Został zapamiętany jako sprawujący rządy twardą ręką zdolny polityk, dobry dyplomata i świetny dowódca, mający posłuch wśród wojska (świadczą o tym liczne, udane wyprawy wojenne). Oczywiście jako poganin nie prowadził się moralnie – podobno, choć to nie potwierdzone, utrzymywał siedem żon. Jeśli tak było, to nie dziwota, że przykładna chrześcijanka Dobrawa postawiła ultimatum – albo zarzuci zdrożny obyczaj, albo niech zapomni o niej na wieki. Ale raczej mało prawdopodobne wydaje się, że to z powodu Dobrawy Mieszko się ochrzcił. Wszak ta decyzja był podjęta dwa lata wcześniej w trakcie rozmów z ojcem wyżej wspomnianej – Bolesławem Srogim z rodu Przemyślidów.
Meszek
Mieszko I żył do 25 maja 992 roku. Odszedł z przyczyn naturalnych w sędziwym wieku – zmogła go wysoka gorączka. Przez ten czas wszyscy mogli go nazywać jednak nieco inaczej niż nam współcześni. Badacze twierdzą, że kronikarze celowo przekręcili prawdziwe imię władcy Polski. Dlaczego? Aby dobrze połączyło się z postacią ze Starego Testamentu.
Mieszko I, a może Meszek (fot. wikimedia.org/domena publiczna)
Jak uważa profesor Przemysław Urbańczyk (archeolog i mediewista z Polskiej Akademii Nauk): „Nie wiemy, jak w oryginale brzmiało imię Mieszka. Nie mamy nawet pewności, czy to było słowo słowiańskie, czy innego pochodzenia. Lingwiści i historycy od ponad stu lat się spierają, co też mogło oznaczać”. Nic więc zaskakującego, że sam postanowił odkryć ten sekret, sięgając po relacje Ibrahima ibn Jakuba (z roku 965) i łacińskie zapiski Widukinda (z roku 968).
Przypomnijmy, że Jakub był znanym żydowskim podróżnikiem swoich czasów, autorem opisu zachodniej i środkowej Europy w X wieku. Pochodził z hiszpańskiej Tortosy. Wysłany przez Arabów z misją handlowo-szpiegowską na wschód Europy, stanął przed „królem północy”. Nie chodzi o oczywiście o Robba Starka, a o naszego władcę – Meszka.
Nie wiadomo, jakby się dogadywali na spotkaniu w cztery oczy, lecz wiadomo, że Ibrahim zapisał jego imię, które oznaczało… „Plagę”. Ale czy faktycznie? Wszak ów podróżnik używał nie tylko hebrajskiego, ale też pisma arabskiego. A skoro tak, to przyzwyczajony był do spółgłosek. Zatem „Mškh” (mszkh). Gdyby wstawić samogłoski, to wyszłoby Mashaqqah, czyli „problem”, „trudność” albo w najgorszym przypadku „plaga” właśnie.
A więc Mieszko I to był kawał „dziada”? Aniołkiem na pewno nie, jak wszyscy książęta i królowie, ale termin zastosowany przez Jakuba niekoniecznie musiał na coś konkretnego wskazywać. Po prostu chciał jakoś zapisać imię, o jakim pierwszy raz usłyszał w 965 w czeskiej Pradze. Ostatecznie Mieszko stał się Meszkiem, ze względu na nazwę ludu wywodzącego się od biblijnego Jafeta, syna Noego. Ibrahim mógł sam poszukiwać tego zaginionego pokolenia, stąd konotacje starotestamentowe w jego zapiskach. To sprawiło, że niezrozumiałe imię, mogło być wreszcie łatwiej odczytywane przez innych w takiej wersji – jako Meszek.
Jest tylko jedno ale. Te oryginalne zapiski nie przetrwały do naszych czasów. Wspominane są w „Księdze dróg i królestw” autorstwa al-Bekriego z XI w. Ale czy ów autor na sto procent zachował tę pisownię Jakuba? Chyba tak, skoro setki lat później na monetach pojawia się dokładnie takie samo słowo.
Miszach
Mieszko I miał też być kojarzony jako Miszach I. Takim mianem „ochrzcił” go saski kronikarz i mnich Widukind z Korbei. W rzeczywistości mowa o tajemniczym łacińskim wyrazie „Misaca”/„Misaco”, jaki pojawił się w księdze „Rerum gestarum Saxonicarum libri tres”. Polska język, trudny język, więc Widukind prawdopodobnie też miał problem z wymową tego dziwnego, słowiańskiego imienia i przetłumaczeniem. Też, podobnie jak „kolega po fachu”, sięgnął do Biblii, ale po to, aby zainspirować się wzmianką o Miszachu – gubernatorze babilońskiego władcy. Jedno wydarzenie za panowania Mieszka bardzo skojarzyło mu się z tym, co miało miejsce na dworze Nabuchodonozora. Chodzi o delegację z mieczem, jaką nasz Mieszko wysłał do cesarza Ottona I do Rzymu (miecz odebrany został cesarskiemu krewniakowi Wichmanowi – warchołowi, który najeżdżał słowiańskie ziemie). W odpowiedzi cesarz posłał do Polski biskupa misyjnego Jordana. Sytuacja dość zbliżona do przygarnięcia przez króla Nabuchodonozora Miszacha, który otrzymał funkcję chrześcijańskiego przedstawiciela na północy. Stąd w źródłach saskich wyrazy: „Misaco” albo „Misacho”.
Mesko
Na koniec warto jeszcze przytoczyć terminologię Galla Anonima. On też, jako pierwszy kronikarz tworzący na ziemiach polskich, nie stosował we własnych zapiskach z XII wieku imienia Mieszko. Zamiast tego, używał łacińskiej formy Mesco (Mesko).
Według Anonima ojciec Bolesława Chrobrego był od urodzenia do siódmego roku... ślepy. Profesor Przemysław Urbańczyk zna tę legendę, ale być może jest w niej ziarnko prawdy. Tym bardziej że w języku staroruskim imię Mieszka to Mьžьka, czyli też niedowidzący (!). Z czasem Mieżka przeobraził się w słowo Mieszko, już w przekładzie Polaków.
Jak więc w tamtejszej rzeczywistości wołano na pierwszego władcę Polan? Co naprawdę oznaczało jego imię? Hipotezy się mnożą, pytania pojawiają. A może to wcale nie był, przynajmniej początkowo, Mieszko? Tego jest niemal pewny mediewista Urbańczyk. Twierdzi, że skoro imię więcej niż raz przekształcano celowo, czy to na kartach łacińskich, czy arabsko-żydowskich, to jego pierwotne brzmienie na 80 procent mogło być inne od tego obecnie znanego. Powstało przecież na bazie wspomnianych wyżej kronikarzy.
Artykuł inspirowany, napisany na podstawie tekstu autorstwa Adama Węgłowskiego.
Źródło:
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję
Galeria zdjęć - Mieszko I, a może Meszek? Jak naprawdę nazywał się pierwszy władca Polski?
Więcej artykułów od autora pj
Ach te "Garbusy" i "Ogórki" – niemijająca pasja do starych i kultowych aut! - Ciekawostki motoryzacyjne
Maluchy, Syrenki, Polonezy i inne samochody, dzisiaj pachnące oparami retro, dawniej – w latach 90. – królowie i książęta szos. Czy całkiem zniknęły? O nie! Nadal można je spotkać, ale nie tyle na ulicach miast i miasteczek, co raczej na różnych zlotach dla miłośników motoryzacji. Do tej grupy należą też jakże popularne, jeszcze starsze, zabytkowe Garbusy i Ogórki. Co takiego mają w sobie te pojazdy, że ciągle są tak uwielbiane? Za odpowiedź na to pytanie wystarczą poniższe zdjęcia, z których bije magia starych aut marki Volkswagen. Ich wyjątkowość kryje się nie tylko w samym kształcie. One integrują pasjonatów – i tych najmłodszych, i najstarszych. Mają bowiem „duszę” i są traktowane niczym członkowie rodziny. O tym wiedzą np. uczestnicy zlotu odbywającego się nad Jeziorem Lubiechowskim na Kujawach.
Majestatyczny, choć smutny. Stary Dąb szypułkowy na Kujawach! - Intrygujące
W małej krainie Telążna Leśna stoi sobie na środku polany dąb wielki. Jak z baśni, czasy ostatnich królów pamiętający. Okazałe to drzewo, szypułkowym zwane. O gałęziach rozłożystych. W którym schronienie można znaleźć. Dlaczego zatem „smutne”?
Gliese 12b – nowa Ziemia? - Kosmos
Znajduje się „tylko” 40 lat świetlnych od nas. W skali kosmosu ta liczba wydaje się być mała, ale jeśli brać pod uwagą obecne możliwości technologiczne, to jednak daleko tam, oj daleko. Na Gliese 12b nie polecimy, lecz i tak powinniśmy „podziękować” NASA i ESA za to, że ich teleskopy odkryły na tę planetę. Co o niej wiemy? Czy faktycznie jest to Ziemia 2?
Cannes 2024: Złota Palma dla amerykańskiej "Anory", a Honorowa dla Lucasa! - Kultura
Za nami 77. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes, czyli wyjątkowo prestiżowy festiwal na świecie. Znaleźć się na nim to zaszczyt, a wygrać główną nagrodę to już całkiem powód do dumy. W tym roku ze Złotej Palmy cieszył się reżyser Sean Baker, bo to właśnie jego „Anora” zdobyła ten najwyższy laur w Konkursie Głównym. Radość była tym bardziej uzasadniona, gdyż to pierwsza od 13 lat produkcja ze Stanów Zjednoczonych, która zwyciężyła w Cannes (wcześniej było to „Drzewo życia”). Dla niektórych równie, jeśli nie mocniej, zaskakujący był też werdykt przyznania honorowej Palmy dla twórcy „Gwiezdnych wojen”!
Fanfilm na pustyni, czyli klimatyczny "Mad Max: Hope and Glory"! - Artykuły o filmach
Z filmami nakręconymi przez fanów za grosze bywa różnie. Mowa oczywiście o samej jakości – zdjęciach, grze aktorskiej czy scenariuszu. Jedno jest za to pewne, wszystkie łączy wielkie bijące serce pasjonatów – miłość do danego uniwersum albo bohatera. Było to już widać w polskiej produkcji o Wiedźminie, czyli „Pół wieku poezji później”. Podobnie jest przy „Hope and Glory” od Brightstone Pictures. Tutaj też zadziałał mniej lub bardziej każdy element. W oczekiwaniu na kolejne części sagi George’a Millera, w tym „Furiosę”, warto obejrzeć ten dostępny na YouTube fanfilm. Twórcom udało się bowiem zachować klimat postapo z kinowych widowisk o Mad Maxie i zgrabnie połączyć znane tropy. Inspirowali się przecież nie tylko wysokooktanowym „Fury Road”, ale także „Wojownikiem szos” i grą z 2015 roku od Avalanche Studios.
Polecamy podobne artykuły
Miecz wikinga odnaleziony w Wiśle. "Czekał" ponad 1000 lat w mule! - Historia
O położonym na pięknych Kujawach Włocławku nie mówi się za często. Jak już pojawiają się informacje na paskach telewizyjnych i w szerokim internecie, to takie na temat mało chwalebnych zdarzeń. Tymczasem ta niedawna wiadomość to prawdziwa sensacja na skalę całej Polski, mająca znaczenie historyczno-archeologiczne. Odkryto bowiem, przypadkowo (!), skarb z IX albo X wieku. Leżał on sobie na dnie Wisły, niedaleko włocławskiej przystani. To unikat. To miecz wikinga!
Zawisza Czarny – wzór najlepszych cnót rycerskich - Historia
Honor, odwaga, szlachetność – te trzy słowa idealnie opisują najsłynniejszego rycerza w dziejach Polski: Zawiszę zwanego Czarnym. Wielu słyszało to imię, ale warto poznać więcej faktów z jego życia. Niechaj ten artykuł będzie również należnym hołdem dla tegoż niezrównanego wojownika czasów średniowiecza.
Teraz czytane artykuły
Mieszko I, a może Meszek? Jak naprawdę nazywał się pierwszy władca Polski? - Historia
Wszyscy wiemy, że Mieszko I, zgodnie z kronikami, jest uważany za pierwszego władcę Polan i jednocześnie twórcę polskiej państwowości. Nie jest też tajemnicą, że poślubił czeską księżniczkę Dobrawę, a w roku 966, bez przymusu, przyjął chrzest, przez co wzmocnił swoją pozycję na arenie międzynarodowej i zjednoczył poszczególne plemiona. Pojawia się jednak pewna wątpliwość w tej historycznej układance – faktyczna tożsamość. Bo Mieszko niekoniecznie takie właśnie nosił imię!
Aleksander Siczek – kino uwielbia, lecz miłość wyznaje muzyce! - Muzyczne Style
Aleksander Siczek jest miłośnikiem muzyki, to pewne. Właśnie ukazał się pierwszy singiel z jego nadchodzącej płyty pt. „Kino, Muranów”. Przecinek w tytule nie jest przypadkowy. Piosenka nie opowiada ani o kinie, ani o Muranowie. Na trawie pod kinem powstał tekst utworu, a Muranów skrywający tak wiele nieodkrytych historii to dzielnica, którą Alek darzy szczególną miłością.
"Loft" – W sieci kłamstw - Recenzje filmów
Mężczyzna spada wprost na zaparkowany pod budynkiem samochód, naga blondynka zostaje odnaleziona martwa w ekskluzywnym apartamencie, a pięciu mężczyzn, podejrzewając siebie nawzajem, próbuje odnaleźć winnego. Pierwsze minuty filmu zwiastują więc ciekawy i trzymający w napięciu seans. Sam Van Looy od samego początku zasypuje widza efektownymi scenami, które mogą intrygować, ale i niepokoić.
Sir Sean Connery – od agenta do awanturnika - Ludzie kina
31 października 2020 roku BBC przekazało smutną informację. Dotyczyła ona śmierci jednego z najbardziej charyzmatycznych i lubianych aktorów w historii kina. Szkocki gwiazdor, sir Sean Connery pod koniec sierpnia skończył 90 lat. Wtedy gratulowałem mu tak pięknego wieku. Ale jednocześnie wiedziałem, że z dnia na dzień stawał się coraz słabszy. Niestety, nie będzie obchodził setnych urodzin. Aktor zmarł we śnie, w Nassau, na Bahamach (tam nakręcono niegdyś większość scen do „Operacji Piorun”).
"Parasite" – Kto jest pasożytem? - Recenzje filmów
Kto jest pasożytem w skali rodziny? Kto jest pasożytem w skali budynku? Kto jest pasożytem w skali całego systemu ekonomicznego? Nad tymi pytaniami rozważa Bong Joon-ho w swoim najnowszym filmie „Parasite” genialnej hybrydzie balansującej na granicy czarnej komedii, kryminału i horroru.
Nowości
"Piosenki dla dzieci. Część 1" – Jak Ciocia Aga śpiewem przytula - Recenzje płyt
Do rodziców: pamiętacie, gdy Majka Jeżowska zachęcała Was do wspólnej zabawy swoimi piosenkami? Zapewne tak! Do dzieci: chcecie poczuć się jak Wasi kilkuletni wówczas rodzice? Wreszcie na rynku muzycznym pojawił się debiutancki album, który w pełni na to pozwala. Łączy pokolenia. O wartościach ważnych opowiada i do tańca zaprasza. Ma taki zwykły tytuł, ale jednocześnie roztacza tak niezwykłą aurę. W czym zasługa autorki tekstów i wokalistki – Agnieszki Sadowskiej. Jako Ciocia Aga jest godną następczynią wspomnianej Majki Jeżowskiej. Jej „Piosenki dla dzieci” to płyta melodyjna, która sprawia, że zawsze świeci słońce.
7 Horizons – baw się na całego w rytmach Arkadiusza Balcerczaka! - Muzyczne Style
7 Horizons to projekt muzyczny rozwijany przez polskiego DJ-a i producenta muzyki elektronicznej Arkadiusza Balcerczaka. Eksperymentuje on muzycznie z różnymi nurtami gatunku deep house, melodic house. Jego utwory cechują się pozytywnym vibe, tanecznym klimatem, ale zahacza tez o bardziej spokojne melodie.
Michał Sieńkowski zaprasza na wakacyjną imprezę do rana! - Muzyczne Style
Kojarzony dotąd z indie-popowymi dźwiękami Michał Sieńkowski przedstawia pierwszy w autorskim repertuarze utwór, który może porwać do tańca niejednego słuchacza. Mający swoją premierę singiel zatytułowany „Nieskończony”, jest doskonałą propozycją do playlist, odtwarzanych podczas letnich imprez na plaży i w klubach.
Pierwsza edycja British Film Festival w Kinie Muza w Poznaniu! - Kultura
13 listopada 2024 roku w poznańskim Kinie Muza zadebiutuje pierwsza edycja British Film Festival – pierwszego w Polsce i jednego z niewielu w Europie festiwalu filmowego poświęconego w całości kinematografii brytyjskiej. Znamy już szczegóły programu, które zostały wyjawione na konferencji prasowej. Na te kilka dni organizatorzy zapraszają na ciekawe retrospektywy filmowe, jednak z nich to przegląd filmów mistrza suspensu, legendarnego Alfreda Hitchcocka w 125. rocznicę jego urodzin. Do tego specjalny pokaz „Rydwanów ognia”! I pewne niespodzianki związane z nietypowym seansem kinowym! Jakie konkretnie? O tym w artykule!
