Literacka Nagroda Nike 2017 – zwyciężył Cezary Łazarewicz i jego reportaż o śmierci Grzegorza Przemyka - Kultura

Werdykt był słuszny, bo to pozycja wyjątkowa na tle innych reportaży. Podejmująca nadal ważny i kontrowersyjny temat, a przy tym po prostu napisana świetnym stylem. Śmiertelne pobicie przez milicjantów młodego Grzegorza Przemyka w maju 1983 roku było zbrodnią, za którą nikt nie wymierzył sprawiedliwości, za którą nie było żadnej kary!

 

Do stworzenia najlepszej  książki roku dziennikarza Cezarego Łazarewicza (rówieśnika Przemyka) skłonił list matki Grzegorza, poetki i opozycjonistki Barbary Sadowskiej, odnaleziony w aktach sprawy: „Ludzie o miedzianym czole, utożsamiający milicję z władzą, postanowili poświęcić prawdę dla swoich doraźnych korzyści, skompromitować wymiar sprawiedliwości w Polsce cynicznymi manipulacjami, które będą kiedyś książkowym przykładem niesprawiedliwości. Nie przypuszczam, żeby nastąpiło to prędko. Będzie to w takich czasach, kiedy systematyczne bezczeszczenie grobu mojego świętej pamięci syna Grzegorza będzie już tylko haniebnym znakiem dzisiejszej rzeczywistości”.

 

Autor niczego nie retuszuje. Zależy mu na poznaniu prawy. Odtworzeniu okoliczności śmierci warszawskiego maturzysty. Niemal wszystkich przedstawia tu z imienia i nazwiska. Cytuje notatki, stenogramy podsłuchów. Idzie po niezatartych do końca śladach. Jest niczym doskonały detektyw i tropiciel w jednej osobie. I sprawa, że czytelnika poraża ten obraz machiny państwa PRL-owskiego, która tuszowała okoliczności śmierci Grzesia Przemyka.

 

Poza samą statuetką, zwycięzca dostał też 100 tys. złotych!

 

Oprócz książki Łazarewicza, wśród finalistów znalazły się także następujące pozycje: dwie powieści „Serce” Radki Franczak (wyd. Marginesy) oraz „Las nie uprzedza” Krzysztofa Środy; eseje „Dwanaście srok za ogon” Stanisława Łubiańskiego” (Czarne) i „Fałszerze pieprzu” Moniki Sznajderman (Czarne) oraz tomy wierszy – „Włos Bregeueta” Jacka Podsiadły (wyd. WBPiCAK) i „Paraliż przysenny” Genowefy Jakubowskiej-Fijałkowskiej (Instytut Mikołowski).

 

Poniżej w skrócie opiszemy, o czym opowiada część z tych nominowanych pozycji.

 

„Serce” to opowieść o dziewczynie o imieniu Wika, która wraz ze swoim chłopakiem udaje się na Zachód. Tam chce poznać lepszy świat i zarobić. Młodzi ludzie trafiają do spokojnego szwajcarskiego domu dwóch Brytyjek, gdzie zostają na dłużej, pomagając im w codziennej egzystencji. Nie brakuje w książce symboliki, snów, atmosfery tajemnicy…

 

 „Dwanaście srok za ogon” jest niezwykle ciekawym esejem. Stanowi zbiór różnych historii z ptakami oraz ich intrygującymi, ekscentrycznymi miłośnikami w roli głównej. Książka mało obszerna, acz bardzo pasjonująca.

 

„Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna” to z kolei znakomity esej o zawiłych i niezwykłych losach żydowskich i polsko-saksońskich przodków autorki. Monika Sznajderman bada dawne ślady w przedwojennej prasie, archiwach itp. Dokonuje analizy fotografii sprzed wielu lat, fascynując czytelnika.

 

„Paraliż przysenny” to wiersze bogate w codzienne znaki i rekwizyty, wychodzące za każdej szczeliny. Autorka pisze o naszej niełatwej egzystencji w odważny sposób.

 

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję