"Gra tajemnic" – W więzieniu sekretów - Recenzje filmów

I tu charakterystyczny sposób narracji norweskiego reżysera nie uległ zmianie, i tak samo jak w przypadku jego poprzedniego dzieła, kinomani dostają możliwość obejrzenia pasjonującej opowieści, która wciągnie ich na całe dwie godziny, zapewniając intrygującą i pękającą od nadmiaru  sekretów łamigłówkę do rozwiązania.  

                                                                  
Scenariusz najnowszego filmu Mortena Tylduma opiera się na powieści Andrewa Hodgesa pod tytułem „Enigma. Życie i śmierci Alana Turinga”. Film wybiórczo przedstawia najważniejsze fakty z życia genialnego brytyjskiego matematyka, koncentrując się przede wszystkim na wojennym epizodzie i nieocenionym wkładzie uniwersyteckiego profesora w złamanie szyfru Enigmy. W adaptacji książki Andrewa Hodgesa twórcy dość luźno traktują niektóre fakty z życia Alana Turinga, zmieniając chronologię zdarzeń, dodając kilka zmyślonych wątków i postaci, naginając czy też przeinaczając  wybrane historyczne wydarzenia. Przykładem może być zaprojektowana przez czołowego protagonistę produkcji maszyna Christopher. W filmie twórcy sugerują, że Alan Turing zbudował ją od podstaw, jednak faktycznie tylko udoskonalił wcześniej istniejącą aparaturę do łamania szyfrów. Niekiedy odstępstwa od literackiego pierwowzoru są dość znaczne, dlatego nie można produkcji traktować jako wiarygodne źródło na temat biografii Turinga, ale bynajmniej nie wpływają na wartość merytoryczną obrazu i poruszane przez nią  problematyczne zagadnienia. 

„Gra tajemnic” odznacza się intrygującym wstępem. Mianowicie główny bohater obrazu, Alan Turing (w jego postać wciela się będący ostatnio na topie Benedict Cumberbatch) pełni w produkcji funkcję narratora, który poprzez swój krótki monolog wprowadza widzów w główną oś fabularną dzieła. Tak poprowadzony przez twórców filmu wstęp, przybiera formę przesłuchania bądź spowiedzi, podczas której poznamy wszystkie sekrety brytyjskiego matematyka oraz kryptologa… Następnie przenosimy się do czasów przedwojennej Anglii – jesteśmy świadkami wypowiedzenia wojny – zaś potem poznajemy Turinga oraz jego nowe zadanie – protagonista zostaje włączony na własną prośbę do tajnego projektu dotyczącego niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, którego celem jest złamanie używanego przez wroga kodu i przedwczesne zakończenie konfliktu zbrojnego. 

Scenariusz produkcji to wielowątkowa opowieść, którą można odczytywać na kilku płaszczyznach. Pozornie produkcja opiera się na przedstawieniu prac dotyczących złamania szyfru Enigmy, jednak fabuła podszyta jest niekiedy znacznie bardziej interesującymi wątkami politycznymi, społecznymi i moralnymi. Już od samego początku zaczynają pojawiać się pierwsze sekrety, których liczba drastycznie się namnaża wraz z rozwojem akcji produkcji. Film jest solidnie rozbudowany, logiczny i przemyślany, stanowi spójną układankę – tytułową grę sekretów. W produkcji nie brak przetasowań fabularnych, dzięki czemu obraz nie nudzi i mija szybko, mimo prawie dwugodzinnego czasu trwania. Jeśli widzowie postarają się spojrzeć nieco głębiej na film Mortena Tylduma, przedrzeć przez wysuwający się na pierwszy plan wątek niemieckiej maszyny Enigma, dostrzegą ciekawie uchwycone problemy społeczne na temat braku tolerancji wiążącej się z postrzeganym za przestępstwo homoseksualizmem czy niską pozycją kobiet w społeczeństwie. Nie mniej absorbujące są motywy polityczne oraz moralne. Czy możemy decydować, kto ma żyć, a kto umrzeć? Turing łamiąc Enigmę, stał się niemal Bogiem, mógł przewidzieć każdy atak, uratować tysiące istnień, jednakże nie zawsze z pozoru strategiczne i logiczne decyzje szły w parze z uczuciami oraz moralnością członków projektu. Tak spoczęła na jego barkach wielka odpowiedzialność – w tej całej wojennej maszynie, w której był zaledwie jednym z trybików usprawniających jej pracę, musiał dokonać właściwych wyborów, zdecydować komu można zaufać oraz jak rozporządzać zdobytą, niebezpieczną wiedzą. Twórcy próbują nam również przekazać, że pomiędzy byciem bohaterem a zwykłym zbrodniarzem wojennym istnieje cienka granica, po przekroczeniu której stajemy się innym człowiekiem. Dodatkowo na przykładzie Alana Turinga przedstawiony zostaje, częsty nawet w czasach współczesnych, „problem odmienności”. Jeśli różnisz się od reszty społeczeństwa, uchodzisz za dziwaka, czasem też pośmiewisko, obiekt inwektyw i przemocy. To między innymi jeden z powodów, dlaczego Turing był samotnikiem, izolującym się od ludzi; nie ufał nikomu, był zamknięty na nowe znajomości. Tak więc „Gra tajemnic” opowiada również szerzej o relacjach międzyludzkich.