O nasChronologiaArtykułyWspółautorzyPocztaZałóż bloga
 -

Gdy na Gromnicę z dachu ciecze, zima jeszcze się odwlecze - Religia

Wiele świąt chrześcijańskich w Polsce szczególnie kultywuje Matkę Boską, nawet jeżeli święto bezpośrednio Jej nie dotyczy. Również nasi przodkowie do końca nie wyzbyli się pogańskich obyczajów. Zostały one przyswojone i dopasowane to „nowej” wiary. Tak dzieje się w przypadku większości zwyczajów ludowych. Dziś już rzadziej niestety obchodzonych.

Wstęp
Treść artykułu
Galeria zdjęć
Opinie
Polecane artykuły
matusiak (75 pkt)
Ilość odwiedzin:
13 687
Czas czytania:
18 412 min.
Kategoria:
Religia
Autor:
matusiak (75 pkt)
Dodano:
4491 dni temu

Data dodania:
2013-01-29 12:58:19

2 lutego chrześcijanie obchodzą Święto Ofiarowania Pańskiego, dawniej nazywane Oczyszczeniem Najświętszej Maryi Panny. W polskim ludowym nazewnictwie znane jako Święto Matki Bożej Gromnicznej. Również według niej tym dniem kończy się okres Bożego Narodzenia.

 

Podstawą historyczną tego święta jest prawo, które nakazywało, aby każdy pierworodny chłopiec był ofiarowany Bogu w Świątyni. Był to gest symboliczny poświęcenia Bogu tego, co było dla rodziców największą wartością. Opis tego wydarzenia znajdziemy w Ewangelii według św. Łukasza.

 

„O Panno Prześliczna 
Gromniczna 
Po ogień Twój święcony 
Wiszący nad woskiem gromnic 
Przez kolący i wyjące wilki
Idę bez wszelkiej obrony..." 
(źr.: K. Iłłakowiczówna " Wilk Gromniczny")

 

W polskiej tradycji jednak bardziej święto zakorzenione jest jako święto maryjne. Nawiązuje do tego dawna nazwa Oczyszczenie Najświętszej Maryi Panny, popularne Matki Boskiej Gromnicznej. Łączy to w sobie dwie tradycje: chrześcijańską i ludową, można nawet pokusić się że wychodzącą poniekąd z czasów pogańskich.

 

źródło: pu.i.wp.pl

 

Wierni w Kościele na pamiątkę Oczyszczenia świecą gromnicę. Świecy tej, zwłaszcza dawniej przypisywano wielkie znaczenie. Otrzymywali ją władcy niekiedy z rąk samego papieża. Natomiast chłopi grzali czubki palców, by im się nie robiły zadziory. Zgaszoną świecą okadzano dom, chroniąc się w ten sposób przed różnymi chorobami. Gromnica od wieków towarzyszyła umierającym, zapalano ją i stawiano w oknie w czasie wichury, piorunów, chroniła od wszelkich nieszczęść i kataklizmów. Prawdziwym szczęśliwcem był ten, komu podczas kreślenia znaku krzyża zapaloną gromnicą upadły trzy krople wosku na dłoń, uważano to za pomyślny znak świadczący o szczególnej opiece Maryi nad tym człowiekiem. W domu od przyniesionej z kościoła płonącej gromnicy zapalano trzy małe świeczki i osobie, której zgasła pierwsza wróżono, że umrze najwcześniej z rodziny. Gromnica wisiała zwykle wraz z palmą poświęconą na poczesnym miejscu w głównej izbie. Przystrojona wianuszkami paliła się przed obrazem Matki Bożej w każde maryjne święto. Lano gromnice najczęściej z wosku pszczelego, ale zdarzały się również sytuacje, kiedy gromnica była lana z wosku białego. Miała nieco inne zadanie. Służyła zatem tylko radosnym chwilom związanym z kościelnymi uroczystościami, jak podczas adoracji Najświętszego Sakramentu. Gromnica (ze staropolskiego - gromny, huczny) chroniła także od wilków, które ongiś licznie nękały wsie. Na tzw. przednówku w lutowe dni i noce, kiedy zaczynało brakować zapasów głodne wilki i rabusie atakowały wsie, dlatego wiara w Opiekę Matki Boskiej Gromnicznej dodawała mieszkańcom otuchy i nadziei na przetrwanie tych trudnych czasów. 

 

O znaczeniu gromnicy

 

Gromnice starano się, po poświęceniu w kościele, zanieść palące się do domu, by od tego ognia rozpalić domowy ogień, co miało zwiastować zgodę i miłość w rodzinie. Gdy gromnica komuś zgasła, wróżyło to śmierć któregoś z domowników. Gdy warunki nie pozwalały nieść zapalonej gromnicy, zapalano ją dopiero w obejściu, patrząc w którą stronę pochyli się jej płomień. Jeśli w stronę drzwi, to ktoś odejdzie tego roku przez nie z domu.


