Po pierwsze, żaden to zbiornik, w którym można się „kąpać”. W piaskach Sahary występuje bowiem więcej wody niż na tej księżycowej glebie, aż 100 razy więcej! Precyzując, należące do NASA, znajdujące się na pokładzie samolotu – Stratosferyczne Obserwatorium Astronomii Podczerwonej (w skrócie SOFIA) wychwyciło specyficzną dla cząsteczek wody długość fali (6,1 mikrona), a następnie odkryło ją w nasłonecznionym kraterze o nazwie Clavius (na południowej półkuli, widoczny gołym okiem z powierzchni naszej planety). Jako pierwsze, taką wiadomość wraz w wynikami pomiarów opublikowało naukowe czasopismo „Nature Astronomy”.
Cząsteczki wody na Księżycu (źródło: youtube.com/screenshot)
Jakieś tam niewielkie cząsteczki. Czym tu się ekscytować? Tak pomyśli pewnie laik, który twardo stąpa po ziemi i nie buja w obłokach. Myli się, bo odkrycie to może mieć jednak duże znaczenie dla przyszłej kolonizacji Księżyca w ramach programu Artemis (załogowa misja ma się rozpocząć w roku 2024). H2O jest przecież najważniejszym składnikiem życia, nawet jeśli jest go bardzo mało i występuje pod postacią lodu. Trzeba dodać, że SOFIA zaobserwowała na Srebrnym Globie biliony, kilkumetrowych kraterów (zajmujących 40 000 kilometrów kwadratowych powierzchni Księżyca), w których łatwiej dostać się do (na 99 %) ukrytej pokrywy lodowej.
O znalezisku jeszcze opowiem, ale pozwólcie, że najpierw napiszę kilka słów o wspomnianym Stratosferycznym Obserwatorium Astronomii Podczerwonej, które umieszczono na pokładzie zmodyfikowanego samolotu Jetliner Boeing 747SP.
SOFIA jest wspólnym projektem Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej oraz Niemieckiego Centrum Lotnictwa i Kosmonautyki. I należy przyznać, że bardzo pomysłowym i przemyślanym. Najważniejszy element obserwatorium to teleskop FORCAST mający średnicę 100 cali (ponad 200 cm). Potrafi on badać Układ Słoneczny lepiej niż naziemne urządzenia. Nic dziwnego. Samolot lata na wysokości ponad 13 km (wznosi się powyżej występującej w atmosferze pary wodnej). Dlatego możliwe jest uzyskanie wyraźnego obrazu w podczerwieni za pomocą kamery Faint Object, którą stabilnie podłączono do teleskopu.
Stratosferyczne Obserwatorium Astronomii Podczerwonej (źródło: youtube.com/screenshot)
Woda na jasnej stronie Księżyca odkryta (źródło: nasa.gov)
Oczywiście, wcześniejsze obserwacja prowadzone przez NASA odnalazły już lód i pewną formę wodoru w nim. Był jednak wtedy problem, aby odróżnić wodę od zbliżonego hydroksylu (OH). Teraz przypuszczenia okazały się faktem. Mając taki sprzęt skierowany w stronę Księżyca, astronomowie przyjrzeli się dokładniej, oświetlonemu przez Słońce, Claviusowi. SOFIA potwierdziła tam obecność wody w stężeniach w zakresie: 100 do 412 części na milion (w przybliżeniu trochę ponad 1/3 litra w metrze sześciennym gleby). Pierwszy raz wykryto więc ten życiodajny związek chemiczny poza chłodniejszymi i jednocześnie zacienionymi kraterami lunarnymi, gdzie temperatura wynosi poniżej zera.
I tu rodzą się pytania. Czy wyodrębniona z lodu księżycowa woda będzie na tyle przydatna (dająca się pić, bez obawy o żołądki), że nie trzeba będzie transportować tam ziemskiej cieczy? Jak ona powstaje? I jak to możliwe, że utrzymuje się na tak bardzo surowej powierzchni Księżyca? Wiadomo, że bez gęstej atmosfery woda na oświetlonej powierzchni, powinna zniknąć w kosmosie. Tymczasem jest jednak wytwarzana i „uwięziona”.
