aragorn136 (22261 pkt)Strona WWW Autora2 393
2 586 min.
Recenzje książek
aragorn136 (22261 pkt)
2690 dni temu
2017-03-16 12:22:24
Grzebałkowska – absolwentka historii i reporterka „Gazety Wyborczej”, autorka m.in. bestsellerowej książki „1945. Wojna i pokój” podeszła do tematu i bohaterów „Portretu podwójnego” bardzo poważnie, starając się nie przekroczyć granicy tabu. Licząca ponad 400 stron publikacja to wielopłaszczyznowa saga rodzinna, historia o poszukiwaniu sensu życia i miłości, oraz przede wszystkim o samotności i skomplikowanych relacjach, jakie łączyły znanego tłumacza dialogów z filmów o Bondzie, radiowca Tomasza Beksińskiego oraz jego ojca, słynnego malarza. Na tylnej okładce czytamy, że: „Zdzisław Beksiński nigdy nie uderzy swojego syna. Zdzisław Beksiński nigdy nie przytuli swojego syna”. Ten cytat pozostanie z czytelnikiem do końca, będzie kluczem do zrozumienia życiowych problemów rodu Beksińskich.
Wydaną po raz pierwszy w 2014 roku, podzieloną na krótkie, chronologicznie ustawione rozdziały książkę czyta się jednym tchem. To literatura faktu, ale porywa eklektyzm formy. Mol książkowy znajdzie tu zarówno elementy powieści kryminalnej, thrillera, a nawet dramatu psychologicznego, który wrzuca czytelnika w środek kotła z bulgoczącą przesoloną zupą (jak można metaforycznie określić przedstawione dzieje państwa B. od A do Z). Książka zmusza do interpretacji i refleksji. I choć czasami można zagubić się w ogromie przywoływanych nazwisk i faktów, to summa summarum, dzięki użytym fotografiom i pobudzającym wyobraźnię, mogącym mieć symboliczne znaczenie, obrazom Beksińskiego wchodzi się do tej szalonej krainy z dreszczami na plecach. Do tego mocny, poruszający, tragiczny finał sprawiający, że nie jest się w stanie zapomnieć o ostatniej rodzinie (w 2016 roku do kin trafił film o Beksińskich, który nie jest oficjalną ekranizacją recenzowanej tu książki; jednych zachwycił, innych oburzył ze względu na zbyt przerysowaną i fałszywie ukazaną postać Tomasza). Co istotne, biografia trzyma w napięciu nawet tych, którzy doskonałe znają główne wydarzenia z życia Zdzisława i jego bliskich.
Nie kryję swojego podziwu dla Magdaleny Grzebałkowskiej. Za obiektywizm. Za to, w jaki sposób starała się dotrzeć do materiałów źródłowych i do osób, które znały przez długie lata Beksińskich (m.in. marszanda Piotra Dmochowskiego). I także za to, jak sobie poradziła, domykając całość w obszernej publikacji. Podczas lektury, ze strony na stronę rozrasta się ten portret podwójny – listy, prowadzony dziennik foniczny (później wizualny) pozwalają na lepsze poznanie bohaterów, których autorka stara się nie oceniać. Przekraczamy próg ich ciasnej twierdzy, najpierw w Sanoku, następnie w Warszawie. Zdzisław i Tomasz to indywidualności, dwa światy, dwa ledwo dające się okiełznać żywioły, a pomiędzy nimi słońce, ostoja spokoju, czyli Zofia Beksińska – kochająca i troskliwa matka, cierpliwa żona. Osoba, która łagodziła narastające konflikty – nie tylko między ojcem a synem.
Dorastający jedynak był niczym Doktor Jekyll i Pan Hyde. Znajomy wspominał, że: „Budził w ludziach zainteresowanie, nie mogę powiedzieć, czy go lubili, bo słowo ››lubić‹‹ wymaga zaangażowania, silniejszego uczucia. On był człowiekiem dość zamkniętym, trudno lubić kogoś, kto prawie nic nie mówi o sobie (tylko o muzyce mógł mówić bez przerwy)”. „Był jak bohater ››Purpurowej róży z Kairu‹‹, który zszedł z ekranu, wsiadł do auta i zdziwił się, że są jakieś pedały, kierownica. Bo w filmie samochód sam ruszał”.
