Zupełnie inna historia Majów? - Historia

Naukowcy raczej rzadko podejmują się tego typu kwestii, jednak czasami zdarzają się wyjątki. Jeżeli chodzi o Majów zazwyczaj istnieją dwie hipotezy ich rozwoju: albo ich korzeni należy upatrywać w starszej kulturze Olmeków, albo Majowie rozwinęli się niezależnie.

Takeshi Inomata, profesor antropologii na University of Arizona i stypendysta National Geographic, nie zgadza się z oboma teoriami. W swojej pracy na stanowisku archeologicznym w Ceibal w Gwatemali odkrył dowody na bardziej złożoną historię powstania opisywanej kultury.

Majowie zwykle kojarzą się z monumentalną architekturą. Masywne piramidy i ogromne place dają świadectwo złożonej i fascynującej cywilizacji. Sęk w tym, że złożone sztuczne struktury, takie jak piramidy nie wynurzają się z dżungli z dnia na dzień, podobnie jak złożona cywilizacja.

Inomata i jego zespół przeprowadzili szeroko zakrojone wykopaliska pod budowlami w Ceibal, aby prześledzić proces powstania dawnych budowli. Inomata założył, że ​​słynna klasyczna architektura prawdopodobnie stała na jeszcze wcześniejszych konstrukcjach. Jego założenie okazało się poprawne. Badacz znalazł mniejsze platformy zbudowane z ziemi pod piramidami z kamienia. Zdaniem Inomaty odkrycia można datować nawet na 1000 r.p.n.e.

Eksperci tradycyjnie wierzyli, że kiedy Olmekowie zajęci byli budowaniem własnej cywilizacji w znaczących miejscach, takich jak La Venta, nieopodal wybrzeża Zatoki Meksykańskiej we współczesnym Meksyku, ludzie, którzy stali się później Majami, żyli w luźnych grupach nomadycznych w dżungli. Teoria ta głosi, że Majowie wyprowadzili całe swoje społeczeństwo – w tym ich architekturę i strukturę społeczną – wzorując się na Olmekach. 

Prace Inomaty wykazały jednak, że Olmekowie nie są wcale starszą cywilizacją. W rzeczywistości stanowisko archeologiczne w Ceibal poprzedza to w La Venta o dwa stulecia. I choć niektóre miasta Olmeckie są rzeczywiście starsze niż oba stanowiska w  La Venta i Ceibal, prawdopodobnie nie mają nic wspólnego z Majami. Jak zaznaczył Inomata: „Nie oznacza to, że ​​Majowie rozwinęli się niezależnie”. Badacz twierdzi, że wpływy płynęły z obu stron. Wydaje się, że La Venta i Ceibal rozwinęły się w czasie w wielkich przemianach kulturowych w całym regionie. Wydaje się więc bardziej prawdopodobne, że istniała szeroka historia interakcji między tymi regionami, a dzięki tym interakcjom rozwinęła się nowa forma społeczeństwa.

Okazuje się, że peryferyjne obszary, na których nie powstawały monumentalne budowle mogą zawierać znacznie więcej odpowiedzi na temat tajemniczego pochodzenia Majów, niż dotychczas sądzono. Około 1000 r.p.n.e. Majowie rozpoczęli wznoszenie zurbanizowanych kompleksów rytualnych zamiast prostych wiosek. Zdaniem Inomaty pomysł ten mógł pochodzić od ludzi, którzy później stworzyli olmecką La Ventę.

Radykalna zmiana w agrykulturze mogła również odgrywać ogromną rolę w zaprowadzeniu osiadłego trybu życia. Stwierdzono np. znacznie większą produkcyjność kukurydzy, a zatem wycinka lasów pod rozwój agrokultury wydaje się zrozumiały.

Uwzględniając odkrycia Inomaty historia Majów wciąż pozostaje wielką zagadką. Należy w ogóle zastanowić się w jaki sposób nieucywilizowani mieszkańcy Ameryki Środkowej stali się mistrzami budownictwa, po mimo faktu, że nie posiadali odpowiedniej technologii by np. ciąć bardzo twarde, wulkaniczne skały jak granit i tym podobne. Dlaczego mieszkańcy dżungli tak diametralnie zmienili swoje życie? Nie chodzi tutaj o rozwój rolnictwa, czy przejście na osiadły tryb życia, ale o postęp wykraczający poza możliwości dawniej istniejących ludzi. Być może pozostałości po Majach, Aztekach i innych kulturach Mezoameryki należy przypisać znacznie wcześniejszym kulturom, którym kres położył kataklizm sprzed 13 000 lat.