Naukowcy z NASA sugerują dwie możliwości. Niewielkie ilości wody przynosi deszcz mikrometeorytów w trakcie uderzenia o powierzchnię albo ostatecznie odpowiedzialnym za jej obecność jest wiatr słoneczny. Jak to wyjaśnić? Dostarcza on wodór i sprawia, że powstaje reakcja chemiczna z minerałami, które zawierają tlen w glebie.
„Woda jest cennym zasobem, zarówno do celów naukowych, jak i do użytku przez naszych odkrywców. Jeśli będziemy w stanie wykorzystać zasoby Księżyca, będziemy mogli zabrać mniej wody i więcej sprzętu, aby umożliwić nowe odkrycia naukowe”. – stwierdził Jacob Bleacher, czyli główny naukowiec ds. eksploracji. (nasa.gov)
Jak to rzeczywiście będzie, czas pokaże. Zapewne ekstrakcja wody okaże się trudną i długą czynnością. Poza tym jeszcze nie ma informacji o jej ilości na głębokości kilkunastu kilometrów.
Ilustracja: Woda na Księżycu (źródło: youtube.com/screenshot)
Ilustracja: Astronauta (źródło: pixabay.com)
Istotne jest coś innego. Mianowicie to, że zmieniło się postrzeganie Księżyca. Gdy w 1969 roku Neil Armstrong postawił stopę na tym jedynym naturalnym satelicie Ziemi, to nie wyobrażał sobie, że to suche miejsce może zawierać chociażby cząsteczki wody. Ciekawe, jaka byłaby jego mina dziś, po przeczytaniu wiadomości przekazanych przez NASA.
źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)
źródło: Nasa.gov
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję
Mogą Cię zainteresować odpowiedzi na te pytania lub zagadnienia:
Galeria zdjęć - SOFIA potwierdza: woda po słonecznej stronie Księżyca!
Więcej artykułów od autora pj
Ach te "Garbusy" i "Ogórki" – niemijająca pasja do starych i kultowych aut! - Ciekawostki motoryzacyjne
Maluchy, Syrenki, Polonezy i inne samochody, dzisiaj pachnące oparami retro, dawniej – w latach 90. – królowie i książęta szos. Czy całkiem zniknęły? O nie! Nadal można je spotkać, ale nie tyle na ulicach miast i miasteczek, co raczej na różnych zlotach dla miłośników motoryzacji. Do tej grupy należą też jakże popularne, jeszcze starsze, zabytkowe Garbusy i Ogórki. Co takiego mają w sobie te pojazdy, że ciągle są tak uwielbiane? Za odpowiedź na to pytanie wystarczą poniższe zdjęcia, z których bije magia starych aut marki Volkswagen. Ich wyjątkowość kryje się nie tylko w samym kształcie. One integrują pasjonatów – i tych najmłodszych, i najstarszych. Mają bowiem „duszę” i są traktowane niczym członkowie rodziny. O tym wiedzą np. uczestnicy zlotu odbywającego się nad Jeziorem Lubiechowskim na Kujawach.
Majestatyczny, choć smutny. Stary Dąb szypułkowy na Kujawach! - Intrygujące
W małej krainie Telążna Leśna stoi sobie na środku polany dąb wielki. Jak z baśni, czasy ostatnich królów pamiętający. Okazałe to drzewo, szypułkowym zwane. O gałęziach rozłożystych. W którym schronienie można znaleźć. Dlaczego zatem „smutne”?
Gliese 12b – nowa Ziemia? - Kosmos
Znajduje się „tylko” 40 lat świetlnych od nas. W skali kosmosu ta liczba wydaje się być mała, ale jeśli brać pod uwagą obecne możliwości technologiczne, to jednak daleko tam, oj daleko. Na Gliese 12b nie polecimy, lecz i tak powinniśmy „podziękować” NASA i ESA za to, że ich teleskopy odkryły na tę planetę. Co o niej wiemy? Czy faktycznie jest to Ziemia 2?
Cannes 2024: Złota Palma dla amerykańskiej "Anory", a Honorowa dla Lucasa! - Kultura
Za nami 77. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes, czyli wyjątkowo prestiżowy festiwal na świecie. Znaleźć się na nim to zaszczyt, a wygrać główną nagrodę to już całkiem powód do dumy. W tym roku ze Złotej Palmy cieszył się reżyser Sean Baker, bo to właśnie jego „Anora” zdobyła ten najwyższy laur w Konkursie Głównym. Radość była tym bardziej uzasadniona, gdyż to pierwsza od 13 lat produkcja ze Stanów Zjednoczonych, która zwyciężyła w Cannes (wcześniej było to „Drzewo życia”). Dla niektórych równie, jeśli nie mocniej, zaskakujący był też werdykt przyznania honorowej Palmy dla twórcy „Gwiezdnych wojen”!
Fanfilm na pustyni, czyli klimatyczny "Mad Max: Hope and Glory"! - Artykuły o filmach
Z filmami nakręconymi przez fanów za grosze bywa różnie. Mowa oczywiście o samej jakości – zdjęciach, grze aktorskiej czy scenariuszu. Jedno jest za to pewne, wszystkie łączy wielkie bijące serce pasjonatów – miłość do danego uniwersum albo bohatera. Było to już widać w polskiej produkcji o Wiedźminie, czyli „Pół wieku poezji później”. Podobnie jest przy „Hope and Glory” od Brightstone Pictures. Tutaj też zadziałał mniej lub bardziej każdy element. W oczekiwaniu na kolejne części sagi George’a Millera, w tym „Furiosę”, warto obejrzeć ten dostępny na YouTube fanfilm. Twórcom udało się bowiem zachować klimat postapo z kinowych widowisk o Mad Maxie i zgrabnie połączyć znane tropy. Inspirowali się przecież nie tylko wysokooktanowym „Fury Road”, ale także „Wojownikiem szos” i grą z 2015 roku od Avalanche Studios.
Polecamy podobne artykuły
Najdłuższe całkowite zaćmienie Księżyca tego stulecia! - Kosmos
Już 27 lipca Ziemianie będą świadkami najważniejszego wydarzenia astronomicznego roku 2018 – najdłuższego (co warto podkreślić) całkowitego zaćmienia Księżyca. Kolejne tak długie zjawisko nastąpi dopiero w 2123 roku, więc warto go nie przegapić!
Księżycowe wpływy - Intrygujące
W poprzednim artykule na temat Księżyca wykazałem, że Srebrny Glob jest wyrafinowaną, pozaziemską konstrukcją zbudowaną przez istoty z innego świata. Tym razem, zamierzam przyjrzeć się wpływowi Księżyca na ludzi i zwierzęta.
Księżyc statkiem kosmicznym? - Intrygujące
Myśl, że Księżyc nie jest naturalnym satelitą ziemskim może wydaje się być kompletną bzdurą. Kiedy jednak dokładnie przyjrzymy się faktom na temat „Srebrnego globu”, nasze poglądy ulegną radykalnej zmianie.
Czy byliśmy na Księżycu? - Niewiarygodne, niewyjaśnione
Czy wysłaliśmy człowieka na Księżyc w 1969 roku? Czy była to tylko sprytna gra amerykańskich instytucji?
Teraz czytane artykuły
SOFIA potwierdza: woda po słonecznej stronie Księżyca! - Kosmos
Przed weekendem w internecie pojawiły się informacje, że NASA ma coś ważnego do przekazania. Że na poniedziałek 26 października szykuje jakąś rewelację związaną z Księżycem. Czyżby ślady życia, a może odkryto tajną bazę obcej cywilizacji? Nic z tych rzeczy. Okazało się, że w rozległych, oświetlonych przez Słońce obszarach Srebrnego Globu natrafiono na wodę. Brzmi niesamowicie, ale warto nieco ostudzić emocje.
"Hau! Hau!" – T.Love płoną jak pochodnia i "szczekają" w dobrym stylu! - Recenzje płyt
Panie i Panowie. Chłopaki i dziewczyny. Oto słowo płytą się stało. 22 kwietnia oczekiwane wydawnictwo się ukazało. Zamawiać, kupować, pieniążków nie żałować. Tytuł może i brzmi śmiesznie, ale „Hau! Hau!” to żadne kabaretowe piosenki. To album nagrany przez kultową grupę T. Love, w dawnym składzie, będącym niczym na torcie wisienki. Muniek Staszczyk wiedział, co robi. Jego dar dla fanów to jak miecz od Obi-Wana Kenobi. Oświetla ponurą rzeczywistość. Jest przemyślaną w formie instrumentalnej i tekstowej, ambitną rozrywką.
Koronawirus: COVID19 - SARS – Wykład profesora Krzysztofa Pyrcia - Genetyka i Biologia
Godzinny wykład profesora Krzysztofa Pyrcia na temat koronawirusa. Profesor Pyrć bardzo ciekawie przedstawia wszystkie cechy koronawirusów. Zapraszamy do oglądania!