Zdzisław Beksiński jeszcze za życia obrósł legendą. Ale mylili się ci, którzy, tak jak odwiedzający go pierwszy raz dziennikarze, myśleli, że był postacią wyjętą z własnych malowideł. Warto tu przytoczyć słowa artysty: „Wszyscy oczekują dziwnego faceta w pelerynie i z minami a la Starowieyski zamieszkującego wraz z sową, wilkiem i kilkoma demonicznymi przyjaciółkami poddasze wypełnione starymi zegarami, pajęczynami i trupimi główkami…” A tymczasem to zwykły na pierwszy rzut oka, przyjaźnie się prezentujący jegomość w okularach. Z kolei reżyser filmu o jego twórczości twierdził, iż: „To był dziwny typ. To jego mieszkanie w bloku, takie labirynty półek z książkami, tu pokój żony, tu kuchnia, coś dziwnego. Taka jama. Kafkowska. A to w bloku było. Miniaturowe zamczysko”. Więc jednak miał coś w sobie z ponurej zjawy?„Aby malować, muszę wejść w rodzaj transu” – przekonywał Zdzisław. I nie lubił, gdy na siłę doszukiwało się w jego obrazach ukrytych znaczeń.
Dlaczego Beksiński tworzył takie, a nie inne „demoniczne”, niepokojące dzieła? Skąd u jego dorosłego syna Tomka tyle sprzeczności: lęków i myśli samobójczych, ucieczki w mrok (wampirów!) oraz egocentryzmu i dziecka w skórze dorosłego, które najchętniej schowałoby się w „Domu Kowalika” ? Czyżby winne były demony spoglądające z rysunków, obrazów i rzeźb Zdzisława? Na te pytania książka nie da jednoznacznych odpowiedzi. Panowie szli własnymi ścieżkami aż do dramatycznego końca. Gdy rozmawiali, to głównie o filmach, muzyce, nowych technologiach. Nic innego ich nie łączyło. Nieco naiwny, zimny jak głaz, pozbawiony asertywności Zdzisław (unikał dotyku, nie był gościem własnych wernisaży) i manipulator Tomek. Co pewien czas tych dwóch nonkonformistów o silnych osobowościach próbowało jednak znaleźć nić porozumienia, emocjonalny chłód zamienić w energetyczne, pełne pięknej miłości ojca do syna ciepło. Niestety, syn wikłał się w coraz bardziej toksyczne związki z dużo młodszymi kobietami, a ojciec wsiąkał niczym farba w świat swoich obrazów. Jedna z dziewczyn Tomka opowiadała: „Raz senior zniósł z pawlacza karton ze starymi zdjęciami. Po raz pierwszy – ojciec i syn – przestali trzymać dystans. Siedzieli i oglądali fotografie. Wzięłam zdjęcia Tomka i mówię: ››Jaki śliczny chłopczyk‹‹. Zdzisław na to: ››Hitler też kiedyś był mały‹‹”.
„Beksińscy. Portret podwójny” to książka uniwersalna. Opowiadająca o wzlotach u upadkach, karierze i wystawach, o tłamszących jednostkę czasach PRL-u, fobiach i toksycznych relacjach. I przede wszystkim ukazująca oryginalnych ludzi, ale w ich codziennych problemach, jakie mogą spotkać każdego z nas. No i przede wszystkim opisująca wielki mur samotności, przez który tak bardzo trudno się przebić…
Ocena: 8/10
*Artykuł ukazał się również na portalu Centrum Sceny.pl
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję
Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:
Galeria zdjęć - "Beksińscy. Portret podwójny" – Dwa Światy i jedno Słońce
Więcej artykułów od autora aragorn136
"Piosenki dla dzieci. Część 1" – Jak Ciocia Aga śpiewem przytula - Recenzje płyt
Do rodziców: pamiętacie, gdy Majka Jeżowska zachęcała Was do wspólnej zabawy swoimi piosenkami? Zapewne tak! Do dzieci: chcecie poczuć się jak Wasi kilkuletni wówczas rodzice? Wreszcie na rynku muzycznym pojawił się debiutancki album, który w pełni na to pozwala. Łączy pokolenia. O wartościach ważnych opowiada i do tańca zaprasza. Ma taki zwykły tytuł, ale jednocześnie roztacza tak niezwykłą aurę. W czym zasługa autorki tekstów i wokalistki – Agnieszki Sadowskiej. Jako Ciocia Aga jest godną następczynią wspomnianej Majki Jeżowskiej. Jej „Piosenki dla dzieci” to płyta melodyjna, która sprawia, że zawsze świeci słońce.
"Ciche miejsce: Dzień pierwszy" – Ta ostatnia pizza w szklanym mieście - Recenzje filmów
Kiedy reżyser o polsko brzmiącym nazwisku „przekazuje” innemu reżyserowi o podobnym nazwisku opiekę nad wymyśloną przez siebie franczyzą, to nic tylko się cieszyć. Mimo że przecież mamy do czynienia nie z komedią, a horrorem o czułych na wszelkie dźwięki, najeźdźcach z kosmosu. Kliszowym. Fakt. Ale jednocześnie jakże kreatywnym na poziomie inscenizacyjnym i trzymającym ciągle za gardło. Czy „Ciche miejsce: Dzień pierwszy” od Michaela Sarnoskiego wstrzykuje w żyły widza równie potężną dawkę adrenaliny, wzbudzając strach przed odzywaniem się i chrupaniem w kinie? A może to bardziej dramat o jednostce wrzuconej w sytuację bez wyjścia, której wnętrze jest ważniejsze od apokalipsy?
"Projekt Hail Mary" – One Space Mission Impossible - Recenzje książek
Ryland Grace to nie skacowany mężczyzna, który otwiera szeroko oczy po całonocnej imprezie z pytaniem: „gdzie ja kurczę jestem?”. Grace budzi się w dziwniejszym miejscu niż wanna w tanim hotelu. Wokół migają jakieś światełka, a w ciele ma liczne rurki. Nic nie pamięta. Jednak, gdy już w głowie „zapali się lampka”, to okaże się, że Mark „Marsjanin” Watney nie był wcale w tak strasznej sytuacji. Ryland też jest samotny, ale w bezkresnym kosmosie… I ma do wykonania ważne zadanie, od którego zależy przetrwanie gatunku ludzkiego. Czy „astrotrudna” misja się powiedzie?
"Tatuażysta z Auschwitz" – Miłość w piekle (jakby podkoloryzowana) - Seriale
Najpierw była książka. Choć bestsellerowa, to jej autorkę odsądzano od czci od wiary. Zarzucano, że urodzona w Nowej Zelandii Heather Morris kompletnie pominęła historyczno-edukacyjną rzetelność na rzecz ckliwego romansu w miejscu, w którym na miłostki nie było żadnych szans. Wiadomo, że w największym niemieckim obozie koncentracyjnym ginęły całe rodziny, a łącznie zamordowano ponad milion ludzi. Jaki więc mógł być miniserial na podstawie „Tatuażysty z Auschwitz”? Czy to dzieło, które należy szybko wymazać z pamięci? Nie! Ale do wybitnej produkcji telewizyjnej droga daleka.
"Zmiana" – Koniec jest początkiem - Recenzje książek
Na początku trzeba wyraźnie zaznaczyć. Poniższa recenzja została napisana z myślą o pewnej grupie osób. Mowa o czytelnikach mających lekturę pierwszego tomu serii „Silos” za sobą. Oczywiście Hugh Howey tak wymyślił kolejną część, by nie zagubił się w niej „świeżak”, jednak mimo zupełnie oddzielnej historii, połączenia są wyraźne. A zatem lepiej doświadczyć „Zmiany” jako człowiek, który jadł już chleb z tego dystopijnego pieca. Czy ta powieść jest równie intrygująca i wciągająca jak poprzednia? Niestety nie, choć są w niej tematy fascynujące i jednocześnie przerażające.
Teraz czytane artykuły
"Beksińscy. Portret podwójny" – Dwa Światy i jedno Słońce - Recenzje książek
Przeczytałem w ostatnich latach co najmniej kilka biografii (nie)zwykłych ludzi, ale chyba żadna nie była napisana z takim rozmachem, tak pieczołowicie, z dbałością o fakty, jak „Beksińscy. Portret podwójny”. Pozycja Magdaleny Grzebałkowskiej to fascynująca, wprawiająca niemal w trans opowieść o życiu pewnej, z pozoru wydawałoby się, typowej polskiej rodziny, zmagającej się z szeregiem typowych problemów. Ale czy na pewno?
Nagrody Antynobla – z humorem przez świat nauki - Intrygujące
Czwartek 22 września 2016 roku był dniem, kiedy po raz 26. wręczono Ig Noble, zwane też Antynoblami. To nagrody, które przyznaje się za dziwne, jeszcze dziwniejsze i najdziwniejsze „odkrycia” naukowe. I co ciekawe, rozdają je zdobywcy tych prawdziwych Nagród Nobla. Skąd taki pomysł?
Czy byliśmy na Księżycu? - Niewiarygodne, niewyjaśnione
Czy wysłaliśmy człowieka na Księżyc w 1969 roku? Czy była to tylko sprytna gra amerykańskich instytucji?
Michał Bajor we Włocławku - Kultura
Uwaga! Dobra informacja dla wszystkich miłośników głosu Michała Bajora. Już 26 października w Pałacu Bursztynowym we Włocławku odbędzie się kameralny koncert, w którym artysta zaśpiewa m.in. piosenki ze swojej najnowszej płyty pt. „Moje podróże”.
Czarodziej Peter Jackson - Ludzie kina
Ponad 50 lat temu, daleko na końcu świata, za górami, morzami i lasami, w małej mieścinie w Nowej Zelandii urodził się chłopczyk. Nadano mu imię Peter. Nikt wówczas nie wywróżył, że będzie spełniał filmowe marzenia. Dziś jest niczym Piotruś Pan. Sprawia radość innym - dzieciom i dorosłym.
Nowości
"Piosenki dla dzieci. Część 1" – Jak Ciocia Aga śpiewem przytula - Recenzje płyt
Do rodziców: pamiętacie, gdy Majka Jeżowska zachęcała Was do wspólnej zabawy swoimi piosenkami? Zapewne tak! Do dzieci: chcecie poczuć się jak Wasi kilkuletni wówczas rodzice? Wreszcie na rynku muzycznym pojawił się debiutancki album, który w pełni na to pozwala. Łączy pokolenia. O wartościach ważnych opowiada i do tańca zaprasza. Ma taki zwykły tytuł, ale jednocześnie roztacza tak niezwykłą aurę. W czym zasługa autorki tekstów i wokalistki – Agnieszki Sadowskiej. Jako Ciocia Aga jest godną następczynią wspomnianej Majki Jeżowskiej. Jej „Piosenki dla dzieci” to płyta melodyjna, która sprawia, że zawsze świeci słońce.
7 Horizons – baw się na całego w rytmach Arkadiusza Balcerczaka! - Muzyczne Style
7 Horizons to projekt muzyczny rozwijany przez polskiego DJ-a i producenta muzyki elektronicznej Arkadiusza Balcerczaka. Eksperymentuje on muzycznie z różnymi nurtami gatunku deep house, melodic house. Jego utwory cechują się pozytywnym vibe, tanecznym klimatem, ale zahacza tez o bardziej spokojne melodie.