Pierwszy zwiastun "Gladiatora II" z polskimi napisami! Hit czy kit? - Artykuły o filmach
Do serwisu YouTube niczym rydwan na arenę wjechał pierwszy trailer drugiego "Gladiatora". Czy klimat klasyki z roku 2000 został zachowany? Czy Paul Mescal (do tej pory same niszowe produkcje) jako Lucjusz (siostrzeniec Kommodusa) i następca Russella Crowe'a pokaże siłę aktorstwa, będąc magnetycznym bohaterem, za którym będą podążać inni? Zwiastun nie odpowiada w pełni na te pytania, choć scenografia i kostiumy "rządzą" w tym pogrążonym w chaosie Imperium Rzymskim! Niestety jest coś, co psuje widowiskowe sceny. Jasne, że Denzel Washington to czarnoskóry aktor wcielający się tutaj w byłego gladiatora, który zdobył bogactwo, ale czy to oznacza, żeby wciskać w montaż rapowy kawałek? Tak brakuje dobrego motywu Hansa Zimmera (tu go zastępuję Harry Gregson-Williams). Niechaj 86-letni Ridley Scott pamięta - „To, co uczyni, odbije się echem w wieczności”. Niechaj więc podaruje nam co najmniej solidne kino historyczne, mimo że na pokładzie ma Davida Scarpę, scenarzystę byle jakiego "Napoleona". Premiera "Gladiatora II" w połowie listopada 2024 roku! Co by nie powiedzieć, to Joseph Quinn (Eddie ze "Stranger Things") jako imperator wygląda tak, że lepiej się modlić, by nie pokazał kciuka w dół. Taki rzymski Joker... A Wy co przeczuwacie? Będzie hit czy kit?
"Maluje emocje na różowo w pierwszym singlu". Kto? Roztańczona VEROA! - Zespoły i Artyści
VEROA, czyli Weronika Fedor to nie tylko wokalistka, ale też multiinstrumentalistka. Gra na skrzypcach, fortepianie i ukulele. Co więcej, sama pisze teksty i muzykę prosto z nastrojowych inspiracji. W swojej twórczości cechuje się dużą różnorodnością stylistyczną oraz pomysłowością. Właśnie zadebiutowała energiczną piosenką „Róż”.
Artykuły z tej samej kategorii
Największa piramida na świecie! - Historia
W Meksyku, w mieście Cholula znajduje się największa na Ziemi piramida. Co ciekawe, stanowi ona wciąż tajemnicę dla świata naukowego, ponieważ naukowcy do dzisiaj nie znają podstawowych danych, np. czasu jej powstania i kim byli budowniczowie budowli. Wydaje się, że za stworzeniem piramidy kryje się znacznie ciekawsza historia, niż głosi teoria akademicka. Objętość szacuje się na 4,5 miliony metrów sześciennych (według starszych książek). Według wierzeń Azteków piramidę zbudował gigant Xelhua. Zapraszam do mojej kolejnej audycji i na mój kanał na YouTubie.
Tajemnice prehistorycznej Turcji - Historia
Historia cywilizacji na Ziemi wciąż pozostaje niejasna. Oficjalnie przyjmuje się, że najstarszą kulturą jest sumeryjska, która liczy 6 000 lat. W przeciągu ostatnich lat poczynione zostały jednak nowe odkrycia, które całkowicie rujnują przyjmowane przez dekady schematy naukowe. Kluczem, a przynajmniej bardzo ważnym ogniwem w dziejach rodzaju ludzkiego były tereny dzisiejszej Turcji.
Zawisza Czarny – wzór najlepszych cnót rycerskich - Historia
Honor, odwaga, szlachetność – te trzy słowa idealnie opisują najsłynniejszego rycerza w dziejach Polski: Zawiszę zwanego Czarnym. Wielu słyszało to imię, ale warto poznać więcej faktów z jego życia. Niechaj ten artykuł będzie również należnym hołdem dla tegoż niezrównanego wojownika czasów średniowiecza.
Tajemniczy lud Guanczów - Historia
U wybrzeży Afryki Zachodniej leżą Wyspy Kanaryjskie. Region ten stał się domem dla tajemniczej ludności – Guanczów. Analizując historię świata, często natrafiamy na trudne do wytłumaczenia fenomeny. Jak się okazuje, podobnie jest w przypadku Guanczów.
Zupełnie inna historia Majów? - Historia
Historia Majów mogła potoczyć się zupełnie inaczej, niż zakłada oficjalna nauka. Okazuje się, że nawet w środowisku naukowym istnieją naukowcy potrafiący myśleć inaczej, niż zakładają przyjęte powszechnie teorie.
Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.
© 2024 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.781