"Ellie", czyli różne odcienie miłości w barwnym teledysku stworzonym przez AI! - Muzyczne Style
A gdyby tak wykorzystać sztuczną inteligencję do zrealizowania clipu, który będzie „pachniał” szczerą, intymną relacją zakochanej pary? Takie pytanie zadał sobie zapewne Tadeusz Seibert – finalista 10. edycji programu „The Voice of Poland”. Twierdząca odpowiedź z czasem zamieniła się w gotowy projekt. I pięknie, bo „Ellie” dzięki AI jeszcze bardziej wybrzmiewa jako słodko-gorzka piosenka o skrajnych emocjach towarzyszących związkom, wpadając nie tylko w ucho, ale i w oko.
Paszporty Polityki za rok 2021 – Terpińska, Kamiński, Barys! - Kultura
Był rok 1993, kiedy dziennikarz i krytyk filmowy – Zdzisław Pietrasik (nieżyjący już niestety) zainicjował przyznawanie pewnej nagrody kulturalnej. Mowa oczywiście o Paszporcie „Polityki”, czyli poczytnego tygodnika. Jaka idea przyświecała temu pomysłowi? Odpowiadamy – „nieuleganie modom i środowiskowym naciskom, uważne wysupływanie najbardziej wartościowych dokonań, ale i przekonanie, że młoda kultura jest dobrem, które należy wspierać i promować”. Ważne, piękne słowa. Tym bardziej cieszy fakt, że ową nagrodę przyznano 29. raz. Kto został laureatem Paszportów za rok 2021? Sami fantastyczni ludzie!
Nowości
"Piosenki dla dzieci. Część 1" – Jak Ciocia Aga śpiewem przytula - Recenzje płyt
Do rodziców: pamiętacie, gdy Majka Jeżowska zachęcała Was do wspólnej zabawy swoimi piosenkami? Zapewne tak! Do dzieci: chcecie poczuć się jak Wasi kilkuletni wówczas rodzice? Wreszcie na rynku muzycznym pojawił się debiutancki album, który w pełni na to pozwala. Łączy pokolenia. O wartościach ważnych opowiada i do tańca zaprasza. Ma taki zwykły tytuł, ale jednocześnie roztacza tak niezwykłą aurę. W czym zasługa autorki tekstów i wokalistki – Agnieszki Sadowskiej. Jako Ciocia Aga jest godną następczynią wspomnianej Majki Jeżowskiej. Jej „Piosenki dla dzieci” to płyta melodyjna, która sprawia, że zawsze świeci słońce.
7 Horizons – baw się na całego w rytmach Arkadiusza Balcerczaka! - Muzyczne Style
7 Horizons to projekt muzyczny rozwijany przez polskiego DJ-a i producenta muzyki elektronicznej Arkadiusza Balcerczaka. Eksperymentuje on muzycznie z różnymi nurtami gatunku deep house, melodic house. Jego utwory cechują się pozytywnym vibe, tanecznym klimatem, ale zahacza tez o bardziej spokojne melodie.
Michał Sieńkowski zaprasza na wakacyjną imprezę do rana! - Muzyczne Style
Kojarzony dotąd z indie-popowymi dźwiękami Michał Sieńkowski przedstawia pierwszy w autorskim repertuarze utwór, który może porwać do tańca niejednego słuchacza. Mający swoją premierę singiel zatytułowany „Nieskończony”, jest doskonałą propozycją do playlist, odtwarzanych podczas letnich imprez na plaży i w klubach.
Pierwsza edycja British Film Festival w Kinie Muza w Poznaniu! - Kultura
13 listopada 2024 roku w poznańskim Kinie Muza zadebiutuje pierwsza edycja British Film Festival – pierwszego w Polsce i jednego z niewielu w Europie festiwalu filmowego poświęconego w całości kinematografii brytyjskiej. Znamy już szczegóły programu, które zostały wyjawione na konferencji prasowej. Na te kilka dni organizatorzy zapraszają na ciekawe retrospektywy filmowe, jednak z nich to przegląd filmów mistrza suspensu, legendarnego Alfreda Hitchcocka w 125. rocznicę jego urodzin. Do tego specjalny pokaz „Rydwanów ognia”! I pewne niespodzianki związane z nietypowym seansem kinowym! Jakie konkretnie? O tym w artykule!
