"Clint. Życie i Legenda" – Rysa na pomniku, czyli tajemnice rewolwerowca Hollywood - Recenzje książek

„Cry Macho” – świetny tytuł średnio udanego filmu 91-letniego wówczas Clinta Eastwooda. Aż chciałoby się rzec, że takie określenie pasuje też do niego. Ale są pewne ale, które w stalowym błysku oczu wymazują łzy. Z lektury wynika, że gwiazdor przez kilka dekad czynił rzeczy niefajne (delikatnie mówiąc). Owszem, liczne fotografie znajdujące się w połowie książki prezentują dumnego, kochanego, podziwianego artystę, ojca, męża. Lecz treść we wszystkich rozdziałach przeczy pięknemu wizerunkowi. Patrick McGilligan, amerykański pisarz irlandzkiego pochodzenia, przez 4 lata zbierał informacje, przeprowadzał wywiady ludźmi znającymi Clinta, zdobywał materiały zza kulis rożnych produkcji, też tych mniej znanych. Po to, aby zdjąć aktora z pomnika, pokazać wyraźne rysy, a zatem przybliżyć wszystkim mężczyznę z zaletami, ale i wadami. Wcześniej podarował czytelnikom „biblię” o Jacku Nicholsonie, a także „Życie w ciemności i pełnym świetle” – odważną biografię Alfreda Hitchcocka, nominowaną do nagrody im. Edgara Allana Poego. Właściwy człowiek na właściwym miejscu?

 

Książka pt. „Clint. Życie i Legenda” (fot. PJ)

 

Gdy ostatnia kartka była za mną, zatrzasnąłem twardą okładkę z hukiem. „Oho, kto fanem jest, kto za boga go uważa, ten chyba już Eastwooda przestanie wielbić”. „Chyba”? Bo nie jestem aż tak przekonany, że tak się stanie. McGilligan nie przepada za tym twardzielem Hollywood. Ów wniosek wysnuwam na podstawie wielu zdań naznaczonych nie tyle sarkazmem, co wyraźną niechęcią. Niby dobrze, gdyż to pozwala na stworzenie książki bez owijania w bawełnę, zajrzenie do najmroczniejszych zakamarków duszy i „podglądanie przez lornetkę” mieszkania w rodzinnym Carmelu (miasteczku, w którym Clint pełnił funkcję burmistrza, zachowując się nadal jak narcyz i miłośnik republikanów). Ale, mimo ładnego podsumowania (twarz wykuta w skale), czuć próbę zdyskredytowania po trupach. Autor wyraża np. opinię, że „Bez przebaczenia” to western przereklamowany… Więcej obiektywizmu? Spokojnie. On gdzieś jest w tej potężnej, przeszło 600-stronicowej księdze, choć na szali przeważa tendencyjność.

 

Ważne jednak, że całość fascynuje. Wszak to opowieść zaczynająca się od losów przodków aktora, osadników zdobywających Dziki Zachód. A później to historia o bystrym i mściwym facecie, który w swojej wytwórni Malpaso miał pierwsze i ostatnie słowo. Podwładni zabiegali o jego uwagę, pragnęli z nim pracować, a jednocześnie drżeli, że zaszkodzą „idealnie poukładanemu reżyserowi i producentowi”. Jeden dubel, szybkie godziny na planie i lecimy dalej. Film za filmem. Kasa za kasą. Kobieta za kobietą.

 

W oficjalnej biografii Richarda Schickela zapewne są peany na cześć Meryl Streep, która dała subtelny występ w „Co się wydarzyło w Madison County”. U Patricka są głównie panie, dziewczyny, lolitki. Marzące o spotkaniu z idolem. A tenże idol nie ma nic przeciwko. Mało tego, choć żonaty z Maggie Johnson, zaprasza je do łóżka. Romanse ukryte przed mediami, kolejno płodzone dzieci. Grzechy i grzeszki zamiatane pod dywan przez zaufaną sekretarkę. No kobieciarzem był. Zdarza się. Co poradzić. Tak będą go bronić zwolennicy. Jak mógł tak skrzywdzić zadurzoną w nim po uszy Sondrę Locke? Po co był ten związek. Czy serio ją kochał? Będą zadawać pytania przeciwnicy. Lecz coś ich zjednoczy. Otóż przez poszczególne rozdziały, których „akcja” rozgrywa się w danym przedziale czasowym, przejdą dość łatwo ze względu na styl pisarza i ciekawostki, o których wiedzieli tylko wtajemniczeni. Jedną z nich była na przykład potwierdzona informacja, że Eastwood zaangażował się w plan ratowania zaginionych żołnierzy z Wietnamu. Nie. Nie w mundurze i pełnym uzbrojeniu jak Chuck Norris w słynnym filmie wojennym, a za pomocą jednego telefonu do prezydenta.

 

Nie proście mnie tutaj jednak, abym wymieniał nazwiska ludzi zniszczonych przez gwiazdora oraz tych uszczęśliwionych. Po pierwsze przewija się tutaj tak wiele postaci ze środowiska filmowego, dziennikarskiego (Pauline Kael – tą panią się zapamięta, bo to była zagorzała krytyczka twórczości Clinta), biznesowego i politycznego, że nie sposób poukładać je sobie w głowie – spajają się w wielką masę. Po drugie, odnoszę wrażenie, że jakaś część rewelacji „na temat” została przepisana na podstawia plotek. Mimo tego wydana w 1999 roku, a zaktualizowana w czasie pandemii (czyli nie tak dawno) biografia wciąga. Wydana w Polsce przez Znak Horyzont wrzuca czytelników do hollywoodzkiego bagienka. Topię się! Ratunku! Co to za degrengolada? Bez paniki. To tylko droga do sukcesu „młodego kowboja” z serialu „Rawhide”, który z aktora ledwo zapamiętującego kwestie (coś tam mruczał pod nosem), przeistoczył się w wybitnego, skupionego na emocjach i detalu reżysera westernów i kina wojennego („Listy z Iwo Jimy” McGilligan chwali, a ja odczuwam ulgę, bo to – moim zdaniem – najlepsza produkcja Clinta).

 

Clint Eastwood – silna osobowość o sprecyzowanych poglądach prawicowych, zadurzony w jazzie bardziej niż w niektórych paniach i pannach, niełatwy w kontaktach z indywidualistami stojącymi po drugiej stronie barykady, wręcz toksyczny, a jednak jako skryty, samotny wilk emanuje swego rodzaju metafizycznością, męskością, szlachetnością (muchy nie skrzywdzi). Mimo wieku ciągle oddający się pasji tworzenia. Zostawmy więc spór, czy to bohater, czy wróg, Dobry, zły, brzydki, piękny, brudny jak Harry. Każdy już zdecydował, choć ta biografa odczaruje mit.

 

„W pewien sposób go nienawidzę, ale też go kocham” – stwierdził anonimowy reżyser. I niech te słowa będą trafnym podsumowaniem.

 

PS Bohater powyższego tekstu wpadł we wściekłość na wieść o książce do tego stopnia, że pozwał autora, żądając 10 mln dolarów. Ostatecznie sprawa zakończyła się bez kary. Ech ten Clint. A może ach ten Clint?

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję