"Fortuna i namiętności: Tom I – Klątwa" – Jam cię pragnę miłować moja waćpani! - Recenzje książek

„Fortuna i namiętności” chyba lepiej podziała na panie. Wszak autorka wcześniej zaczarowała je swoją bestsellerową serią – „Cukiernią Pod Amorem”. W „Klątwie” odbywa dłuższą podróż w czasie. To już nie PRL ani XIX wiek. Mamy tu rok 1733, a więc początki walk o sukcesję polską – konfrontacji pomiędzy zwolennikami Piasta – Stanisława Leszczyńskiego a Sasa – Augusta III. Akcja powieści rozgrywa się w mieście litewskim Turów i jego bliższych lub dalszych okolicach – miasteczkach i dworach szlacheckich. I ponownie dla Małgorzaty Gutowskiej-Adamczyk najważniejsze są postacie kobiece, które i tu wyraziście zarysowała. Obok przebojowej, pyskatej, nimfomanki Cecylii, jest też ta druga kobieta – wzorowana na Oleńce z „Potopu” skromna, wierząca w sprawiedliwość wdowa Zosia Żelska – córka podlegającego rządom kasztelana, cześnika.

 

Powieść zaczyna się niemal jednocześnie weselem córki kasztelańskiej Cecylii Jańdżwiłł oraz spaleniem miejscowej oskarżonej o czary dziewki. „Czarownica” tuż przed śmiercią w męczarniach rzuca klątwę na winnych swojej krzywdy. Od tej niemalże wszyscy pory bohaterowie, w tym wykonujący wyrok kat będą mieli pod górkę, wpadając w tarapaty. Jednym z nich będą miłosne sidła i nie zawsze trafne wybory. Przypominający porywczego Kmicica podstarości Kacper Hadziewicz – infamis (człowiek pozbawiony czci i przywilejów szlacheckich) chętnie skradłby serce zarówno Cecylli, jak i Zosi. Do tej drugiej smali cholewki również młody kasztelanic Jan Jańdżwiłł. Lecz wszelakie plany – i te niecne i prawe może popsuć zbliżające się widmo wojny i kto wie, czy nie jeszcze gorsza klątwa, przed którą, jak stwierdza jedna z postaci, trudno uciec: „Choćbyście się w mysiej norze skryli, powlecze się za wami i swoje zrobi”.

 

Jak to się czyta. Jak to się czuje. Jak przywiązuje się do postaci. Jak kibicuje się w ich przygodach. Wybaczcie, nieco przesadziłem. Bo nie aż tak jak u Sienkiewicza, ale i Gutowska potrafi swoim literackim kunsztem i dbałością o szczegóły sprawić, aby czytelnik przeniósł się do tego barwnego okresu polskiej historii, który nie jest tak bardzo wyeksploatowany w literaturze, jak poprzednie stulecia, w tym mroczne średniowiecze. Pisarka świetnie radzi sobie z ukazanie realiów epoki. Ze staropolskimi osiemnastowiecznymi obyczajami, konwenansami, dawnym językiem i relacją na linii władca-poddany. Dobrze portretuje też resztę bohaterów, także tych epizodycznych (np. wspomniany kat). Czarny charakter, czyli kasztelan Tadeusz Jańdźwiłł to również postać jakoby żywcem wyjęta z dzieł Sienkiewicza, a z kolei jego prawa ręka – Strasz jest niczym Grima Żmijowy Język z powieści Tolkiena. Tylko by knuł i spiskował. Nie zabrakło też „honorowego” zbójcy, jakim tu okazuje się niejaki Bartek Rabiński.

 

A jednak, mimo że całość – ponad 400 stron pochłania się szybko, to koniec końców po skończonej lekturze, pozostaje pewien lekki niedosyt. Już sam tytuł wskazuje, że to powieść, z której, jak już wspomniałem wyżej, bardziej zadowolone będą kobiety. Więcej tu bowiem miłosnych umizgów niż pojedynków o serca dam i walk o władzę. No i fabuła w połowie gdzieś gubi swoją werwę, zahaczając o pewne zbiegi okoliczności i dość nudnawe podróże tam z powrotem – od jednego dworu do drugiego.

 

Czy kolejny tom pt. „Zemsta” obfituje w większą ilość przygód, a mniej namiętności? O tym przekonam się wkrótce. Jeśli autorka bardziej skupi się na układaniu intryg, utrzymując czytelników w napięciu, to spokojnie może tworzyć więcej części opowieści o Zofii, Cecylii, Kacprze i Janie żyjących w  XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W czasach, w których zbójca to człek prawy, a szlachcic bardziej ceni mocny napitek i sute jedzenie aniżeli umiłowanie ojczyzny. Gdzie fortuna to rzecz święta, a zauroczenie w niewłaściwej osobie może doprowadzić do zguby.

 

„Klątwę” oczywiście polecam, bo jakże inaczej. Waćpanowie niechaj pochylą się nad tę księgą z kuflem piwa z miodem, bo lektura przyjemniejszą się stanie. A wszystkim waćpannom szukającym swego oddanego księcia z kolei chustka jakowaś się przyda, bo i małą łzę mogę uronić, wzdychając z utęsknieniem za kochaniem najsłodszym.

 

Ocena: 6,5/10