Pierwszy zwiastun "Gladiatora II" z polskimi napisami! Hit czy kit? - Artykuły o filmach
Do serwisu YouTube niczym rydwan na arenę wjechał pierwszy trailer drugiego "Gladiatora". Czy klimat klasyki z roku 2000 został zachowany? Czy Paul Mescal (do tej pory same niszowe produkcje) jako Lucjusz (siostrzeniec Kommodusa) i następca Russella Crowe'a pokaże siłę aktorstwa, będąc magnetycznym bohaterem, za którym będą podążać inni? Zwiastun nie odpowiada w pełni na te pytania, choć scenografia i kostiumy "rządzą" w tym pogrążonym w chaosie Imperium Rzymskim! Niestety jest coś, co psuje widowiskowe sceny. Jasne, że Denzel Washington to czarnoskóry aktor wcielający się tutaj w byłego gladiatora, który zdobył bogactwo, ale czy to oznacza, żeby wciskać w montaż rapowy kawałek? Tak brakuje dobrego motywu Hansa Zimmera (tu go zastępuję Harry Gregson-Williams). Niechaj 86-letni Ridley Scott pamięta - „To, co uczyni, odbije się echem w wieczności”. Niechaj więc podaruje nam co najmniej solidne kino historyczne, mimo że na pokładzie ma Davida Scarpę, scenarzystę byle jakiego "Napoleona". Premiera "Gladiatora II" w połowie listopada 2024 roku! Co by nie powiedzieć, to Joseph Quinn (Eddie ze "Stranger Things") jako imperator wygląda tak, że lepiej się modlić, by nie pokazał kciuka w dół. Taki rzymski Joker... A Wy co przeczuwacie? Będzie hit czy kit?
"Maluje emocje na różowo w pierwszym singlu". Kto? Roztańczona VEROA! - Zespoły i Artyści
VEROA, czyli Weronika Fedor to nie tylko wokalistka, ale też multiinstrumentalistka. Gra na skrzypcach, fortepianie i ukulele. Co więcej, sama pisze teksty i muzykę prosto z nastrojowych inspiracji. W swojej twórczości cechuje się dużą różnorodnością stylistyczną oraz pomysłowością. Właśnie zadebiutowała energiczną piosenką „Róż”.
Artykuły z tej samej kategorii
Wielowymiarowość Wszechświata - Kosmos
Od lat słyszymy na temat występowania odmiennych od naszego wymiarów rzeczywistości. Dzisiejsza nauka, jasno daje do zrozumienia, że podróżowanie w czasie jest możliwe. Dla naukowców słowo wszechświat oznacza coś zupełnie innego, niż mogłoby się wydawać.
Podróże międzygwiezdne – pasy radiacji Van Allena - Kosmos
Podróże międzygwiezdne stanowią jedno z największych wyzwań ludzkości. Bardzo ważnym czynnikiem w tym kosmicznym przedsięwzięciu są pasy radiacji Van Allena.
Sondy kosmiczne Voyager i Pioneer najdalej od Ziemi - Kosmos
Wysłane w latach 1972, 1973 i 1977 sondy kosmiczne Voyager 1 i 2 oraz Pioneer 10 i 11 przekraczają kres naszego Układu Słonecznego. Voyager 1 i 2 nadal działają i wysyłają sygnały na Ziemię.
Tajemnice Saturna. Nie jesteśmy sami w kosmosie - Kosmos
Temat istot pozaziemskich poruszany jest od niepamiętnych czasów. Starożytne teksty bardzo często wspominają o bytach, które skolonizowały Ziemię i przekazały ludziom wiedzę dotyczącą różnych dziedzin życia. Badania uczonego - Normana Bergruna - wskazują, że nie jesteśmy jedyną rasą we wszechświecie.
Czy jesteśmy sami we Wszechświecie? - Sygnał WOW - Kosmos
15 sierpnia 1977 roku Jerry R Ehman za pomocą radioteleskopu The Big Ear Uniwersytetu Stanowego Ohio w USA odebrał tajemniczy sygnał mający pochodzenie spoza naszego Układu Słonecznego. Trwał 72 sekundy i miał charakter modulowany. Czy pochodził od obcych cywilizacji?
Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.
© 2024 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.678