Ujarzmić Brando

 

Faktycznie, gdy oglądałem go w kinie, to pomyślałem, że tylko ktoś o twardym charakterze porucznika Kilgore’a mógłby zapanować nad bałaganem na planie. Utrzymać w ryzach wszystkich i wszystko. Nawet Marlona Brando… Tak. Brando. Coppola nie wyobrażał sobie innego aktora w roli Kurtza. Nic dziwnego, skoro tak realistycznie zagrał Dona Corleone. Tutaj głównie grał na nerwach Francisowi. Nie był co prawda „jednym z głośnych helikopterów” w trakcie „Cwałowania Walkirii”, jednak ciągle sprawiał wrażenie kogoś, kto ma gdzieś „cały ten szajs”. Kusiły go pieniądze (3 mln dolarów gaży). Nie zapoznał się z książką ani scenariuszem Johna Miliusa. Nie nauczył się roli. Lecz nie to okazało się największym problemem.

 

Kadr z filmu „Czas apokalipsy” (materiały prasowe)

 

Największym była jego – nomen omen – postura. Aktor nie ma wielu scen – gdyby policzyć minuty na ekranie, w których się pojawia, to byłoby ich pewno znacznie mniej niż w przypadku Dartha Vadera. Mimo to jego nadmiarowe kilogramy (wyobrażam sobie minę mającego włoski temperament Coppoli, który zobaczył 130-kilogramowego gwiazdora, gdy ten przybył na Filipiny), kompletnie nie pasowały do postaci Kurtza. Pułkownik Walter E. Kurtz miał być człowiekiem wysokim i szczupłym. Ale reżyser nie zwolnił Marlona. Zamknął się w nim w pokoju, aby przeczytać mu kilka razy scenariusz filmu. Cierpliwie tłumaczył. Prosił. Wyjaśniał. Groził, że zerwanie kontraktu będzie się równać cofnięciu zaliczki. W tym czasie licząca 800 osób ekipa czekała na rozwój sytuacji. Aż wreszcie „wielki” Brando ogolił głowę i postanowił przede wszystkim improwizować (choć miał w uchu słuchawkę z podpowiedziami). Operator kamery wraz z reżyserem postanowili, aby pokazywać laureata Oscarów od pasa w górę, w półcieniach, pod odpowiednim kątem. Dzięki temu ukryli jego tuszę (nie potężne ego).

 

Był jeszcze jeden kłopot. Brando nie lubił Dennisa Hoppera, który wcielał się w postać fotoreportera. Hopper, uzależniony od narkotyków, wiecznie naćpany, tak drażnił Marlona, że reżyser wolał ich kręcić osobno (by zapobiec bójce?).

 

Groza… groza, czyli Sheen ma zawał serca

 

Gdy Al Pacino dowiedział się, co stało się 36-letniemu Martinowi Sheenowi, to zapewne dziękował Bogu, że Coppola jednak nie jego wybrał do roli Willarda. Czuję, że również odwołany po dwóch tygodniach Harvey Keitel (był chyba zbyt energiczny) odetchnął z ulgą. Dlaczego? Bo znany już z „Badlands” Malicka spokojny Sheen dostał… zawału na planie. To, że się upił, nie było aż takim problemem – Francis nawet się ucieszył, bo aktor wypadł bardziej wiarygodnie w początkowej scenie filmu, gdy rozbija lustro. Ale serce, które odmawia posłuszeństwa? To już za wiele!

 

Kadr z filmu „Czas apokalipsy” (materiały prasowe)

 

Upał. Wyczerpany fizycznie i psychicznie Sheen palił wtedy trzy paczki papierosów na dzień. Któregoś ranka obudził się z powodu ogromnego bólu w klatce piersiowej. Stan okazał się bardzo poważny. Na tyle, że aktor trafił do szpitala, a ksiądz udzielił mu ostatniego namaszczenia. Coppola ze strachu przed decyzją wytwórni, wolał nikogo na bieżąco nie informować o zdrowiu Marty’ego. Wierzył, że aktor z tego wyjdzie. No i udało się. Jakoś się wykaraskał, ale dopiero po pięciu tygodniach. Co ciekawe, w niektórych ujęciach, kiedy nie widać jego twarzy, zastępował go dubler.

 

Inne katastrofy na planie

 

Myślicie, że to koniec? Że więcej nieprzewidywalnych zdarzeń nie miało miejsca? No to Was zaskoczę! Sama żona reżysera – Eleanor Coppola przekonała się, czym była realizacja „Czasu Apokalipsy”. Sama nakręcała dokument z planu dla Stowarzyszenia Artystów. Dzięki jej taśmom oraz „Światłom ciemności” (filmie dokumentalnym stworzonym nad podstawie tych archiwów) i książce „Notes on the Making of Apocalypse Now” wiemy dzisiaj, co dokładnie działo się w trakcie kilkunastu miesięcy (planowanych było 16 tygodni) zdjęć – od marca 1976 do maja 1977.

 

Kadr z filmu „Czas apokalipsy” (materiały prasowe)

 

Na lokalizację wybrał Filipiny, ponieważ tereny te były zbliżone do wietnamskich. Amerykańskie wojsko odmówiło jednak współpracy. Przyczyna? Tematyka i wymowa filmu. Pomógł więc prezydent Filipin. Użyczył śmigłowców – a jakże! Tylko że chyba zapomniał dodać, że owe maszyny mogą być mu potrzebne dosłownie w każdym momencie. I były. Akurat w trakcie przygotowywania najtrudniejszej pod względem logistycznym sceny – ataku na przybrzeżną wioską. Okazało się, że duża część z nich nagle zniknęła. Po prostu piloci bez uprzedzenia odlecieli w siną dal, aby… walczyć z lewicowymi partyzantami. Takie postępowanie sprawiło, że zmarnowano tysiące dolarów. Jakby tego było mało, to jeszcze scenograf zirytował Coppolę, bo chciał na plan zdjęciowy przywieźć… prawdziwe, martwa ciała, znalezione u jednego z miejscowych kryminalistów. Ów facet trudnił się nielegalną sprzedażą ludzkich zwłok, z czego korzystali… studenci medycyny (ćwiczenia praktyczne?). Czego się nie robi dla realizmu? W „Ojcu Chrzestnym” była głowa konia z rzeźni, ale to było przesadą, przekroczeniem granicy!

 

Jeszcze bardziej wkurzająca okazała się aura pogodowa, a konkretniej tajfun, który całkowicie zniszczył wszelką scenografię. A to przyniosło ze sobą kolejne opóźnienia i koszty. Po trwającej kilka miesięcy przerwie dekoracje odbudowano, a zdjęcia dokończono.

 

Epilog – mamy to!

 

Reżyser obawiał się, że zrobił zbyt żenujący, pompatyczny film na ważny temat. Nie wiedział podobno jak zrealizować finałowe sekwencje, aby być z nich zadowolony. Rozpacz. Myśli samobójcze. To dopadło ambitnego Francisa. Krzyczał do żony, gdy ta go potajemnie filmowała: „Wszyscy jesteśmy zgubieni! Nie mam pojęcia, gdzie z tym iść. Myślę o tym, by się zastrzelić”.

 

Stoczył własną wojną i na szczęście wygrał. Czy Zaśpiewał „The End” z repertuaru The Doors? Nie wiem. Ale wiem, że z przeszło dwustu godzin materiału wybrał wspólnie z montażystą te kadry, które najlepiej ukazały proces gnicia ludzkiej natury. Z chaosu powstało dzieło ponadczasowe.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję