O nasChronologiaArtykułyWspółautorzyPocztaZałóż bloga
 -

Gdy na Gromnicę z dachu ciecze, zima jeszcze się odwlecze - Religia

Wiele świąt chrześcijańskich w Polsce szczególnie kultywuje Matkę Boską, nawet jeżeli święto bezpośrednio Jej nie dotyczy. Również nasi przodkowie do końca nie wyzbyli się pogańskich obyczajów. Zostały one przyswojone i dopasowane to „nowej” wiary. Tak dzieje się w przypadku większości zwyczajów ludowych. Dziś już rzadziej niestety obchodzonych.

Wstęp
Treść artykułu
Galeria zdjęć
Opinie
Polecane artykuły
matusiak (75 pkt)
Ilość odwiedzin:
13 739
Czas czytania:
18 469 min.
Kategoria:
Religia
Autor:
matusiak (75 pkt)
Dodano:
4542 dni temu

Data dodania:
2013-01-29 12:58:19

2 lutego chrześcijanie obchodzą Święto Ofiarowania Pańskiego, dawniej nazywane Oczyszczeniem Najświętszej Maryi Panny. W polskim ludowym nazewnictwie znane jako Święto Matki Bożej Gromnicznej. Również według niej tym dniem kończy się okres Bożego Narodzenia.

 

Podstawą historyczną tego święta jest prawo, które nakazywało, aby każdy pierworodny chłopiec był ofiarowany Bogu w Świątyni. Był to gest symboliczny poświęcenia Bogu tego, co było dla rodziców największą wartością. Opis tego wydarzenia znajdziemy w Ewangelii według św. Łukasza.

 

„O Panno Prześliczna 
Gromniczna 
Po ogień Twój święcony 
Wiszący nad woskiem gromnic 
Przez kolący i wyjące wilki
Idę bez wszelkiej obrony..." 
(źr.: K. Iłłakowiczówna " Wilk Gromniczny")

 

W polskiej tradycji jednak bardziej święto zakorzenione jest jako święto maryjne. Nawiązuje do tego dawna nazwa Oczyszczenie Najświętszej Maryi Panny, popularne Matki Boskiej Gromnicznej. Łączy to w sobie dwie tradycje: chrześcijańską i ludową, można nawet pokusić się że wychodzącą poniekąd z czasów pogańskich.

 

źródło: pu.i.wp.pl

 

Wierni w Kościele na pamiątkę Oczyszczenia świecą gromnicę. Świecy tej, zwłaszcza dawniej przypisywano wielkie znaczenie. Otrzymywali ją władcy niekiedy z rąk samego papieża. Natomiast chłopi grzali czubki palców, by im się nie robiły zadziory. Zgaszoną świecą okadzano dom, chroniąc się w ten sposób przed różnymi chorobami. Gromnica od wieków towarzyszyła umierającym, zapalano ją i stawiano w oknie w czasie wichury, piorunów, chroniła od wszelkich nieszczęść i kataklizmów. Prawdziwym szczęśliwcem był ten, komu podczas kreślenia znaku krzyża zapaloną gromnicą upadły trzy krople wosku na dłoń, uważano to za pomyślny znak świadczący o szczególnej opiece Maryi nad tym człowiekiem. W domu od przyniesionej z kościoła płonącej gromnicy zapalano trzy małe świeczki i osobie, której zgasła pierwsza wróżono, że umrze najwcześniej z rodziny. Gromnica wisiała zwykle wraz z palmą poświęconą na poczesnym miejscu w głównej izbie. Przystrojona wianuszkami paliła się przed obrazem Matki Bożej w każde maryjne święto. Lano gromnice najczęściej z wosku pszczelego, ale zdarzały się również sytuacje, kiedy gromnica była lana z wosku białego. Miała nieco inne zadanie. Służyła zatem tylko radosnym chwilom związanym z kościelnymi uroczystościami, jak podczas adoracji Najświętszego Sakramentu. Gromnica (ze staropolskiego - gromny, huczny) chroniła także od wilków, które ongiś licznie nękały wsie. Na tzw. przednówku w lutowe dni i noce, kiedy zaczynało brakować zapasów głodne wilki i rabusie atakowały wsie, dlatego wiara w Opiekę Matki Boskiej Gromnicznej dodawała mieszkańcom otuchy i nadziei na przetrwanie tych trudnych czasów. 

 

O znaczeniu gromnicy

 

Gromnice starano się, po poświęceniu w kościele, zanieść palące się do domu, by od tego ognia rozpalić domowy ogień, co miało zwiastować zgodę i miłość w rodzinie. Gdy gromnica komuś zgasła, wróżyło to śmierć któregoś z domowników. Gdy warunki nie pozwalały nieść zapalonej gromnicy, zapalano ją dopiero w obejściu, patrząc w którą stronę pochyli się jej płomień. Jeśli w stronę drzwi, to ktoś odejdzie tego roku przez nie z domu.