Michał Sieńkowski zaprasza na wakacyjną imprezę do rana! - Muzyczne Style
Kojarzony dotąd z indie-popowymi dźwiękami Michał Sieńkowski przedstawia pierwszy w autorskim repertuarze utwór, który może porwać do tańca niejednego słuchacza. Mający swoją premierę singiel zatytułowany „Nieskończony”, jest doskonałą propozycją do playlist, odtwarzanych podczas letnich imprez na plaży i w klubach.
Pierwsza edycja British Film Festival w Kinie Muza w Poznaniu! - Kultura
13 listopada 2024 roku w poznańskim Kinie Muza zadebiutuje pierwsza edycja British Film Festival – pierwszego w Polsce i jednego z niewielu w Europie festiwalu filmowego poświęconego w całości kinematografii brytyjskiej. Znamy już szczegóły programu, które zostały wyjawione na konferencji prasowej. Na te kilka dni organizatorzy zapraszają na ciekawe retrospektywy filmowe, jednak z nich to przegląd filmów mistrza suspensu, legendarnego Alfreda Hitchcocka w 125. rocznicę jego urodzin. Do tego specjalny pokaz „Rydwanów ognia”! I pewne niespodzianki związane z nietypowym seansem kinowym! Jakie konkretnie? O tym w artykule!
Pierwszy zwiastun "Gladiatora II" z polskimi napisami! Hit czy kit? - Artykuły o filmach
Do serwisu YouTube niczym rydwan na arenę wjechał pierwszy trailer drugiego "Gladiatora". Czy klimat klasyki z roku 2000 został zachowany? Czy Paul Mescal (do tej pory same niszowe produkcje) jako Lucjusz (siostrzeniec Kommodusa) i następca Russella Crowe'a pokaże siłę aktorstwa, będąc magnetycznym bohaterem, za którym będą podążać inni? Zwiastun nie odpowiada w pełni na te pytania, choć scenografia i kostiumy "rządzą" w tym pogrążonym w chaosie Imperium Rzymskim! Niestety jest coś, co psuje widowiskowe sceny. Jasne, że Denzel Washington to czarnoskóry aktor wcielający się tutaj w byłego gladiatora, który zdobył bogactwo, ale czy to oznacza, żeby wciskać w montaż rapowy kawałek? Tak brakuje dobrego motywu Hansa Zimmera (tu go zastępuję Harry Gregson-Williams). Niechaj 86-letni Ridley Scott pamięta - „To, co uczyni, odbije się echem w wieczności”. Niechaj więc podaruje nam co najmniej solidne kino historyczne, mimo że na pokładzie ma Davida Scarpę, scenarzystę byle jakiego "Napoleona". Premiera "Gladiatora II" w połowie listopada 2024 roku! Co by nie powiedzieć, to Joseph Quinn (Eddie ze "Stranger Things") jako imperator wygląda tak, że lepiej się modlić, by nie pokazał kciuka w dół. Taki rzymski Joker... A Wy co przeczuwacie? Będzie hit czy kit?
"Maluje emocje na różowo w pierwszym singlu". Kto? Roztańczona VEROA! - Zespoły i Artyści
VEROA, czyli Weronika Fedor to nie tylko wokalistka, ale też multiinstrumentalistka. Gra na skrzypcach, fortepianie i ukulele. Co więcej, sama pisze teksty i muzykę prosto z nastrojowych inspiracji. W swojej twórczości cechuje się dużą różnorodnością stylistyczną oraz pomysłowością. Właśnie zadebiutowała energiczną piosenką „Róż”.
Artykuły z tej samej kategorii
"Droga Królów" – Niech Cię Burza Sanderson! - Recenzje książek
W pierwszym tygodniu od premiery znalazła się na 7. miejscu listy bestsellerów The New York Times. Zdobyła nagrodę Davida Gemmella Legend Award dla najlepszej powieści fantasy. Każdy fan gatunku musi ją znać i przeczytać od deski do deski – jak pewna Polka, która to uczyniła w dwa dni (!). Po takich rekomendacjach oraz informacjach decyzja o pójściu „Drogą Królów” jest oczywista. I co z tego, że na rynku wydawniczym jest wiele nowości – lepiej zmierzyć się z dawniejszą, 1000-stronicową, wychwalaną powieścią Brandona Sandersona. I niestety… Oj ciężka to była lektura… Ani ona wybitna, ani wciągającą swoją intrygą. Rzekłem to na wstępie Ja – Przemek „Aragorn” Jankowski, który w różnych królestwach już bywał.
"Rebecca Thompson. Król Upiorów" – Młodzi wybrańcy kontra potężne zło! - Recenzje książek
Kiedy ujrzałem to oblicze siedzącej na tronie potężnej, ponurej, przesiąkniętej nikczemnością postaci, to nie było innego wyjścia jak… brać nogi za pas. Nie. Nie tym razem. Czas się z nią zmierzyć, a dokładniej z debiutancką, młodzieżową opowieścią urban fantasy wymyśloną przez R. K. Jaworowskiego – inżyniera informatyka. Tym bardziej, że to zupełna nowość na rynku wydawniczym, stworzona w gatunku „Filmowy styl książkowy” („Movie Book”), w której swoje „palce” maczała... Sztuczna Inteligencja.
"Kroniki Conectora: Geneza" – O Wielki Demonie! - Recenzje książek
Jego prawdziwe imię i nazwisko oraz data urodzenia? Ściśle tajne. Ważne, że jest znany wśród niektórych jako Conector – nieustraszony podróżnik z Linii 49, który od niemal 400 lat odkrywa tajemnice wszechświata. Przybiera formę astralną, stając się bezpośrednim świadkiem wydarzeń w północno-zachodniej gałęzi swojego multiwersum. Ale wreszcie musi nieco odpocząć. Otwiera zatem dziennik, aby spisać wszystkie momenty większe niż życie, większe niż potęga gór… A ja to czytam i otwieram szeroko oczy! To żadna kosmiczna nuda, mimo że taki tytuł ma pierwszy rozdział. Jednak, aby przyswoić owe wizje, należy zawiesić niewiarę wysoko. Tylko wtedy przebrnie się przez prehistoryczne, gorące afrykańskie stepy; zimne pustkowia Antarktydy oraz przez inne metafizyczne miejsca, opisane w „Kronikach Conectora”.
"Deman" – Polski superbohater w kolorach szarości - Recenzje książek
Co ten Artur Urbanowicz ze mną zrobił! Łapanie się za głowę; rzucanie cichych, a czasem głośnych przekleństw; drętwienie rąk; mrówki chodzące po plecach; pot spływający po szyi – między innymi to przytrafiło mi się podczas czytania powieści pt. „Deman”. Już sam tytuł mrozi krew w żyłach, a co dopiero skąpana w czerwieni twarda okładka. Autor skrzyżował horror pełną gębą z fantastyczną, obszytą psychologicznym aspektem, historią superhero. Dokonał tego w polskich realiach, główną akcję osadził we współczesnej Warszawie. Z trzech ostatnich literackich kolubryn, ta pozycja jest jego najlepszą. A dlaczego, o tym dowiecie się, wchodząc głęboko w niniejszą recenzję. Ostrzegam! Jej lektura będzie prawie jak podpisanie paktu z demonem…
"Ciemno, prawie noc" – Złe Kotojady wychodzą z nory! - Recenzje książek
„Był czarny czarny las. W tym czarnym czarnym lesie był czarny czarny dom. W tym czarnym czarnym domu był czarny czarny pokój, a w tym czarnym czarnym pokoju był czarny czarny stół, a na tym czarnym czarnym stole była czarna czarna trumna, a w tej czarnej czarnej trumnie był biały biały… trup!” – cytują na YouTubie aktorzy wcielający się w poszczególnych bohaterów w adaptacji „Ciemno, prawie noc”, jednej z najgłośniejszych polskich powieści ostatnich lat. A ja mam dreszcze, kiedy ich słucham. Tak bardzo, że zostaje przekonany, ale nie do obejrzenia filmu, a do lektury książki.
Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.
© 2024 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.686