Prościej mówiąc, „spotkały” się ze sobą największe planety Układu Słonecznego – Jowisz i Saturn. Do ich „zbliżenia” dochodzi raz na 20 lat, ale tegoroczne było wyjątkowe. Dlaczego?
Wielka Koniunkcja (źródło: nasa.gov)
Jak obliczyli specjaliści z NASA, ciała niebieskie dzieliła odległość wynosząca raptem 0,1 stopnia kątowego, czyli 1/5 średnicy tarczy Księżyca będącego w pełni. Mimo że faktycznie giganty były od siebie 800 mln km (!), to z ziemskiej perspektywy wyglądały, jakby za moment miały się zetknąć, tworząc na niebie bardzo jasny „punkt”. I gdy dodać do tego informację, że zjawisko to wypadało na koniec grudnia, to wtedy okaże się, że przydomek Gwiazdy Betlejemskiej wziął się nieprzypadkowo.
Trzej Królowie (źródło: pixabay.com)
Prawdopodobnie ponad 2000 lat temu również doszło do Wielkiej Koniunkcji. Dwa giganty wskazywały wówczas drogę do Betlejem. Do miejsca, gdzie narodził się Jezus Chrystus. Trzej Królowie wierzyli, że był to znak od Boga. Ale współcześni astronomowie powiedzieliby co innego. Wytłumaczyliby Kacprowi i jego kompanom, że to Supernova, kometa albo właśnie bliskie spotkanie Jowisza z Saturnem.
Czym dokładnie jest koniunkcja ciał niebieskich?
Tak określa się jedno ze zjawisk w astronomii. Dochodzi do niego, kiedy dwa obiekty znajdą się w niewielkiej kątowej odległości (podawanej w stopniach). Ich fizyczny dystans będzie oczywiście pozorny, ale samo zbliżenie widziane oczami Ziemian zaprezentuje się efektownie.
Koniunkcja planet może (lecz nie musi) wystąpić co najmniej raz w ciągu roku. W przypadku bohaterów niniejszego artykułu zdarza się – jak już wypominaliśmy – co 20 lat. W maju 2000 roku Jowisz przybliżył się do swojego sąsiada na odległość 1 stopnia i 11 minut kątowych. Miłośnicy kosmosu musieli jednak obejść się smakiem – warunki do obserwacji były kiepskie. Natomiast na początku lat 80. XX wieku warto było patrzeć w niebo – owe ciała niebieskie dzielił dystans 1 stopnia i 9 minut kątowych.
Wielka Koniunkcja – kto widział, ten szczęściarz
Wieś pod Włocławkiem. 21 grudnia. Godzina 16.00, tuż po zachodzie Słońca
Biorę lornetkę i wychodzę na podwórko. Spoglądam w górę i… Nic. Z moich ust wydobywają się przekleństwa. Chmury zasłaniają nawet Księżyc. Nie widzę więc kulminacji rzadko pojawiającego się zjawiska, na które czekałem od dawna. Ale może nie wszystko stracone. Wszak Saturn oraz Jowisz tak szybko „nie przerwą randki”. Następnej Wielkiej Koniunkcji nie dożyję (będzie w 2080), dlatego dam znać, czy udało mi się dostrzec dwie planety i ich księżyce (oraz pierścienie w przypadku Saturna) w kolejnych dniach.
Wracając do tegorocznego spotkania gigantów (dystans 6 minut kątowych!), wspomnę o kilku ważnych informacjach.
Wielka Koniunkcja (źródło: space.com)
Samo zjawisko rozpoczęło się w Polsce już o 14.22, ale mniejsze teleskopy i porządne aparaty lepiej było wyciągnąć dwie godziny później. Ciała niebieskie znajdowały się (co potwierdzą osoby mające dobrą widoczność) około 10 stopni nad południowo-zachodnim horyzontem. Może je było zauważyć gołym okiem, ale dopiero powiększenie (kilkadziesiąt razy) na instrumencie optycznym sprawiło, że jednocześnie ukazały się wyraźnie tarcze planet (najlepiej mieli fani astronomii mieszkający w rejonie równika).
Zapiski o ostatniej Wielkiej Koniunkcji sięgają roku 1623. Jednak wtedy w obserwacji przeszkodził blask Słońca. Z kolei jeszcze wcześniej, bo niemal 800 lat temu, ten efektowny kosmiczny fenomen był bardzo dobrze widoczny – czyste niebo, brak fabryk, zanieczyszczeń. Ale co z tego, skoro brakowało teleskopów i badaczy na miarę Galileusza, a rządziły zabobony i kara boska.
