Rutger Hauer – pożegnanie charyzmatycznego Holendra - Ludzie kina

Rutger Hauer zmarł wcześniej – 19 lipca. Ale rodzina podzieliła się tę wiadomością dopiero w trakcie dnia jego pogrzebu.

 

Łącznie zagrał w ponad 150 produkcjach filmowych i telewizyjnych. Pojawiał się też na deskach teatru. Pamiętam, w jakim filmie zobaczyłem Hauera po raz pierwszy. Była to wypożyczona na kasecie VHS sensacyjna „Ślepa furia” (1989) Phillipa Noyce'a. Jako Nick Parker – niewidomy weteran wojny wietnamskiej biegle posługujący się japońskim ostrzem (przeszedł intensywny trening z ociemniałym mistrzem Lynnem Manningiem) zaimponował mi tak bardzo, że jak najszybciej zapragnąłem zapoznać się z jego innymi kreacjami. Wcześniejsze i późniejsze role tylko potwierdziły moje przypuszczenia, że oto mam do czynienia z człowiekiem, który swoją charyzmą uszlachetni każdy film, w jakim się pojawi.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Nastoletni buntownik zamienia się w holenderskiego Paula Newmana

 

Rutger Oelsen Hauer urodził się 23 stycznia 1944 roku w okupowanej przez III Rzeszę Breukelen w Holandii. Tam też dorastał. Był jednym z czworga dzieci (a jedynym synem) państwa Teunke i Arenda Hauerów, którzy prowadzili szkołę teatralną pod Amsterdamem i parali się aktorstwem. Nic więc dziwnego, że młody Rutger dość szybko złapał aktorskiego bakcyla. W wieku 11 lat wystąpił w roli Eurysakesa w inscenizacji „Ajasa” Sofoklesa.

 

Jednak wojownicza dusza nie przestawała dawać o sobie znać. I to z coraz większą siłą. Jako 15-letni, żądny przygód i zdobywania świata, chłopak uciekł z rodzinnego domu. Zaciągnął się na dalekomorski statek, zwiedził wiele, widział wiele. Dotarł m.in. do Kanady, Pakistanu i Singapuru. Poznał różnorodną kulturę oraz języki obce. Lubił ten żywot i przygody wilka morskiego. Nauczył się samodzielności i wytrwałości. Lecz po kilku latach musiał zerwać z morzem. Podobno przeszkodził mu daltonizm. Powrócił więc do Holandii, gdzie w dzień imał się prac w charakterze elektryka i stolarza, a nocą uczył, aby dostać się do Akademii Teatru i Tańca w Amsterdamie. Wkrótce jednak dołączył do armii. Ale odkrył, że ma pacyfistyczne poglądy. Z związku z tym najpierw odmówił obsługi karabinu maszynowego, a następnie odszedł z wojska. Teraz mógł już w pełni poświęcić się aktorstwu – to ono było jego przeznaczeniem od zawsze.

 

W 1967 roku uzyskał dyplom na wspomnianej wyżej Akademii Teatru i Tańca. I znowu zaczął podróżować. Jednak tym razem po holenderskiej prowincji z fryzyjską grupą teatralną o nazwie „Noorder Compagnie”. Wspólnie z nimi przybliżał mieszkańcom wiosek i miasteczek twórczość takich mistrzów, jak: Szekspir czy Beckett. Co więcej, sam projektował sceniczne kostiumy i przetłumaczył „Myszy i ludzi” Steinbacka. No i wyglądał jak Paul Newman. Wysoki (188 cm) i uśmiechnięty blondyn, który emanował empatią i hipnotyzował spojrzeniem niebieskich oczu.

 

Rok 1968 i dramat o kobiecie przybierającej tożsamość mężczyzny pt. „Monsieur Hawarden”– tam miał być jego epizod i debiut na ekranie. Ale sceny z udziałem Hauera zostały wycięte podczas montażu. Na szczęście pojawił się w jego życiu ktoś, kto głęboko wierzył w aktorskie możliwości młodego aktora, widząc w nim przyszłą gwiazdę holenderskiego kina. Tą osobą był wybitny reżyser Paul Verhoeven. W 1969 roku obsadził rodaka w lubianym telewizyjnym serialu pt. „Floris”. Kreacja tyłowego holenderskiego Robin Hooda przyniosła mu rozpoznawalność i dała początek wieloletniej, udanej współpracy z Paulem. Czego przykładem stały się kolejne tytuły. Nominowane do Oscara „Tureckie owoce” (1973) – adaptacja skandalizującej erotycznej powieści Jana Wolkersa o młodym utalentowanym malarzu, który nawiązuje romans z piękną dziewczyną. Osadzona w czasach II wojny światowej historia chłopaka dołączającego do ruchu oporu, czyli „Żołnierz Orański” (1977). Oraz kostiumowy dramat „Ciało i krew” (1985), w którym Hauer jako najemnik Martin próbował pomóc w odzyskaniu miasta. Klapa tego ostatniego filmu i coraz częstsze kłótnie między nim a Verhoevenem spowodowały, że panowie nigdy już więcej nic razem nie nakręcili. A pomyśleć, że to Hauer był brany pod uwagę do roli… RoboCopa

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

„Ciało i krew” było tym obrazem, który mimo słabego przyjęcia, po latach, dzięki sugestywnie przedstawionym średniowiecznym realiom i roli Hauera, zyskało status kultowego. Podobno miało się stać z tytułami zagranicznymi…

 

Otwierają się wrota Tannhausera, wrota do innej galaktyki o nazwie Hollywood

 

Początek lat 80. XX wieku. Stany Zjednoczone. Hollywood. Tu przybył mało znany w Ameryce, a bardzo dobrze znany w Holandii, bohater niniejszego artykułu. A pierwszym amerykańskim filmem, w którym mógł wykazać się talentem, był thriller „Nocny jastrząb”. Jako ścigany przez samego Sylvestra Stallone’a terrorysta Wulfgar stworzył postać tak przebiegłą i zimną, że lepiej nie spotkać ją na swej drodze. Chłodny był też odbiór filmu przez krytykę. Ale Hauer pochwały zasłużone zebrał. I dokonywał aktorskich wyborów, ucząc się jednocześnie, jak pozbyć się europejskiego akcentu (w czym miał mu pomagać aktor Robert Easton).

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

I już np. w dreszczowcu pt. „Weekend Ostermana” (1983) Sama Peckinpaha, adaptacji słynnej powieści Ludluma, bez problemu zagrał dziennikarza Johna Tannera – rodowitego Amerykanina. Ale mniejsza o „Weekend Ostermana”. Bo nieco wcześniej zagrał rolę ważniejszą. Oczywiście, mowa o replikancie w „Łowcy androidów” (1982) Ridleya Scotta. Obrazie wtedy niezrozumianym przez widzów, z mizernym przychodem, ale obecnie uważanym za arcydzieło kina science fiction. Hauer jako przedstawiciel Nexus-6 – replikantów nowej generacji „bardziej ludzkich niż ludzie”, był równie mroczny jak całe zgniłe i mgliste miasto. „Pokochali” go wszyscy ze tę bardzo zniuansowaną kreację charyzmatycznego, wytrzymałego na ekstremalne temperatury, zwinnego i inteligentnego lidera Roya. A słynny finał filmu z jego przypomnianym we wstępie monologiem? To jedna z najpiękniejszych, najsmutniejszych i pobudzających wyobraźnię scen, jakie widziałem.

 

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję