O nasChronologiaArtykułyWspółautorzyPocztaZałóż bloga
 -

"Sympatyk" – Niech żyje rewolucja, niech żyje Wietnam! - Recenzje książek

Jedni w letnie, wakacyjne dni oddają się bez reszty głośnemu odpoczynkowi nad wodą, z kolei inni wolą w spokoju udać się na „randkę” z ciekawą książką. Ja należę do tej drugiej grupy. Dlatego na początku lipca 2019 roku odwiedziłem pobliską bibliotekę w poszukiwaniu powieści, której poświęciłbym wolny czas. Mój wzrok przyciągnęła pewna okładka z ważną informacją: Laureat Nagrody Pulitzera. Ta rekomendacja sprawiła, że moja dłoń szybko sięgnęła po ową pozycję. Ale czy faktycznie „Sympatyk” Viet Thanh Nguyena – amerykańskiego wykładowcy i pisarza wietnamskiego pochodzenia jest aż tak wybitnym dokonaniem literackim?

Wstęp
Treść artykułu
Galeria zdjęć
Opinie
Polecane artykuły
aragorn136 (24661 pkt)Strona WWW Autora
Ilość odwiedzin:
1 765
Czas czytania:
1 853 min.
Autor:
aragorn136 (24661 pkt)
Dodano:
2133 dni temu

Data dodania:
2019-07-15 20:19:39

Sympatyk” to opowieść bardzo osobista i autentyczna. To są jej niepodważalne zalety. Czuć je niemal cały czas do ostatniej stronicy. Wszak autor, nakreślając portret głównego bohatera, czerpał z własnych doświadczeń uchodźcy – dorastał w Kalifornii, musiał odnaleźć się w nowej, jakże odmiennej, dalekiej od wojennej zawieruchy, rzeczywistości. Jak określiła kapituła przyznająca Pulitzera w 2016 roku, to Złożona historia imigranta, opowiedziana gorzkim tonem człowieka o dwóch umysłach, mającego dwie ojczyzny: Wietnam i USA”. I choć to książka ze względu na powyższe określenie wyjątkowa, to jednak kilka zgrzytów (czyt. pisarskich chwytów) nie pozwala mi dać jej najwyższą ocenę.

 

Jest rok 1975 – długoletnia wojna w Wietnamie dobiega końca. Sajgon jest okrążony i już za chwilę będzie płonąć niczym pochodnia. Do stolicy zbliżają się bowiem uzbrojone po zęby oddziały Wietkongu. Północ okazała się silniejsza. Komunizm okazał się silniejszy. Amerykańscy chłopcy zostali pobici. Pora na szybką ewakuację.

 

Na arenę wchodzi kapitan. Nie znamy jego imienia ani nazwiska. Nie będzie walczył. To nie żaden komandos ani wietnamski Rambo. To zaufany człowiek południowego generała tajnej policji, który z pomocą agenta CIA, przygotowuje plan ucieczki z ogarniętego chaosem Sajgonu. Lista osób kwalifikujących się do wejście na pokład samolotu odlatującego do Ameryki jest już prawie sporządzona. Czas na nas, panie generale. Wystawne życie, willa, drogie whisky, służący – trzeba o tym zapomnieć. Ważne, że pańska rodzina będzie bezpieczna. To liczy się najbardziej.

 

I już na tych początkowych stronach (a jest ich łącznie około 500) daje o sobie znać barwny język debiutującego Nguyena. Oczami wyobraźni oglądamy tę dramatyczną ewakuację niczym sensacyjny film w zwolnionym tempie. Dantejskie opisy scen na lotnisku, świszczące pociski, wybuchające rakiety. Serce bije mocniej, by za moment zostać ściśniętym jak w imadle. Jest bardzo dramatycznie. Boleśnie. I kiedy nareszcie samolot podrywa się do lotu, a niektórzy szczęśliwcy przeżywają atak, czytelnik odczuwa ulgę wymieszaną ze złością. I tak wraz kapitanem, generałem i innymi dociera do krainy mlekiem, miodem i kapitalizmem płynącym. Do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, a dokładniej do kolebki hedonistycznego rozkładu – Los Angeles.

 

I od teraz zmienia się wszystko. Życie. Czas. Rzeczywistość. Nawet styl książki. Ale nie zmienia się jedno – wiara, że Wietnam odzyska niepodległość i pozbędzie się komunistycznego diabła. To ona daje im energii każdego dnia na obcej ziemi. Generał (ciekawy zabieg, że też nie wiemy jak się nazywa) snuje plany. Pragnie w niedalekiej przyszłości wrócić do krainy przodków, ale najpierw musi zebrać fundusze, aby zjednać ochotników i przygotować ich do ofensywy – spróbować odzyskać stolicę. Kapitan podziela ten pomysł, ale tylko pozornie. Tak naprawdę jest szpiegiem na usługach King Konga (tak autor nazywa Wietkong) i swego przyjaciela z lat młodości – Mana. I pozostaje wierny słowom: „Niech żyje rewolucja, niech żyje Wietnam”. Braterstwo krwi łączy go również ze stojącym po drugiej stronie barykady – żądnym zemsty Bonem. Kapitan lawiruje więc pomiędzy tymi dwoma i swoim szefem. Ukrywa swoje prawdziwa Ja. „Jestem szpiegiem, śpiochem, kretem, człowiekiem o dwóch twarzach” – komunikuje czytelnikowi w pierwszej osobie jako narrator. Z czasem opowie też o swojej matce i ojcu, który odcisnął na nim swoje piętno oraz poczuje mięte do pewnej, najpierw dojrzałej „amerykańskiej” Japonki, a później młodziutkiej, hipnotyzującej Wietnamki. Dzięki temu mimo bycia czerwonym, kapitan namaluje na twarzy białe pokojowe barwy. Są więc momenty, kiedy można zrozumieć jego postępowanie. Ale są też takie, kiedy, by nie zdradzić swoich intencji i ukrytych w listach do ciotki wiadomości, wykonuje bardzo brudne zlecenia.

 

Przez środkową warstwie książki przebrnąć niełatwo. Nguyen za często powtarza to, co raz, a dobrze przedstawił. Ciągle zagląda do głowy tytułowego Sympatyka – inteligentnego mężczyzny o dwóch życiach, dwóch tożsamościach. Pół Wietnamczyka, który zna amerykański sen, uwielbia zepsutą dekadencką muzykę, sprawnie porusza się w wyższych sferach, kulturze (tu skończył kilka lat wcześniej uniwersytet) i ogarnia cały ten splendor. No i wie, co to amerykański optymizm, mimo że pomieszkuje z Bonem w ciasnej klitce. Jak długo jednak będzie w stanie zachować pozory, jak długo wspierać komunistów? Kiedy straci czujność, kiedy się potknie, kiedy wywróci?

 

Wspomniałem, że bohater to dobry gracz, który bez problemu odnajduje się w wyższych sferach. Szkoda, że autor nie zawsze jest wierny wysokiej literaturze, i mimo że radzi sobie z pisaniem dialogów, tak już jeśli chodzi o niektóre postaci, zdarza się mu wkroczyć w rejony książkowej kryminalnej pulpy, czegoś pozbawionego głębi i ambicji, gdzie sztampa goni sztampę, szczególnie w przedstawianiu ludzkiej fizjonomii i charakteru: agent CIA musi ociekać męskim testosteronem, kochanki muszą mieć długie nogi, politycy muszą być skorumpowani, a komuniści źli, jak sam diabeł. Ale wybaczam to debiutantowi. I przyznam, że rozdziały dotyczące pracy na planie hollywoodzkiej wojennego filmu – nie bez przyczyny przypominającego mordeczce kręcenie słynnego „Czasu apokalipsy” Coppoli (także postać wielkiego mistrza reżyserii jest wzorowana właśnie na nim), wciągają i dodają kolorytu. I także pokazują jak kiepsko byli traktowani w tamtych czasach azjatyccy statyści i asystenci. Więc ten kapitalizm faktycznie jest gorszą zmorą niż komunizm? Nasz kapitan przeżywa kryzys…

 

I tak dochodzimy do ostatnich, najlepszych stron powieści. Teraz „Czas apokalipsy” da o sobie znać jeszcze mocniej. Zabawa się skończyła. Zrobi się naprawdę przerażająco. Poważna narracja wrzuci nas do jądra ciemności. A wszechobecna groza i napięcie zaatakują jednocześnie, jak podczas gry w rosyjską ruletkę w „Łowcy jeleni”. Kat stanie się ofiarą. Ale która jaźń ostatecznie zwycięży?

 

Jeden cytat z książki szczególnie utkwił w mojej pamięci. Bohater uważa, że „świat byłby lepszy, gdyby ludzie wypowiadali słowo morderstwo z takim samym zawstydzeniem jak masturbacja”. Czyż nie ma racji?

 

Ocena: 7,5/10

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję

Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:





Galeria zdjęć - "Sympatyk" – Niech żyje rewolucja, niech żyje Wietnam!

Temat / Nick / URL:

Treść komentarza:

Więcej artykułów od autora aragorn136

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 11 dni temu

liczba odwiedzin: 158

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 36 dni temu

liczba odwiedzin: 136

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 89 dni temu

liczba odwiedzin: 387

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 56 dni temu

liczba odwiedzin: 477

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 118 dni temu

liczba odwiedzin: 509

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 131 dni temu

liczba odwiedzin: 266

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 145 dni temu

liczba odwiedzin: 275

Teraz czytane artykuły

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 2133 dni temu

liczba odwiedzin: 1765

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 992 dni temu

liczba odwiedzin: 797

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 2654 dni temu

liczba odwiedzin: 1896

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 447 dni temu

liczba odwiedzin: 534

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 4497 dni temu

liczba odwiedzin: 8993

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 911 dni temu

liczba odwiedzin: 773

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 1132 dni temu

liczba odwiedzin: 943

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 1740 dni temu

liczba odwiedzin: 1498

Nowości

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 1 dni temu

liczba odwiedzin: 61

autor:eliart(701 pkt)

utworzony: 13 dni temu

liczba odwiedzin: 110

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 3 dni temu

liczba odwiedzin: 110

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 8 dni temu

liczba odwiedzin: 100

autor:admin(51302 pkt)

utworzony: 9 dni temu

liczba odwiedzin: 134

Artykuły z tej samej kategorii

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 11 dni temu

liczba odwiedzin: 158

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 201 dni temu

liczba odwiedzin: 351

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 452 dni temu

liczba odwiedzin: 1314

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 2235 dni temu

liczba odwiedzin: 5471

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 2892 dni temu

liczba odwiedzin: 5917

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 131 dni temu

liczba odwiedzin: 266

autor:aragorn136(24661 pkt)

utworzony: 162 dni temu

liczba odwiedzin: 390

Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.

© 2025 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.228

Akceptuję pliki cookies
W ramach naszego portalu stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym momencie zmiany ustawień dotyczących cookies. Jednocześnie informujemy, iż warunkiem koniecznym do prawidłowej pracy portalu Altao.pl jest włączenie obsługi plików cookies.

Rozumiem i akceptuję