Kilka słów o Jowiszu i Saturnie
Samo patrzenie na dwie największe planety naszego Układu Słonecznego jest jednak bardziej ekscytujące, jeśli już coś o nich czytaliśmy.
Co dziś wiadomo o potężnym Jowiszu i mającym pierścienie Saturnie?
Obiekty te były już znane w starożytności, ale pod kątem naukowym zaczęły być badane w XVII wieku. To właśnie wspomniany wyżej Galileusz za pomocą swojej konstrukcji zobaczył, że Jupiter to planeta z czterema księżycami, a Saturn ma zagadkowe uszy (które z czasem okazały się dziewięcioma pierścieniami zbudowanymi z cząstek lodu, skał i pyłu kosmicznego).
Wraz z rozwojem nauki odkrywano kolejne księżyce obydwu planet. Saturn obecnie wygrywa, bo ma ich 82 (Jowisz o kilka mniej). Co ważne, na niektórych może istnieć życie, ze względu na występowanie oceanów pod powierzchnią lodowych skorup.
Jowisz (źródło: nasa.gov)
Saturn (źródło: nasa.gov)
Do planetarnego Króla Układu Słonecznego jako pierwsza w latach 70. dotarła sonda Pioneer. A następnie jeszcze lepsze jego zdjęcia przekazały Voyagery, gdzie dobrze było widać Czerwoną Plamę – ogromny stały antycyklon. Skład wnętrza Jowisza to mniej więcej 71% wodoru, 24% helu i 5% innych pierwiastków. Gazowy sąsiedni olbrzym w całej okazałości został sfotografowany w 1979 roku (kolejne obrazy dotarły na Ziemię na początku lat 80.). Składa się z 96,3% wodoru i 3,25% helu.
Tak 21 grudnia Jowisza i Saturna uwiecznił na filmiku pan Mirosław Wrona w południowo-zachodniej Polsce (materiał wykonał Nikonem Coolpix P900 – Zoom 83):
źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)
A może Wy macie jakieś filmiki lub zdjęcia, którymi chcecie się pochwalić? W wielu miejscach było pochmurne nieco, ale może u Was była dobra widoczność. Jeśli tak, to piszcie na adres: kultura@altao.pl
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję
Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:
Galeria zdjęć - Grudniowa "Randka" Jowisza i Saturna. Następna w 2080 roku!
Więcej artykułów od autora pj
Dzień Babci i Dziadka, czyli szczególny czas bliskości, szacunku i miłości - Tradycje
Są takie dwa piękne dni w roku, o których nie tyle warto, co trzeba pamiętać. Mowa o 21 i 22 stycznia. Wtedy swoje święto obchodzą polskie babcie i dziadkowie, którzy są równie ważni, jak rodzice. Wychowują nas od najmłodszych lat oraz przekazują niezbędną wiedzę, rozpieszczają i czytają bajki, przytulają i kochają bezgraniczną miłością. Oddajmy im więc należny hołd, za to, że zawsze są i byli w pobliżu.
Budda. Wybraniec. (Nie)zwykły Keanu Reeves - Ludzie kina
2 września 2021 roku 57 lat skończył pewien gwiazdor Hollywood. Znając jego podejście do życia, można oczami wyobraźni zobaczyć, jak wyglądała impreza urodzinowa: oto siedział sobie brodaty jegomość, nie jakoś bardzo roześmiany, ale też bez grobowej miny. Kiedy przyjaciele przynieśli mu tort, spojrzał i powiedział tylko: „wow”. Tym solenizantem był oczywiście Keanu Reeves – bohater niniejszego artykułu. Mimo że nigdy nie zdobył Oscara i raczej się na to nie zanosi (gra tą samą miną, bywa drewniany), to cieszy się do dziś uwielbieniem ze strony setek milionów Ziemian. Dlaczego? Opiszę poniżej fenomen tego przystojnego obywatela świata i postaram się odpowiedzieć na to krótkie pytanie.
Święto Trzech Króli - Religia
Było ich trzech – Kacper, Melchior i Baltazar. Przybyli ze Wschodu, podążając za blaskiem Gwiazdy Betlejemskiej. Pragnęli pokłonić się małemu Jezusowi i obdarować go darami: kadzidłem, złotem i mirrą. 6 stycznia w Kościele katolickim obchodzone jest święto wspominające ten moment, oficjalnie Objawieniem Pańskim zwane.
Teleskop Jamesa Webba – leci, aby obserwować dalekie zakątki Wszechświata! - Kosmos
25 grudnia 2021 roku – dla wielu osób ta data kojarzy się tylko Bożym Narodzeniem. Jednak badacze kosmosu, astronomowie i pracownicy NASA świętowali wtedy z innego powodu. Otóż właśnie w tym dniu z kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej bez problemu wystartowała rakieta Ariane 5. Emocje były silne, bo i misja była ważna. Na jej pokładzie znajdował się bowiem Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, czyli rewolucyjne, największe obserwatorium astronomiczne. Dzięki niemu będzie możliwe odkrywanie kosmicznych tajemnic.
21 grudnia – "Światowy Dzień Orgazmu" - Erotyka, towarzyskie
Każdy, kto zajrzał przynajmniej raz do kalendarza świąt nietypowych, ten złapał się za głowę. Wymyślono bowiem tyle okazji do celebrowania, że trudno je zapamiętać. Szczególnie w grudniu, kiedy najważniejsze są Święta Bożego Narodzenia. Tymczasem właśnie w tym zimowym, rodzinnym miesiącu, ustalono Światowy Dzień Orgazmu (!). Dla ludzi pobożnych i wyznających zasadę, że tylko pod kołderką przy zgaszonym świetle, może to szokować. Inni z kolei zapewne cieszą się, że taki dzień powstał. Co o nim wiemy i dlaczego warto go świętować?
Polecamy podobne artykuły
Życie na Enceladusie – księżycu Saturna bardzo prawdopodobne! - Kosmos
Sonda Cassini pokazała Ziemianom, że na jednym z księżyców Saturna – Enceladusie zachodzą procesy hydrotermalne. Niegdyś oczy naukowców z NASA były skierowane na Europę Jowisza. Enceladus jest kolejnym wyjątkowym ciałem niebieskim w Układzie Słonecznym. Czy faktycznie jesteśmy o krok od odnalezienia życia poza naszą planetą?
Tajemnice Saturna. Nie jesteśmy sami w kosmosie - Kosmos
Temat istot pozaziemskich poruszany jest od niepamiętnych czasów. Starożytne teksty bardzo często wspominają o bytach, które skolonizowały Ziemię i przekazały ludziom wiedzę dotyczącą różnych dziedzin życia. Badania uczonego - Normana Bergruna - wskazują, że nie jesteśmy jedyną rasą we wszechświecie.
Teraz czytane artykuły
Grudniowa "Randka" Jowisza i Saturna. Następna w 2080 roku! - Kosmos
Rok 2020 przejdzie do historii nie tylko jako ten, w którym wybuchła światowa pandemia koronawirusa stawiająca na głowie normalne funkcjonowanie gospodarki. Miało w nim miejsce także wydarzenie, które dla jednych było tak emocjonujące i momentalne, że na chwilę zapomnieli o otaczającej rzeczywistości. A innych – miłośników teorii spiskowych i boskiego planu, utwierdziło w przekonaniu, że niedługo nastąpi kres ludzkiej cywilizacji. 21 grudnia pojawiła się bowiem nad horyzontem Wielka Koniunkcja – biblijna Gwiazda Betlejemska.
Freddie Mercury – Nieśmiertelny król sceny i artysta nie do zastąpienia - Zespoły i Artyści
Nie ma na świecie człowieka interesującego się muzyką rockową, który nie nigdy nie słyszał piosenek brytyjskiego zespołu Queen. Mało tego, nawet zwykły laik, zakochany po uszy w disco polo, zna i szanuje takie utwory jak: „The Show Must Go On” czy „We Will Rock You”. To świadczy o legendzie Queen. Zapewne, gdyby nie charyzmatyczny, wyjątkowy wokalista Freddie Mercury, grupa ta nigdy nie osiągnęłaby tak oszałamiającego sukcesu. Jemu zatem będzie poświęcony niniejszy artykuł. Na początku września 2016 roku obchodziliśmy 70. rocznicę urodzin artysty, a 24 listopada 25 rocznicę śmierci.
Tajemnica Machu Picchu - Niewiarygodne, niewyjaśnione
Machu Picchu od lipca 2007 roku zalicza się do nowych siedmiu cudów świata. Położone w peruwiańskich Andach miasto Inków, pomimo przeprowadzanych tam badań naukowych, wciąż kryje w sobie mnóstwo niewyjaśnionych tajemnic.
"Wesele" – Łopata, stodoła, pamięć, szklanka - Recenzje filmów
Wydaje się, że to Patryk Vega ma od lat zawieszony na szyi medal z tytułem idealnego marketingowca. Jednak zapowiedź drugiego „Wesela” spowodowała, że Wojtek Smarzowski depcze wspomnianemu Patrykowi po piętach. Zrobił to już przed premierą „Pod Mocnym Aniołem”, a teraz powtórzył z jeszcze większym skutkiem. Ludzie myśleli, że pójdą 8 października na śmieszną, czasem gorzką, tragikomedię o Polakach, a dostali dramat pełną gębą. Smarzowski wywija siekierą, uderza obuchem i ciągnie za nogi po gorącym żwirze. To film ważny i odważny, ale czy wielki jak sądzi chociażby Tomasz Raczek?
Piec na ekogroszek - jaki piec wybrać i jak ekonomicznie go ustawić? - Dom i ogród
W poradniku opiszemy najważniejsze elementy, jakimi należy się kierować podczas wyboru pieca na ekogroszek. Podamy również zasady jak ekonomicznie ustawić piec na ekogroszek.
Nowości
Dzień Babci i Dziadka, czyli szczególny czas bliskości, szacunku i miłości - Tradycje
Są takie dwa piękne dni w roku, o których nie tyle warto, co trzeba pamiętać. Mowa o 21 i 22 stycznia. Wtedy swoje święto obchodzą polskie babcie i dziadkowie, którzy są równie ważni, jak rodzice. Wychowują nas od najmłodszych lat oraz przekazują niezbędną wiedzę, rozpieszczają i czytają bajki, przytulają i kochają bezgraniczną miłością. Oddajmy im więc należny hołd, za to, że zawsze są i byli w pobliżu.
"Rówieśnicy" – licealiści z Krakowa świętują 18 lat Polski w UE! - Organizacje
Komisja Europejska ogłosiła 2022 rok Europejskim Rokiem Młodzieży. Jest to także rok, w którym członkostwo Polski w Unii Europejskiej osiąga pełnoletniość. W związku z tym troje uczniów liceum postanowiło stworzyć kampanię o nazwie „Rówieśnicy/Peers”. Marysia, Wojtek i Oliwia chcą przy tej okazji edukować i uświadamiać młodzież w całej Polsce, jak duże znaczenie ma słowo wspólnota i przynależność do UE.
Paszporty Polityki za rok 2021 – Terpińska, Kamiński, Barys! - Kultura
Był rok 1993, kiedy dziennikarz i krytyk filmowy – Zdzisław Pietrasik (nieżyjący już niestety) zainicjował przyznawanie pewnej nagrody kulturalnej. Mowa oczywiście o Paszporcie „Polityki”, czyli poczytnego tygodnika. Jaka idea przyświecała temu pomysłowi? Odpowiadamy – „nieuleganie modom i środowiskowym naciskom, uważne wysupływanie najbardziej wartościowych dokonań, ale i przekonanie, że młoda kultura jest dobrem, które należy wspierać i promować”. Ważne, piękne słowa. Tym bardziej cieszy fakt, że ową nagrodę przyznano 29. raz. Kto został laureatem Paszportów za rok 2021? Sami fantastyczni ludzie!
Audycja: Mars – wymarła cywilizacja - Niewiarygodne, niewyjaśnione
25 lipca 1976 – sonda Viking 1 robi zdjęcie, która rozpala wyobraźnię naukowców z NASA, a także tysięcy ludzi wierzących w istnienie kosmitów. Mowa oczywiście o słynnej, wielkiej marsjańskiej twarzy. Z czasem okazuje się, że to raczej złudzenie optyczne. Ale czy na pewno? 17 stycznia 2021 – publikuję na swoim kanale materiał, z którego może wynikać coś innego. Umysł płata figle i często podsuwa nam nierzeczywiste obrazy. To prawda. Warto jednak poddać ponownej analizie ową fotografią oraz resztę zdjęć przesłanych przez różne sondy, gdzie widać zastanawiające obrazy kojarzące się z budowlami wymarłej cywilizacji. Wszak Czerwona Planeta nadal przyciąga tajemnicami, a nietopowe struktury niekoniecznie muszą mieć naturalne pochodzenie. Sam dr John Brandenburg przekonywał, że mogło dojść tam do użycia broni jądrowej! Zapraszam zatem czytelników portalu Altao.pl do przesłuchania podcastu także w tym miejscu. A jeżeli ktoś chce dowiedzieć się więcej o zagadkach Marsa, to zachęcam do zapoznania się z jego pierwszą częścią pt. „Wymarła planeta”, dostępną tylko na kanale Nieznana Historia Świata, który już subskrybuje 40,1 tysięcy internautów (z czego jestem bardzo dumny i za co bardzo dziękuję).
Co do obejrzenia w kinie w roku 2022? Wybieramy Top 10! - Artykuły o filmach
Ostatnie lata dały się we znaki producentom i dystrybutorom. Wiele premier było przekładanych, kina były zamknięte. Ludzie siedzieli w domach i oglądali seriale na serwisach streamingowych, mając z tyłu głowy jedną myśl – wreszcie pomaszerować do multipleksu, usiąść przed wielkim ekranem i dopiero tam poczuć magię. Wszak dźwięk dochodzący z głośników domowych oraz obraz pojawiający się nawet na 50-calowym telewizorze nigdy nie zastąpią tego, co daje nam sala kinowa. Dlatego, kiedy obostrzenia zelżały, a do repertuaru zawitała „Diuna” czy nowy „Spider-Man” i „James Bond”, w kolejce po bilet stanęły tłumy kinomanów. Można zatem powiedzieć, że końcówka roku 2021 była owocna pod względem filmowych propozycji (szczególnie tych wysokobudżetowych). A jakie prezenty przyniesie dla widzów obecny, 2022 rok? Tytułów będzie cała chmara, ale my wybraliśmy dla Was 10, jeżeli nie najlepszych, to chyba najciekawiej zapowiadających się produkcji.
Marta i jej "Bulldog in Yellow Submarine". Nostalgiczny rejs dla fanów The Beatles! - Ludzie Youtuba
„Więc żeglowaliśmy w stronę słońca. Aż znaleźliśmy morze zieleni. I żyliśmy poniżej fal. W naszej żółtej łodzi podwodnej” – śpiewali wiele lat temu Beatlesi. To samo chciał zrobić Peter Jackson. Zrealizował zatem trzyczęściowy film dokumentalny pt. „The Beatles: Get Back”. Niestety owa produkcja nie jest u nas jeszcze oficjalnie dostępna. To kiepska wiadomość. Ale jest też dobra. Marta Pawlikowska, młoda, również wielka miłośniczka muzyki Czwórki z Liverpoolu, jakiś czas temu założyła kanał na YouTubie, gdzie płynie żółtą łodzią podwodną, publikując materiały typu podcast. Opowiada z pasją o piosenkach „Żuczków”, przedstawia ciekawostki z nimi związane itd. Warto wsiąść na ten pokład i popłynąć na wyspę nostalgii.
Artykuły z tej samej kategorii
Wielowymiarowość Wszechświata - Kosmos
Od lat słyszymy na temat występowania odmiennych od naszego wymiarów rzeczywistości. Dzisiejsza nauka, jasno daje do zrozumienia, że podróżowanie w czasie jest możliwe. Dla naukowców słowo wszechświat oznacza coś zupełnie innego, niż mogłoby się wydawać.
Podróże międzygwiezdne – pasy radiacji Van Allena - Kosmos
Podróże międzygwiezdne stanowią jedno z największych wyzwań ludzkości. Bardzo ważnym czynnikiem w tym kosmicznym przedsięwzięciu są pasy radiacji Van Allena.
Sondy kosmiczne Voyager i Pioneer najdalej od Ziemi - Kosmos
Wysłane w latach 1972, 1973 i 1977 sondy kosmiczne Voyager 1 i 2 oraz Pioneer 10 i 11 przekraczają kres naszego Układu Słonecznego. Voyager 1 i 2 nadal działają i wysyłają sygnały na Ziemię.
Tajemnice Saturna. Nie jesteśmy sami w kosmosie - Kosmos
Temat istot pozaziemskich poruszany jest od niepamiętnych czasów. Starożytne teksty bardzo często wspominają o bytach, które skolonizowały Ziemię i przekazały ludziom wiedzę dotyczącą różnych dziedzin życia. Badania uczonego - Normana Bergruna - wskazują, że nie jesteśmy jedyną rasą we wszechświecie.
Dziwne światła na polskim niebie 24 maja 2019 - Kosmos
24 maja 2019 roku około 23:00 na polskim niebie były widoczne dziwne światła poruszające się w linii prostej. Było ich 60 i leciały jedna za drugą, tworząc niesamowite zjawisko. Czy to było UFO?
Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.
© 2022 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.662