Z zapaloną gromnicą obchodził gospodarz całe obejście i dom dookoła, klękając na każdym progu, aby złe moce nie miały przystępu do domu. Powszechny był w całym kraju zwyczaj wypalania gromnicą krzyża na głównej belce sufitowej tragarzu. W niektórych rejonach Polski gospodarze błogosławili gromnicą swój dobytek w stajni, a kawałek gromnicy obciętej od spodu dawano psu, by dobrze pilnował obejścia. W dawnych czasach pannom na wydaniu szyto bardzo dostatnią wyprawę, która wystarczała na długie lata, a przygotowania do wesela wymagały wiele czasu. Stąd zrodziło się przysłowie: „W dzień Panny Gromnicznej, bywaj zdrów, mój śliczny!". Oznaczało to, że jeśli kawaler nie oświadczył się pannie do dnia Matki Boskiej Gromnicznej i nie przygotował wesela, to już musiał sobie długo poczekać, gdyż wkrótce zaczyna się przedpoście, a później Wielki Post.

 

Znane są powszechnie liczne przysłowia związane z dniem Matki Bożej Gromnicznej, określające pogodę i urodzaje na najbliższe lato:


Gromnica, zimy połowica;
Gdy na Gromnicę z dachu ciecze, zima jeszcze się odwlecze;
Gdy na Gromniczną rozstaje - rzadkie będą, urodzaje;
Gdy słońce świeci na Gromnicę, to przyjdą większe mrozy i śnieżyce;
Gdy na Gromniczną mróz, chowaj chłopie sanie, szykuj wóz.

 

Zachowajmy szacunek dla gromnicznej świecy, jaki mieli do niej nasi ojcowie i dziadowie.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję

Galeria zdjęć - Gdy na Gromnicę z dachu ciecze, zima jeszcze się odwlecze

Temat / Nick / URL:

Treść komentarza:

5 (11)

Jacento
4541 dni temu

Dziś już nikt nie przywiązuje wagi do takich uroczystości, Szkoda. Pamiętam, jak byłem dzieckiem i wracało się z zapaloną gromnicą do domu. Ech kiedy to było...
Dodaj opinię do tego komentarza

3 (11)

Kujawiak
4538 dni temu

Czasem nie wiem w co wierzyć. Na pewno jednak wierzę w Matkę Boską. Dlaczego? Bo jest taka ludzka, po prostu
Dodaj opinię do tego komentarza

1 (9)

Kujawiak
4538 dni temu

Czasem nie wiem w co wierzyć. Na pewno jednak wierzę w Matkę Boską. Dlaczego? Bo jest taka ludzka, po prostu
Dodaj opinię do tego komentarza

Więcej artykułów od autora matusiak

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4451 dni temu

liczba odwiedzin: 8239

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4267 dni temu

liczba odwiedzin: 9030

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4535 dni temu

liczba odwiedzin: 5514

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4485 dni temu

liczba odwiedzin: 28724

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4256 dni temu

liczba odwiedzin: 9163

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4347 dni temu

liczba odwiedzin: 11094

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4489 dni temu

liczba odwiedzin: 12151

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4263 dni temu

liczba odwiedzin: 11579

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4222 dni temu

liczba odwiedzin: 11530

Teraz czytane artykuły

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4542 dni temu

liczba odwiedzin: 13739

autor:admin(52125 pkt)

utworzony: 3046 dni temu

liczba odwiedzin: 2377

autor:Daniel Drozdek(1349 pkt)

utworzony: 2519 dni temu

liczba odwiedzin: 3827

autor:MovieBrain(996 pkt)

utworzony: 1546 dni temu

liczba odwiedzin: 1656

autor:aragorn136(24951 pkt)

utworzony: 1361 dni temu

liczba odwiedzin: 2513

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 2236 dni temu

liczba odwiedzin: 2224

autor:piterwm90(218 pkt)

utworzony: 4093 dni temu

liczba odwiedzin: 5851

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3926 dni temu

liczba odwiedzin: 4239

Artykuły z tej samej kategorii

autor:marmir83(1028 pkt)

utworzony: 4551 dni temu

liczba odwiedzin: 11270

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4489 dni temu

liczba odwiedzin: 12151

autor:lukasz_kulak(2047 pkt)

utworzony: 3960 dni temu

liczba odwiedzin: 14371

autor:lukasz_kulak(2047 pkt)

utworzony: 3358 dni temu

liczba odwiedzin: 8503

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4347 dni temu

liczba odwiedzin: 11094

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 3836 dni temu

liczba odwiedzin: 6994

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4544 dni temu

liczba odwiedzin: 9316

autor:lukasz_kulak(2047 pkt)

utworzony: 1579 dni temu

liczba odwiedzin: 4511

autor:pj(16442 pkt)

utworzony: 4113 dni temu

liczba odwiedzin: 9118

Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.

© 2025 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.187

Akceptuję pliki cookies
W ramach naszego portalu stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym momencie zmiany ustawień dotyczących cookies. Jednocześnie informujemy, iż warunkiem koniecznym do prawidłowej pracy portalu Altao.pl jest włączenie obsługi plików cookies.

Rozumiem i akceptuję