"To My" – Adelaide po drugiej stronie lustra - Recenzje filmów

Ilość odwiedzin: 2 661

Czas czytania: 3 112 min.

Dodano: 2340 dni temu [2019-03-25]

Świetne recenzje zza oceanu. Wysokie noty na Metascore. Niemalże 100 procent pozytywnych opinii na Rotten Tomatoes. Po takich informacjach moje oczekiwania wzrosły dwukrotnie. No i wreszcie siedzę w kinie. Gasną światła. Po reklamach, które dłużą się niemiłosiernie, ekran się rozszerza. Najpierw wyjaśnienia reżysera na temat jakichś tuneli rozlokowanych na terenie USA – intrygujące. Następnie widzę czarnoskórą dziewczynkę i już po chwili moje ciśnienie krwi podskakuje. Ale dopiero czołówka filmu z przeszywającym chóralnym śpiewem (kompozytor Michael Abels czuje klimat!) na tle zamkniętych w klatkach „sympatycznych” białych króliczków sprawia, że nie mogę się poruszyć. Tak. Panowie krytycy nie mogli się mylić. „To będzie psychodeliczny, wizjonerski, pełen podskórnego napięcia, trzymający za gardło thriller, w którym zapewne i szczypty groteski oraz dobrego humoru nie zabraknie”. Taka właśnie była moja pierwsza myśl. Jak się okazało, słuszna.

Współczesność. Dla państwa Wilsonów – Adelaide, Gabe’a i ich dzieci: Jasona i Zory miały to być kolejne, niezapomniane i udane wakacje w znanym miejscu. Plaża. Słońce. Zabawy w wodzie. Po prostu rodzinna, sielska atmosfera. Do czasu… Wszystko się zmienia, kiedy nocą pod ich letnim domem zjawiają się dziwni, tajemniczy ludzie. Jest ich czworo. W różnym wieku. Stoją. Gapią się, jakby byli w transie. Ubrani w czerwono-brunatne pidżamy. W dłoniach trzymają nożyce. Postawny Gabe krzyczy, grozi im, a przerażona Adelaide dzwoni na policję. Ale na tych nieproszonych gościach nie robi to żadnego wrażenia. Najpierw powoli niczym androidy z zespołem Tourette’a, następnie jak szybkie zombie z „28 dni później” szturmują wydawałoby się, bezpieczny azyl czarnoskórej rodziny. Teraz już wiadomo, że nie mają dobrych intencji. Zaczyna się zabawa w kotka i myszkę. Poza ochroną najbliższych, główna bohaterka Adelaide (Lupita Nyong’o) będzie musiała zmierzyć się również z demonami z przeszłości, odkrywając przy okazji to, co początkowo niedostrzegalne…

Kadr z filmu "To My" (źródło: materiały prasowe)

Zwiastun „To My” był świetnie skrojony. Nie pokazywał wiele, hipnotyzował. To duża zaleta. Pisząc o tym dziele, niełatwo uniknąć spoilerów. W większości recenzji ich autorzy – być może aby dokonać głębszej analizy i wejść do umysłu Peela – zdradzają, kim są prześladowcy. Ja nie chcę tego robić, mając nadzieję, że Ci, którzy jeszcze filmu nie oglądali, i wolą być zaskakiwani, najpierw przeczytają mój tekst i nie wejdę na pełne szczegółów opisy na filmwebowym forum. Bo drugi autorski obraz czarnoskórego reżysera faktycznie wprawia w osłupienie. Twórca „Uciekaj!” ma swój wypracowany, jedyny w swoim rodzaju styl. Umie operować tempem, wie, kiedy przyspieszyć krwawy (chwała za kategorię wiekową R) rollercoaster, a kiedy dać widzom odetchnąć – zamiast wystraszonej miny, odmalować na ich twarzach uśmiech. Tak. Humor tu naprawdę działa i pozwala przekłuć napompowany balon z wizerunkiem namalowanego świra w masce. I tak. Peele ponownie korzysta ze znanych klisz. Cytuje inne filmy – od przedstawicieli klasycznych thrillerów typu „Funny Games po baśniowe odniesienia, np. „Alicję po drugiej stronie lustra”. Ale ta intertekstualność podana jest tak oryginalnie, że stanowi o sile scenariusza, w którym odnajdziemy również komentarz społeczny – krytykę konsumpcjonizmu, a nawet, jak zauważa wielu widzów rządów Donalda Trumpa.

„To My” to także produkcja bardzo immersyjna. Trzymamy kciuki za Wilsonów. Chcemy, aby wyszli cało z opresji. Duża w tym zasługa perfekcyjnego aktorstwa. Lupita Nyong’o otrzymała już Oscara za drugoplanową rolę w „Zniewolonym”. Ale to kreacja w w filmie Peela jest jej najlepszą. Jako żona i matka, która w obliczu nietypowej, przerażającej sytuacji musi walczyć o życie swoje i własnej rodziny, wypada jeszcze bardziej wiarygodnie niż grając czarnoskórą, biczowaną niewolnicę. Jej mimika i oczy mówią wszystko. Szczególnie, gdy jest Nią… Na ekranie bez problemu radzi sobie też reszta obsady. Młodziutka, debiutująca Shahadi Wright Joseph w roli Zory słuchała się reżysera i świetnie odnalazła w gatunkowej opowieści. Pytanie tylko, czy pozwolą jej obejrzeć gotowy film (może mieć problemy z… dziecięcą psychiką).

Kadr z filmu "To My" (źródło: materiały prasowe)

Jordan Peele dobrze współpracował też na planie z operatorem kamery. Zdjęcia Mike’a Gioluakisa ukazują ciekawą perspektywę. Zresztą całej formalnej stronie nie można nic zarzucić. Od montażu, po dźwięk i wykorzystane rapowe kawałki – wszystko zapięte jest na ostatni guzik i żadne nożyce tego nie przetną. Gorzej z fabularnym kośćcem, który potrafi się złamać i przeobrazić w popiół. Niby do samego końca ciąg przyczynowo-skutkowy jest zachowany, ale kilka razy głupotki i naiwne pomysły (tudzież zachowania bohaterów) kaleczą wzrok. A finałowy plot twist? Jest mocny, ale nie wybitnie porażający. Po pierwsze można się go domyślić nieco wcześniej, po drugie nie powoduje, że zbiera się trzęsącymi rękoma szczękę z podłogi. Z kolei ostatnie szerokie ujęcie na zawsze zostanie w mojej pamięci.

„To My” to nadal thriller przez wielkie T. Sprawdza się zarówno jako komercyjny blockbuster (Box Office zdobyty szturmem), jak i ambitny, niezależny dreszczowiec z morałem, dający pole do różnych interpretacji. Jest tu jedna scena, która kopiuje tę słynna, najlepszą sceną ze „Znaków” Shymalana (będziecie zachwyceni!). Można się jednak od niego odbić jak od grubej ściany, a w lustrze zamiast swojej miłej twarzy, ujrzeć wykrzywiony grymas reżysera, który momentami uśmiecha się niczym Joker: „patrzcie, przyjąłem taką konwencję; albo się w niej zakochacie i okrzykniecie >>To My<< obrazem kultowym, albo uciekniecie z kina, wyzywając mnie od beztalencia i mężczyzny z nieźle zwichrowaną psychiką” (co zapewne zrobiła pewna para, wychodząc z seansu 40 minut przed końcem filmu). Wybór należy do Was.

Ocena: 8,5/10