Z zapaloną gromnicą obchodził gospodarz całe obejście i dom dookoła, klękając na każdym progu, aby złe moce nie miały przystępu do domu. Powszechny był w całym kraju zwyczaj wypalania gromnicą krzyża na głównej belce sufitowej tragarzu. W niektórych rejonach Polski gospodarze błogosławili gromnicą swój dobytek w stajni, a kawałek gromnicy obciętej od spodu dawano psu, by dobrze pilnował obejścia. W dawnych czasach pannom na wydaniu szyto bardzo dostatnią wyprawę, która wystarczała na długie lata, a przygotowania do wesela wymagały wiele czasu. Stąd zrodziło się przysłowie: „W dzień Panny Gromnicznej, bywaj zdrów, mój śliczny!". Oznaczało to, że jeśli kawaler nie oświadczył się pannie do dnia Matki Boskiej Gromnicznej i nie przygotował wesela, to już musiał sobie długo poczekać, gdyż wkrótce zaczyna się przedpoście, a później Wielki Post.

 

Znane są powszechnie liczne przysłowia związane z dniem Matki Bożej Gromnicznej, określające pogodę i urodzaje na najbliższe lato:


Gromnica, zimy połowica;
Gdy na Gromnicę z dachu ciecze, zima jeszcze się odwlecze;
Gdy na Gromniczną rozstaje - rzadkie będą, urodzaje;
Gdy słońce świeci na Gromnicę, to przyjdą większe mrozy i śnieżyce;
Gdy na Gromniczną mróz, chowaj chłopie sanie, szykuj wóz.

 

Zachowajmy szacunek dla gromnicznej świecy, jaki mieli do niej nasi ojcowie i dziadowie.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję

Galeria zdjęć - Gdy na Gromnicę z dachu ciecze, zima jeszcze się odwlecze

Temat / Nick / URL:

Treść komentarza:

5 (11)

Jacento
4490 dni temu

Dziś już nikt nie przywiązuje wagi do takich uroczystości, Szkoda. Pamiętam, jak byłem dzieckiem i wracało się z zapaloną gromnicą do domu. Ech kiedy to było...
Dodaj opinię do tego komentarza

3 (11)

Kujawiak
4487 dni temu

Czasem nie wiem w co wierzyć. Na pewno jednak wierzę w Matkę Boską. Dlaczego? Bo jest taka ludzka, po prostu
Dodaj opinię do tego komentarza

1 (9)

Kujawiak
4487 dni temu

Czasem nie wiem w co wierzyć. Na pewno jednak wierzę w Matkę Boską. Dlaczego? Bo jest taka ludzka, po prostu
Dodaj opinię do tego komentarza

Więcej artykułów od autora matusiak

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4400 dni temu

liczba odwiedzin: 8191

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4216 dni temu

liczba odwiedzin: 8977

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4484 dni temu

liczba odwiedzin: 5461

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4434 dni temu

liczba odwiedzin: 28600

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4205 dni temu

liczba odwiedzin: 9114

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4296 dni temu

liczba odwiedzin: 11042

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4438 dni temu

liczba odwiedzin: 12096

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4212 dni temu

liczba odwiedzin: 11513

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4171 dni temu

liczba odwiedzin: 11474

Teraz czytane artykuły

autor:bartoszkeprowski(3454 pkt)

utworzony: 3714 dni temu

liczba odwiedzin: 10216

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4491 dni temu

liczba odwiedzin: 13687

autor:pj(16284 pkt)

utworzony: 1750 dni temu

liczba odwiedzin: 2141

autor:PaM(1166 pkt)

utworzony: 4278 dni temu

liczba odwiedzin: 13517

autor:bartoszkeprowski(3454 pkt)

utworzony: 321 dni temu

liczba odwiedzin: 1691

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 11 dni temu

liczba odwiedzin: 212

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 1317 dni temu

liczba odwiedzin: 2320

Nowości

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 1 dni temu

liczba odwiedzin: 51

autor:eliart(701 pkt)

utworzony: 12 dni temu

liczba odwiedzin: 109

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 2 dni temu

liczba odwiedzin: 110

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 7 dni temu

liczba odwiedzin: 97

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 8 dni temu

liczba odwiedzin: 134

Artykuły z tej samej kategorii

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 1 dni temu

liczba odwiedzin: 51

autor:marmir83(986 pkt)

utworzony: 4500 dni temu

liczba odwiedzin: 11233

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4438 dni temu

liczba odwiedzin: 12096

autor:lukasz_kulak(2047 pkt)

utworzony: 3909 dni temu

liczba odwiedzin: 14326

autor:lukasz_kulak(2047 pkt)

utworzony: 3307 dni temu

liczba odwiedzin: 8435

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4296 dni temu

liczba odwiedzin: 11042

autor:pj(16284 pkt)

utworzony: 3785 dni temu

liczba odwiedzin: 6947

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 8 dni temu

liczba odwiedzin: 134

autor:matusiak(75 pkt)

utworzony: 4493 dni temu

liczba odwiedzin: 9260

Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.

© 2025 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.127

Akceptuję pliki cookies
W ramach naszego portalu stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym momencie zmiany ustawień dotyczących cookies. Jednocześnie informujemy, iż warunkiem koniecznym do prawidłowej pracy portalu Altao.pl jest włączenie obsługi plików cookies.

Rozumiem i akceptuję