), niesamowity duszny klimat, realistyczna scenografia oraz wspaniała muzyka Klausa Doldingera. Czego chcieć więcej?

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

6. „Przełęcz ocalonych” (2016)

 

Mel Gibson powrócił w chwale! Patos z ekranu się wylewa? Tak. Jest czasem hollywoodzko, cukierkowo? Oczywiście. Ale technicznie to perełka (Oscary za montaż i dźwięk). I film autentycznie wzrusza, w czym pomaga muzyka Ruperta Gregsona-Williamsa.

 

Podobnie jak w „Listach z Iwo Jimy” akcja filmu dzieje się u schyłku II wojny światowej, a scenariusz ukazuje walkę Japończyków z Amerykanami na wyspie (tu na Okinawie). Z tą różnicą, że u Mela Japończycy są niczym horda wściekłych bestii. Głównym bohaterem jest Desmond T. Doss, młody sanitariusz, który ze względu na przekonania odmówił noszenia broni i uratował ponad 70 rannych żołnierzy (też po stronie wroga).

 

Więcej w o filmie w mojej recenzji.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

7. „O jeden most za daleko” (1977)

 

Richard Attenborough (autor przyszłego „Gandhiego”) ekranizuje powieść Corneliusa Ryana. Nakręcony z rozmachem w starym dobrym stylu i w gwiazdorskiej obsadzie film z budżetem około 30 mln dolarów (sporo jak na tamte czasy). Opowiadający o operacji Market Garden we wrześniu 1944 roku. Była to największa operacja z udziałem wojsk powietrznodesantowych przeprowadzona przez aliantów we wrześniu 1944 roku na terytorium okupowanej Holandii. Miała na celu rozdzielenie wojsk niemieckich i obejście od północy niemieckich umocnień obronnych zwanych linią Zygfryda, co miało umożliwić wejście do Zagłębia Ruhry i tym samym przyspieszyć koniec wojny. Kluczowym zagadnieniem było uchwycenie mostów na Renie i innych rzekach, zanim Niemcy zdążą je zniszczyć.

 

Zdobywca trzech nagród BAFTA (w tym dla Edwarda Foxa za najlepszą rolę drugoplanową). Czy można w jakimś innym filmie zobaczyć razem m.in.: Seana Connery’go, Roberta Redforda, Anthony’ego Hopkinsa, Michaela Caine’a oraz Gene’a Hackmana jako Stanisława Sosabowskiego mówiącego po polsku? Nie!

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

8. „Cienka czerwona linia” (1998)

 

Film Terrence’a Mallicka to ekranizacja powieści Jamesa Jonesa w gwiazdorskiej obsadzie (Nick Nolte, Woody Harrelson, Sean Penn, Jim Caviezel, Adrien Brody i George Clooney). Miał premierę w tym samym roku, co „Szeregowiec Ryan”. I wielu widzów i krytyków nadal spiera się o to, który z tych obrazów jest lepszy. Mamy rok 1942. Oddział amerykańskiej armii ląduje na okupowanej przez Japończyków wyspie Guadalcanal. Ich zadanie okazuje się wręcz misją samobójczą.

 

Złoty Niedźwiedź dla najlepszego filmu roku! Wymowne zderzenie raju wyspy z piekłem wojny. Obraz piękny, smutny; bardzo poetycki i brutalny jednocześnie. Zadaje pytania o sens wojny i człowieczeństwo.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

9. „Wróg u bram” (2001)

 

„Jeden karabin na dwóch! Jeden bierze karabin, drugi amunicje. Pierwszy ginie, drugi podnosi karabin i strzela!” – ten cytat z filmu dobitnie pokazuje, jak traktowano zwykłych szeregowych rosyjskich żołnierzy.

 

„Wróg u bram” w reżyserii Jeana-Jacquesa Annauda (twórcy m.in. „Walki o ogień”) to swego czasu najdroższa produkcji europejska (budżet około 70 mln dolarów!); przedstawiająca jedną z najbardziej krwawych bitew II wojny światowej – bitwę pod Stalingradem w latach 1942-1943 oraz pojedynek dwóch najlepszych snajperów – Rosjanina Wasilij Zajcew (Jude Law) ze strzelcem niemieckim, majorem Königiem (w tej roli Ed Harris). To też świetny pojedynek aktorski. Jedynie co może w tym filmie przeszkadzać i „zabijać” klimat, to język angielski, którym posługują się wszyscy bohaterowie.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

10. „Dunkierka” (2017)

 

Wahałem się, czy obraz o Operacji Dynamo, czyli „Dunkierkę” Chrisa Nolana umieścić w moim top. Bo to film o budżecie 150 mln dolarów, który widowiskowy raczej nie jest. Emocji w nim nie za wiele. Wygląda dość ubogo i surowo. Nie ma też bohatera, z którym można mocno się zżyć i mu kibicować. A jednak ma coś, co powoduje opad szczęki. Otóż mowa o trzymaniu widza w nieustannym napięciu. Ten film to tykająca bomba z perfekcyjną narracją, zdjęciami, montażem i muzyką Hansa Zimmera. To może nie rewolucja, ale na pewno powiew świeżości w kinie wojennym. 

 

Więcej o filmie w mojej recenzji w zakładce recenzje filmów.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Tuż za Top 10 znalazły się tytuły, takie jak m.in.: „Furia”, „Stalingrad”, „Hubal”, „Sztandar Chwały”, „Tora Tora Tora!”, „Bitwa o Anglię” i… „Miasto 44”.

 

A jakie są Wasze typy?