Oskarżeni o czary

 

Ale jeśli dorzucimy do ofiar, ludzi, a w szczególności kobiety posądzone o czary, to liczba może ulec zmianie.

 

W epoce Średniowiecza wszechobecność diabła była wręcz namacalna. Twierdzono, że jest on całkowitym przeciwnikiem stwórcy. Naśladuje go, a jednocześnie działa przeciwko niemu. Kto współdziałał z diabłem mógł zdobyć piękno, bogactwo oraz władzę. Postępując jako czarownik wywracał, podobnie jak heretyk, boski porządek świata. Kazania nauczające na temat diabła powtarzały się niemal na każdej mszy, tym samym utwierdzały się ponure zabobony ludowe. Wyjaśnia to obawę przed demonami zarówno światłych umysłów, jak i prostego ludu. Z czasem strach zmienił się w obłęd, który przez kolejne wieki wisiał nad Europą.

 

W rok pańskim 1252 powszechne wprowadzano tortury. Nastąpił więc gwałtowny postęp w „wynajdowaniu” nowych prób na prawdomówność.

 

Już 6 lat później znacznie zwiększyła się ilość procesów o czary. W 1258 roku wydana została przez papieża Aleksandra IV encyklika oraz ogłoszenie, że stosowanie czarów jest równoznaczne z herezją. Inkwizycja obróciła się również przeciwko pasterzom, akuszerkom i wróżkom.

 

Szczyt polowań na czarownice zaczął się w II połowie XV wieku, czyli wraz z pojawieniem się w 1489 r. pierwszego wydania „Młota na czarownice” (tytuł oryginalny „Maleus maleficarum”), autorstwa Jakoba Spregnera i Heinricha Kramera. We dwoje nękali papieża, by ten uznał ich podręcznik jako oficjalne źródło wiedzy na temat czarów i czarownic.

 

Tak rozpoczęło się istne szaleństwo oskarżania  o czary. Obłęd ogarnął całą Europę. Aby znaleźć się przed sądem inkwizycyjnym wystarczył anonimowy donos, który nie miał żadnego poparcia w dowodach, a jedynie kłamliwe zeznanie donosiciela. Szeroko stosowana była odpowiedzialność zbiorowa. Jeżeli jedna osoba została spalona na stosie, niedługo potem groziło to jej rodzinie.

 

Kadr z filmu "Imię róży" 

 

Najczęściej oskarżane o czary były kobiety. Inkwizytorzy podróżowali z miejsca na miejsce, z wioski do wioski, aby odnajdywać czarownice. O przybyciu Inkwizytora informował herold. Oznajmiał, że odbędzie się modlitwa w kościele. Kto się nie stawił automatycznie padało na niego podejrzenie o herezję. Kiedy doszło do procesu oskarżona kobieta znajdowała się w bardzo trudnej sytuacji. Przebywała bowiem w więzieniu tak długo jak uznał to sędzia. Na przesłuchaniach zadawano jej sprzeczne pytania sformułowane w taki sposób, aby doprowadzić podejrzaną do przyznania się do czarów.

 

Cel

 

Głównym celem działalności Inkwizycji było, oprócz likwidacji heretyków, zastraszenie społeczeństwa. Mordercza skuteczność Bernarda Gui wynosiła od 4,5% do 6,6%, w zależności od tego, czy liczymy zmarłych podczas procesu (być może zmarłych z przejedzenia, jeśli wierzyć słowom obrońców inkwizycji o komfortowych więzieniach). Skuteczność całej inkwizycji w zabijaniu (bez tych wykopanych z grobów i uśmiercanych ponownie) jest zapewne nieco większa niż Bernarda, choć zapewne nie odbiega zbyt znacząco od tego poziomu. Jednak skuteczność inkwizycji jeśli chodzi o zastraszanie, prześladowanie i upodlanie była ogromna.

 

Oprócz herezji przedmiotem inkwizycyjnych dochodzeń były też takie występki, jak: bluźnierstwo, złupienie kościoła, niezachowanie tajemnicy spowiedzi, złamanie celibatu, bigamia, rozwiązłość seksualna, sodomia.

 

Dopiero w 1908 roku Pius X zmienił nazwę Najwyższej Świętej Kongregacji Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji (czyli Świętej Inkwizycji) na Najwyższą Świętą Kongregację Świętego Oficjum (czyli Święte Oficjum).

 

Podsumowanie

 

Inkwizycja przez cały okres swej działalności zabijała swobody obywatelskie, skazując ludzi na życie w strachu. Była pierwszą prawdziwą policją polityczną w dziejach Europy. Na masową wręcz skalę produkowała donosicieli, sprawiając, że najbardziej odrażające ludzkie wady stawały się zaletą. Rozbijała więzy rodzinne, nakazując dzieciom donosić na rodziców, a żonie na męża.

 

Źródła:

Leszek Biały „Dzieje inkwizycji hiszpańskiej”.

Jonathan Kirsch „Historia prześladowań religijnych”.

 

Aby powyższy artykuł miał odpowiedni klimat, zachęcam do przesłuchania muzyki z filmu „Imię róży”:

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję