
1 748
1 818 min.
Recenzje książek
aragorn136 (18716 pkt)
2438 dni temu
2017-01-18 09:48:19
Nominowany do wielu nagród Springer to utalentowany reportażysta i fotograf, absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz stypendysta Narodowego Centrum Kultury i Fundacji „Herodot” im. wspomnianego Ryszarda Kapuścińskiego. „Miasto Archipelag. Polska mniejszych miast” wydawnictwa Karakter to nie tyle typowy reportaż, co raczej szerszy i oryginalny projekt.
Autor przez kilka miesięcy podróżował po naszym kraju i odwiedzał 31 miast dawnych województw, miast, które w 1999 roku utraciły status stolicy. Rozmawiał z ludźmi, zaglądał do upadłych fabryk, poznawał często skomplikowaną historię odwiedzonych miejsc. Oryginalność książki polega na tym, jak ona właściwie była tworzona. To pierwszy w Polsce dokumentalny eksperyment wykorzystujący internet i media społecznościowe oraz radio i prasę. Od początku do końca na bieżąco można było śledzić poczynania Springera. Przedsięwzięcie wpierali lokalni korespondenci, pisząc bloga i budując magazyn z artykułami o poszczególnych miastach archipelagu na platformie Flipboard. Całość w formie książkowej ukazała się pod koniec września bieżącego roku.
Intrygujące jest więc już samo powstawanie. A co znajdziemy w jej wnętrzu? 31 mikroświatów. Wiele wzlotów i upadków zapisanych „czerwonym atramentem”. Tęsknoty za minionym i poczucia krzywdy, ale też optymizmu i patrzenia w przyszłość z podniesioną głową. Wraz z autorem spotykamy osoby – lokalnych patriotów – artystów, aktywistów, przedsiębiorców, którzy osiągnęli sukces, dla których mieszkanie na „prowincji” nie jest powodem do wstydu. I mimo setek problemów, jakie pojawiły się po nowej reformie administracyjnej, przekonują, że w tych małych metropoliach naprawdę można fajnie żyć.
Nie są to pełne portrety. Każdemu z miast Filip Springer poświęca niezbędne minimum, jednak stara się wyłuskać to, co najważniejsze. Pokazuje, że Polska to nie tylko Warszawa i inne molochy. Co ciekawe, nazwy wszystkich rozdziałów w publikacji nie są jednocześnie nazwami odwiedzonych miast. Oczywiście na początku książki mamy mapkę i tabelę z liczbą ich mieszkańców (obecną i dawną), jednak w dalszej części „Miasto Archipelag” zbudowane jest jak fascynująca powieść obyczajowo-historyczna z nutką poezji i dreszczyku. „Kolor nieba”, „Centrum świata”, „Gdzie straszy”, „Ostatni raz” czy „Ból fantomowy” to pobudzające wyobraźnię tytuły. Do niektórych miejsc reporter powraca w kolejnych rozdziałach, chcąc je dokładniej opisać (nie brakuje tu kolorowych fotografii przedstawiających obiekty oraz ludzi). Co jakiś czas przerywa główny motyw, aby „Z drogi” podzielić się swoimi przygodami z podróży ciasnymi i śmierdzącymi autokarami lub pociągami ogłuszającymi niczym odgłos zarzynanego mamuta.
Interesujący się przestrzenią i architekturą autor przygląda się nie tylko niełatwym ludzkim wyborom. Na warsztat bierze również scenografię – zmieniające się przez lata planistyczne koncepcje tych samotnych wysp. Z jednej strony kroczy przez ponure dzielnice (jedna z nich porównana do… Mordoru!), ogląda popękane kamienice, z drugiej nowoczesne galerie. Ten kontrast jest bardzo wyraźny zarówno we Włocławku, jak i Kaliszu, Koninie czy Ostrołęce. W książce jest zresztą trafny podział „osieroconych” miast pod względem „ucieczek”, jakiego dokonał doktor Łukasz Zaborowski – pracownik Biura Planowania w Radomiu. Są więc miasta świąteczne, weekendowe oraz codzienne. Owa segregacja ma na celu przyjrzeniu się sensowności reformy administracyjnej. Czy faktycznie była aż tak niezbędna?
Można zarzucić książce, iż temat w niej zawarty nie został w pełni wykorzystany. Dla niektórych czytelników zabraknie tu poważniejszego, socjologicznego ujęcia poruszonych kwestii. Nie jest to też publikacja przeznaczona do wąskiej grupy osób, lubiących siedzieć nad tabelami ze statystyką. „Miasto Archipelag” to książka z duszą, napisana, mimo kilku rzeczowych pomyłek, mistrzowską kreską, zaskakująca, przybliżająca ciekawą przeszłość ukazanych w niej miejscowości – wydobycie siarki w Tarnobrzegu czy studnia nieszczęścia w Pile. Jest tylko jedno „ale”. Można odnieść wrażenie, już po skończonej lekturze, iż jest ona bardzo depresyjna. Jakby jednak więcej było w tych opowieściach samotności, frustracji i rozczarowań niż szans i możliwości. W części miast powiew zmian jest co prawda widoczny, lecz sporo z nich nadal tonie… Trwają zamiast żyć, a nad nimi unosi się demon PRL-u.
Na szczęście mamy tu losy ludzi jak Adam i Łukasz z Suwałk, którzy słowo „niedasizm” wyrzucili do kosza, próbując odnaleźć się w nowej rzeczywistości, których nie przeraża szkielet upadłych zakładów. Małymi krokami, nie oglądając się za siebie, z powodzeniem budowali przyszłość, nie godząc się z brutalną teraźniejszością. Teraz są spełnieni. Determinacja zwyciężyła!
Po książkę Springera powinni sięgnąć wszyscy. Zarówno obywatele dużych miast, jak i mieszkańcy małych miejscowości. Ci pierwsi otworzą oczy, dowiadując się, jak wygląda życie w stolicach dawnych województw, gdzie często jedyną rozrywką dla młodzieży jest wyjście do McDonalda, a dorosły może pokonać nudę poprzez czytanie setki razy tej samej tablicy ogłoszeniowej. A drudzy zapewne utożsamią się z bohaterami niniejszego reportażu – i z tymi, którzy dali radę, i z tymi, którzy ciągle walczą o lepsze jutro.
W rozdziale pt. „Dwa uczucia” jest cytat idealnie spinający jedną klamrą wszystkie opisane w książce miasta: „A więc fabryka i urząd – bieguny, pomiędzy którymi rozpinają się cała krzywda i tęsknota miast Archipelagu. A tak naprawdę chodzi tylko o to, by nie znikać w cieniu tych większych”. By nie znikać…
Ocena: 8/10
*Artykuł ukazał się również na portalu Centrum Sceny.pl
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję
Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:
Galeria zdjęć - "Miasto Archipelag. Polska mniejszych miast" – W krainach jutra, w krainach przeszłości
Więcej artykułów od autora aragorn136

"Psychotherapy" – Trippin'dog płytą po głowie uderza! - Recenzje płyt
Dwa lata temu, w marcu przez internetowe wrota Altao.pl przeszedł Trippin’dog na czele z Piotrem „Tymą” Tymonem – basistą i człowiekiem od przemyślanych tekstów. Jego bardzo autorski projekt, zrodził się w Gdańsku. Już minialbum pokazał, że taka niszowa muzyka, pełna psychodelicznych brzmień i tematyki zagłębionej w ludzkiej egzystencji, ma sens! Długogrająca, fizyczna płyta pt.„Psychotherapy” gryzie równie mocno, zostawiając na ciele i duszy wyraźne ślady. W trakcie jej słuchania, można przeobrazić się w Jokera, który wyrywa sobie włosy, ale jednocześnie nie zdejmuje słuchawek z uszu. Może ma nadzieję na wyleczenie?

"One Piece" – Pirackie marzenia! - Seriale
„Gum gumowy… pocisk!”. Krzyczy bohater nowego serialu Netflixa, po chwili wystrzeliwując przed siebie… rękę. A ja zamiast kręcić nosem na taką abstrakcyjną scenę, uśmiecham się szeroko, klaszczę, a nawet go dopinguję. Tak. Bo „One Piece” to produkcja mającą serducho po właściwej stronie, szalenie kreatywna, z postaciami, które z miejsca się uwielbia. Działa jako live action na podstawie popularnej japońskiej mangi. Wygrywa na poziomie czysto rozrywkowym oraz emocjonalnym. Czas zatem rozwinąć żagle i pod piracką banderą popłynąć ku przygodzie.

Wyluzuj się, podaj dłoń i „Mów do mnie”... - Recenzje filmów
W tych kinach to się nic nie dzieje – taka posucha taka. Mało smacznie jest. Odgrzewane komiksowe „kotlety”. Głupie „kwaśne” komedyjki. I trudne od przełknięcia adaptacje. Ej, do nas to mówisz, widzu? No to potrzymaj nam piwo! Tak powiedzieli pochodzący z Australii Youtuberzy i zrobili film. Horror, który nie jest odgrzewany, kwaśny, a przez gardło przechodzi dość gładko – prosto do żołądka, choć pali w trakcie jak diabli.

"Wszyscy (nie)moi mężczyźni" – Śpiewa pięknie o niełatwej miłości, kusząco spogląda... - Recenzje płyt
Dwa lata temu mogliście przeczytać o „Drodze” zespołu Pod prąd. Na początku września 2023 roku mamy dla Was z kolei minialbum o dłuższym tytule, ale od Moniki Susłyk Band. Te dwa krążki łączy kilka punktów. Czysty, czasem z pazurem, głos czarujących wokalistek, którym towarzyszą równie zdolni muzycy. Patronat medialny Altao.pl – portalu ludzi z pasją. Oraz melodyjne utwory z pogranicza muzyki alternatywnej z domieszkami różnych brzmień gatunkowych, z jak najbardziej przemyślanymi tekstami inspirowanymi życiem. „Wszyscy (nie)moi mężczyźni” to spektrum emocji i kompozycyjny profesjonalizm z dość wysokiej półki.

"Kobieta". Taka jest Madlen, a to jej lustrzane odbicie! - Recenzje płyt
Gdyby wsłuchać się w teksty piosenek niektórych polskich artystek, to wieje z nich pustką. Jest tam jakaś melodia. Jest niby dobry vibe. Lecz nie ma głębi i emocji. A przede wszystkim brakuje autentyczności, swego rodzaju osobistej opowieści, zmierzenia się z własnym JA i oddania pełni uczuć – miłości do muzyki pop, do pięknej rzeczywistości, mimo jej wad i wreszcie do wybranki serca. Madlen w debiutanckiej „Kobiecie” wszystkie owe elementy zawarła. To nie album wybitny, który zapisze się złotymi zgłoskami w historii polskiej muzycznej branży, ale uruchomienie go w sprzęcie grającym będzie jak randka przy świecach i wytrawnym winie!
Teraz czytane artykuły

"Miasto Archipelag. Polska mniejszych miast" – W krainach jutra, w krainach przeszłości - Recenzje książek
Dawno temu, w czasach, kiedy to zaczytywałem się głównie w fantastycznej beletrystyce, umykały mi gdzieś reporterskie publikacje. Wszystko zmienił Ryszard Kapuściński i jego książki (szczególnie „Imperium” – historia upadku Związku Radzieckiego), które były napisane takim językiem i stylem, że czytało się je nie z mniejszym zainteresowaniem niż wielowątkowe fabuły. Starszy ode mnie o rok Filip Springer również jest autorem, który potrafi niczym wir wodny wciągnąć czytelnika w głębiny niezwykłych opowieści z życia wziętych. Udowadnia to swoją najnowszą książką.

Wywiad z młodą i utalentowaną Justyną Aftańską - Autorzy/pisarze
Jedne nastolatki uwielbiają dyskoteki, inne zakupy i przesiadywanie przed lustrem, a jeszcze inne całe dnie spędzałyby na oglądaniu romantycznych komedii. Tymczasem pochodząca z Włocławka Justyna Aftańską kocha książki. Co więcej, sama napisała i wydała powieść fantasy pt. „Wilczy Kult. Sanktuarium”, a niedawno ukończyła jej drugi tom. Czyżby następczyni Christophera Paoliniego?

FUNKY M obiecuje "niezapomniane" emocje! Posłuchaj "Unforgettable" - Muzyczne Style
Po świetnie przyjętych „Let It Go (Move It Down)”, „Landscape” (najczęściej kupowany utwór na portalu Beatport), „Could” (zauważony przez EDM Magazine) i „Feel Good” (obecnie nr 11 na TOP50 Disco 4FUN Dance) przyszedł czas na kolejne wydawnictwo od FUNKY M. Właśnie ukazał się jego najnowszy singiel „Unforgettable” z Chrisem Larssonem na wokalu. Klubowo-popowa propozycja od FUNKY M z pewnością nie przejdzie bez echa.

"Iluzja 2" – Oko za oko! - Recenzje filmów
Proszę o uwagę! Drodzy widzowie, właśnie rozpoczyna się kolejny akt magicznego spektaklu, który podbił serca niezliczonych kinomanów na całym świecie! Gotowi na kontynuację historii tajemniczych Czterech Jeźdźców – ulubieńców publiczności doskonale wpisujących się w archetyp współczesnego Robin Hooda, a może znakomitych oszustów, złodziei i ulicznych kuglarzy ukrywających się pod peleryną pozorów?

"Avengers: Sacrifice" – nostalgiczny hołd dla superbohaterów w jakości 4K! - Artykuły o filmach
Czy są tu jacyś fani Marvela? Ale tacy, którzy widzieli już wszystkie części "Avengers" i inne filmowe adaptacje od MCU? Jeśli, tak to razem z kanałem The Garo Studios zapraszamy na niesamowity, nostalgiczny hołd dla superbohaterów tego uniwersum i zarazem podsumowanie całej serii. Serducho zabije Wam mocniej, łza się w oku zakręci. Świetnie zmontowane. Genialna muzyka w tle. A całość w jakości 4K! Łapcie i oglądajcie! Najlepiej na szybkich internetach:) Uwaga! Materiał filmowy zawiera spoilery!
Nowości

Stowarzyszenie "Broda i Tatuaż" – wielkie mięśnie, wielkie serca! - Organizacje
W głowach Polaków panuje przekonanie, że mężczyzna z tatuażem to zły człowiek jest. A gdy jeszcze potężnie zbudowany i ma brodę, to lepiej uciekać przed nim jak najdalej. Bo przecież tak groźny wygląd nie oznacza nic pozytywnego. Panowie ze Stowarzyszenia „Broda i Tatuaż – Bard Clan” sprawiają, że taki wizerunek bardzo mija się z prawdą. Bije od nich szczera radość i co ważne – pasja i zaangażowanie do niesienia pomocy słabszym z hasłem na ustach: „Różni Ale Równi”!

Test rumuńskiego "dżipa" na polskich wybojach. DACIA DUSTER ECO-G 100 w wersji Extreme! - Nowinki motoryzacyjne
Przed Wami recenzja poświęcona modelowi samochodu, który na przestrzeni lat niewątpliwie odniósł spory sukces i to nie tylko na polskim rynku. Jestem poniekąd fanem marki Dacia, ale jeśli chodzi o Dustera – bo o nim będzie mowa – to można powiedzieć, że jestem już wręcz zdecydowanie jego wielbicielem! Oczywiście, jest wiele lepszych czy ładniejszych aut, ale w kategorii cena – jakość, albo jak to mawia mój znajomy z Warszawy: „price performance”, naprawdę trudno znaleźć coś lepszego. Zwłaszcza w kategorii cenowej do ok. 100 000 zł.

Pierwszy DJENT-FEST w Warszawie. Będzie metalowo i progresywnie! - Festiwale muzyczne
Warszawski Potok to lokal, w którym orzeźwiające napoje leją się strumieniami. Ale jest coś jeszcze, co przyciąga ludzi w jego progi. To bowiem klub nazywany Domem Ludźmi Rocka. A skoro tak, to należy spodziewać się w nim licznych koncertów, rockotek i innych muzycznych eventów w jakże przyjaznej atmosferze. Jednym z takich wydarzeń będzie DJENT-FEST, a więc pierwsza edycja festiwalu skupionego na nowoczesnych progowo-metalowych brzmieniach. 30 września o godzinie 20.00 na scenę będą po kolei wchodzić trzy kapele grające nisko i spod znaku zakazanego słowa na „D”!

"Psychotherapy" – Trippin'dog płytą po głowie uderza! - Recenzje płyt
Dwa lata temu, w marcu przez internetowe wrota Altao.pl przeszedł Trippin’dog na czele z Piotrem „Tymą” Tymonem – basistą i człowiekiem od przemyślanych tekstów. Jego bardzo autorski projekt, zrodził się w Gdańsku. Już minialbum pokazał, że taka niszowa muzyka, pełna psychodelicznych brzmień i tematyki zagłębionej w ludzkiej egzystencji, ma sens! Długogrająca, fizyczna płyta pt.„Psychotherapy” gryzie równie mocno, zostawiając na ciele i duszy wyraźne ślady. W trakcie jej słuchania, można przeobrazić się w Jokera, który wyrywa sobie włosy, ale jednocześnie nie zdejmuje słuchawek z uszu. Może ma nadzieję na wyleczenie?

A teraz cisza, bo Czuux nawija! Energiczny raper w wywiadzie dla Altao.pl! - Zespoły i Artyści
Mierzył się z hejtem. Przeżywał gorsze chwile. Jego muzyka nie od razu spotkała się z dużym entuzjazmem, a pierwsze płyty nie sprzedawały się dobrze. Ale dziś CzuuX (Piotr Czupryn), także YouTuber, to „złoty” chłopak zadowolony ze swojej twórczości. Jego single: „Lizak” i „Troja” oraz wcześniejsze „O co ci chodzi” mają miliony wyświetleń. A niedawny „Fałsz” to kawałek, w którym dzieli się ze słuchaczami osobistymi sprawami i rozlicza z demonami przeszłości. Fajnie, że zabiegany w szalonym i barwnym, ale często mrocznym świecie, znalazł dla nas trochę czasu na rozmowę.

"One Piece" – Pirackie marzenia! - Seriale
„Gum gumowy… pocisk!”. Krzyczy bohater nowego serialu Netflixa, po chwili wystrzeliwując przed siebie… rękę. A ja zamiast kręcić nosem na taką abstrakcyjną scenę, uśmiecham się szeroko, klaszczę, a nawet go dopinguję. Tak. Bo „One Piece” to produkcja mającą serducho po właściwej stronie, szalenie kreatywna, z postaciami, które z miejsca się uwielbia. Działa jako live action na podstawie popularnej japońskiej mangi. Wygrywa na poziomie czysto rozrywkowym oraz emocjonalnym. Czas zatem rozwinąć żagle i pod piracką banderą popłynąć ku przygodzie.
Artykuły z tej samej kategorii

"Rzeźnia Wyszków" – Lovciam to miasto, ale siebie najbardziej! - Recenzje książek
Marek Czestkowski buduje swoje uniwersum. Akcja jego kolejnej powieści rozgrywa się bowiem w malowniczym miasteczku położonym niedaleko wsi o nazwie Knurowiec. Nie powinno nikogo zdziwić, jeśli do powiatu wyszkowskiego będziemy jeszcze nieraz zaglądać w przyszłości. Na szczęście w tym wypadku tylko na kartach książek Marka. Dlaczego? Bo, gdyby bohaterowie tych książek, a szczególnie „Rzeźni Wyszków” (jakże mocny tytuł, sugerujący, że będzie się działo!), istnieliby naprawdę, to biada temu miastu i jego mieszkańcom… Drugie dzieło Czestkowskiego to podobna groteska i satyra jak w „Knurowcu”, ale podkręcona do n-tej potęgi i aktualniejsza w swoim wymiarze i przekazie. Czarna komedia, w której, mimo że zwierciadło jest bardziej krzywe, postacie chodzą dumni i wyprostowani.

"Rebecca Thompson. Król Upiorów" – Młodzi wybrańcy kontra potężne zło! - Recenzje książek
Kiedy ujrzałem to oblicze siedzącej na tronie potężnej, ponurej, przesiąkniętej nikczemnością postaci, to nie było innego wyjścia jak… brać nogi za pas. Nie. Nie tym razem. Czas się z nią zmierzyć, a dokładniej z debiutancką, młodzieżową opowieścią urban fantasy wymyśloną przez R. K. Jaworowskiego – inżyniera informatyka. Tym bardziej, że to zupełna nowość na rynku wydawniczym, stworzona w gatunku „Filmowy styl książkowy” („Movie Book”), w której swoje „palce” maczała... Sztuczna Inteligencja.

"Obcy: Wyjście z cienia" – Odnalazł swoje potwory! - Recenzje książek
XX wiek, rok 1979 – światową premierą ma horror science fiction, który odmienia oblicze tej Ziemi. A konkretnie przyczynia się do rewolucji gatunku. Choć wcześniej też spoglądano w niebo w oczekiwaniu na spotkanie z kosmitami, to dopiero „Obcy” sprawia, że szybko można zmoczyć bieliznę… Nie mija wiele lat świetlnych, a uniwersum się rozrasta. Ripley staje się ikoniczną bohaterką. Powstają komiksy. Na Ksenomorfa poluje Predator. Rodzi się również powieść pt. „Obcy: Mrowisko”, której akcja rozgrywa się na planecie tych strasznych bestii. Ale w nowym wieku i tysiącleciu powraca reżyser oryginału, i… niszczy markę znoszącą złote jaja. „Prometeusz” jeszcze dość zjadliwy, „Przymierze” kuriozalne. Z odsieczą przychodzi jednak gra pt. „Obcy: Izolacja” oraz książka od Wydawnictwa Vesper, którą miałem przyjemność przeczytać. „Wyjście z z cienia” ma swoje wady, lecz koniec końców okazuje się czymś ponad przeciętnym.

"Ciemno, prawie noc" – Złe Kotojady wychodzą z nory! - Recenzje książek
„Był czarny czarny las. W tym czarnym czarnym lesie był czarny czarny dom. W tym czarnym czarnym domu był czarny czarny pokój, a w tym czarnym czarnym pokoju był czarny czarny stół, a na tym czarnym czarnym stole była czarna czarna trumna, a w tej czarnej czarnej trumnie był biały biały… trup!” – cytują na YouTubie aktorzy wcielający się w poszczególnych bohaterów w adaptacji „Ciemno, prawie noc”, jednej z najgłośniejszych polskich powieści ostatnich lat. A ja mam dreszcze, kiedy ich słucham. Tak bardzo, że zostaje przekonany, ale nie do obejrzenia filmu, a do lektury książki.

"Deman" – Polski superbohater w kolorach szarości - Recenzje książek
Co ten Artur Urbanowicz ze mną zrobił! Łapanie się za głowę; rzucanie cichych, a czasem głośnych przekleństw; drętwienie rąk; mrówki chodzące po plecach; pot spływający po szyi – między innymi to przytrafiło mi się podczas czytania powieści pt. „Deman”. Już sam tytuł mrozi krew w żyłach, a co dopiero skąpana w czerwieni twarda okładka. Autor skrzyżował horror pełną gębą z fantastyczną, obszytą psychologicznym aspektem, historią superhero. Dokonał tego w polskich realiach, główną akcję osadził we współczesnej Warszawie. Z trzech ostatnich literackich kolubryn, ta pozycja jest jego najlepszą. A dlaczego, o tym dowiecie się, wchodząc głęboko w niniejszą recenzję. Ostrzegam! Jej lektura będzie prawie jak podpisanie paktu z demonem…
Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.
© 2023 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.503