"Joker: Folie à deux" – A oni tańczą, tacy szaleni, tacy smutni... - Recenzje filmów

Przy pierwszym „Jokerze” też marudzono. Że zbytnio bierze z dzieł Martina Scorsese. Że to tania podróba „Taksówkarza” i „Króla komedii” z jakże banalnym przesłaniem (o nietolerancji i brutalności świata, w zderzeniu z którymi łatwo przeistoczyć się z poczciwca w sfrustrowanego mordercę). W drugiej części nie tyle ważne jest pytanie, czy Arthur jest potworem. Na szali ważą się inne kwestie: winny czy niewinny, poczytalny czy niepoczytalny. Tak. Akcja filmu toczy się nieśpiesznie w więzieniu/szpitalu psychiatrycznym w Arkham. Tytułowy bohater trafił tam z wiadomego powodu. Zastrzelił w trakcie programu na żywo jego gospodarza – Murraya Franklina. Już sam ten, godny pogardy, szokujący czyn wystarczy, by skazać Flecka na krzesło elektryczne. Lecz nie – on też zasługuje na sprawiedliwy proces, zabił też nękających go „korpo-byczków”. Film z dramatu więziennego zmienia się więc w dramat sądowy, a za sprawą Lady Gagi (Harleen Frances Quinzel) także w… musical. Reżyser oraz wspomagający go w scenariuszu – Scott Silver nie żartowali. Arthur Fleck śpiewa razem z Harley lub sam, ale poszczególne, nieźle dobrane, słabiej zaaranżowane piosenki to tylko albo aż projekcje aktualnego stanu emocjonalnego (anty)bohatera. Pomysł ciekawy, aczkolwiek mało satysfakcjonujący, podobnie jak cała fabuła. W przypadku „oryginału” można stwierdzić, że „w tym prostym szaleństwie była metoda”. Przy sequelu zabrakło twórczej ikry, kreatywności, czegoś, co nie da widzowi… zasnąć.

 

Kadr z filmu "Joker: Folie à deux" (materiały prasowe/Warner Bros)

 

Kadr z filmu "Joker: Folie à deux" (materiały prasowe/Warner Bros)

 

Bo „Joker: Folie à deux” to na papierze być może ciekawa opowieść, umiejętnie łącząca różne gatunki, lecz niedostatecznie zagłębiająca się w psychikę postaci. „Harleen Quinzel, psychiatra w szpitalu Arkham, zakochuje się w tajemniczym pacjencie, Jokerze. Razem próbują uciec z zakładu psychiatrycznego, niosąc ze sobą burzliwy romans pełen szaleństwa i niebezpieczeństwa”. Taki jest oficjalny zarys fabularny, który umieszczono na portalu Filmweb. Fałszywy. Todd pokazał bowiem środkowy palec fanom jedynki, którzy oczekiwali jazdy bez trzymanki (ulicznych „Urodzonych morderców” w wykonaniu Jokera i panny Quinn). Choć prolog zdaje się zapowiadać coś innego, wszak jest zrealizowany w stylu animacji Looney Tunes, dalej zamiast symbolu chaosu obserwujemy złamanego człowieka. To jedna z „odnóży” scenariusza. Pozostałe to toksyczna relacja miłosna (paradoksalnie dodająca kolorytu posępnej atmosferze budowanej przez smyczkowe brzmienia Hildur Guðnadóttir), rozprawa sądowa oraz musicalowe wstawki. Nie są one rozłożone równomiernie, chwieją się, jakby były „ulepione z cienkiej gliny”. Aż chciałoby się mocniej wycisnąć ze wszystkich wątków. A tak film trwa 15 minut dłużej niż pierwsza część, jednak ma się poczucie, że ten wielki epilog jest przeciągnięty na siłę. Cierpi też na tonalne rozjazdy i niewykorzystanie potencjału Lady Gagi (śpiewać potrafi, grać też, ale nie rozwija skrzydeł).

 

Za to oscarowy Joaquin Phoenix znowu daje popis aktorstwa przez potężne, ale minimalistyczne A. Niby głównie pali papierosy i czasem coś zanuci (nie musi się wstydzić swego wokalu przy filmowej partnerce, przecież już „Spacerował po linię” jako Johnny Cash), ale wciąż przekonuje. Nie tylko w roli pewnego siebie, barwnego Jokera, ale też w kreacji smutnego komika. Czujemy jego ból. Rozumiemy rutynę w nowej, ponurej rzeczywistości, lecz pragniemy, aby zrobił coś nieprzewidywalnego poza specyficzną grę ciałem i gestami.

 

Kadr z filmu "Joker: Folie à deux" (materiały prasowe/Warner Bros)

 

Kadr z filmu "Joker: Folie à deux" (materiały prasowe/Warner Bros)

 

„Joker” 2019 tak bardzo się podobał, bo szokował. W kontynuacji, która trochę przypomina „Skazanych na Shawshank” skrzyżowanych z „Lotem nad kukułczym gniazdem” i jakimś tam telewizyjnym dramatem sądowym (gdyby nie wcielający się Harvey Denta, brylujący Harry Lawtey, to bym chyba „przyciął komara”), przyda się cierpliwość. Lecz jest grupa widzów, dla której powyżej opisane minusy filmu nie będą kulą u nogi. Wydaje się, że jest on kierowany do ludzi, którzy chorowali bądź chorują na depresję. Oni będą bardziej wyczuleni na nieprzypadkowe kontrasty w obrazie (Lawrence Sher nie bez powodu otrzymał Oscara za „Jokera”) i fabularny marazm. Jednak większość oglądaczy będzie raz zerkać nerwowo na zegarek, aby za moment spojrzeć na tę zagubioną w oparach dymu i smutku tańczącą/stojącą, ale hipnotyzującą parę.

 

Nie każdy wie, co oznacza kluczowy podtytuł. Francuskie określenie Folie à deux to – zgodnie z definicją z Wikipedii – paranoja indukowana/udzielona, czyli stan, w którym osoba blisko związana z chorym zaczyna traktować bezkrytycznie paranoiczne myśli chorego. Objawy mają tendencję do ustępowania po oddzieleniu od osób dotkniętych paranoją. Szkoda tylko, że ów obłęd jest – moim zdaniem – raczej powierzchownie liźnięty.

 

Kadr z filmu "Joker: Folie à deux" (materiały prasowe/Warner Bros)

 

Kadr z filmu "Joker: Folie à deux" (materiały prasowe/Warner Bros)

 

Dobrze i niedobrze, że ten film się narodził. Z jednej strony kontynuuje znajome tropy i podejmuje newralgiczną tematykę, pozwalając na pewne refleksje związane z naturą człowieka. Lecz ostatecznie to wlekące się, męczące studium nihilizmu. Redaktor naczelny muzycznego portalu Soundrive – Jarosław Kowal trafnie podsumował tego „Jokera”. Stwierdził, że „przypomina kawały, które Arthur opowiadał w pierwszym filmie – nieśmieszny żart czytany z kartki pełnej luźnych myśli, w dodatku pozbawiony wyrazistej pointy”. Mógłbym podpisać się pod tymi słowami, lecz koniec końców, choć smutny, jestem bardziej przychylny w ocenie.

 

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Ocena: 5/10

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję