28 starożytnych jeźdźców apokalipsy

 

Niedawno świat zelektryzowała taka oto wiadomość: „Międzynarodowy zespół naukowców odkrył w rdzeniach lodowych pobranych z lodowca Guliya, 28 starożytnych, nieznanych kompletnie wirusów”. Już sama w sobie przyprawia o dreszcze. A kiedy dodamy do niej to, że zbiegła się się z intensywnym, zmasowanym atakiem COVID-19, to już całkiem szokuje. I jeszcze ten lodowiec Guliya… Co z nim zapytacie? Położony jest na Wyżynie Tybetańskiej, a więc w Chińskiej Republiki Ludowej. Przypadek? Jeżeli weźmie się pod uwagę, że podobne drobnoustroje chorobotwórcze mogą być zamrożone w wielu innych lodowcach na planecie, to zgoda.

 

Lodowcach, które niestety coraz szybciej topnieją z powodu globalnego ocieplenia i mogą uwolnić nieznane i potencjalnie bardzo niebezpieczne patogeny. Stąd tak ważne jest, aby je dobrze zbadać i poznać.

 

Topniejący lodowiec Guliya (źródło: youtube.com/screenshot)

 

W lodzie zamrożone są patogeny (fot. youtube.com/screenshot)

 

Zaczęło się w roku 2015. Wtedy grupa złożona z doświadczonych naukowców wyruszyła z Ohio State University i Lawrence Berkeley National Laboratory na lodowiec Guliya w północno-zachodniej części Wyżyny Tybetańskiej. Mieli ważną misję – zebrać znowu próbki liczące 15 tysięcy lat (zrobiono to wcześniej w 1992 roku) i lepiej się im przyjrzeć. Najpierw wykonano odwierty na głębokość 50 metrów, aby wydobyć dwa rdzenie lodowe. Później je przeładowano i przetransportowano. W trakcie tych zabiegów zewnętrzna strona rdzeni uległa zanieczyszczeniu, lecz wnętrze nie miało kontaktu ze światem zewnętrznym od 15 tys lat. Tak pozyskany, bogaty w drobnoustroje materiał niedawno, bo na początku tego roku, dokładnie go przeanalizowano. W kilku etapach. A więc przygotowano specjalnie wyposażone laboratorium, gdzie ustawiono odpowiednią temperaturę wynoszącą: - 5 stopni Celsjusza. Tam, za pomocą wysterylizowanej piły, odcięto pół centymetrową zewnętrzną warstwę lodu. Przemyto rdzenie etanolem, usuwając kolejne pół centymetra lodu. Ostatnim etapem było zmycie kolejną pół centymetrową warstwę lodu sterylną wodą.

 

Wyniki?

 

W lodzie zamrożone są patogeny (fot. youtube.com/screenshot)

 

Niepokojące i opublikowane w bazie pre-printów na stronie bioRxiv.org. Wykryto i udokumentowano 33 rodzaje wirusów, z których aż 28 są nieznane do tej pory. Te uśpione patogeny mogą się kiedyś obudzić i przedostać do środowiska. Jak poradzą sobie w naszym klimacie? Czy jesteśmy na nie uodpornieni? Czas pokaże. Przekonają się o tym raczej następne pokolenia…

 

W wiecznej zmarzlinie wąglik czyha!

 

Lodowce to jedno, ale przypomnijmy, że jedną czwartą lądu na półkuli północnej pokrywa wieczna zmarzlina. Tam także są zamrożone i niekoniecznie martwe, zarówno pradawne, jak i znane żyjątka. Ocieplanie klimatu może je wszystkie uwolnić… Wirusy hiszpanki (pamiętamy, że zabił on w latach 1918-1920, prawdopodobnie 50 mln ludzi), bakterie dżumy (czarna śmierć średniowiecza) oraz wąglika i wiele innych! Wieczna zmarzlina to przecież idealne miejsce do przechowywania wirusów i bakterii, bo jest w niej zimno, ciemno i nie ma tlenu. W związku z czym najprostsze organizmy mogą w dobrym stanie przetrwać miliony lat!

 

Wieczna zmarzlina w Islandii (wikimedia.org)

 

Permafrost (oficjalna nazwa wiecznej zmarzliny) to część skorupy ziemskiej, która przez cały rok znajduje się w ujemnej temperaturze. Od północnowschodniej Syberii przez Kanadę i do Alaski rozciąga się jedoma, czyli zmarzlina pamiętająca okres plejstocenu. Kilka lat temu okazało się, że jest w niej sporo węgla – dokładnie cztery razy więcej niż ludzie wyemitowali do atmosfery w czasach nowożytnych! To bez wątpienia tykająca z bomba – zagrożenie dla ekologii i zdrowia ludzi. Jest też zgromadzony w niej metan – najgroźniejszy gaz cieplarniany. I jeszcze te porażające wyliczenia informujące, że w jednym gramie wiecznej zmarzliny może znajdować się od jednego do... tysiąca milionów bakterii, i tych, o których istnieniu dowiedzieliśmy się stosunkowo niedawno, a także tych bardziej zaawansowanych!

 

Jeden z takich mikroorganizmów sprzed 30 tys. lat, o nazwie Pithovirus sibericum ożywił wraz z zespołem badaczy Jean-Michel Claverie – francuski wirusolog. Na szczęście patogen był niegroźny – zabijał jedynie ameby. Z kolei Russell Vreeland z West Chester University ogłosił, że udało mu się przywrócić do życia bakterie, które rozmnażały się na długo, zanim na Ziemi zaczęły rządzić dinozaury. Jak to możliwe, aby ożywić bakterię? Pozwalają na to same warunki sprzyjające przetrwaniu oraz zdolność do tworzenia specjalnych form przetrwalnikowych – tzw. endospor.

 

Wąglik – brzmi strasznie. W 2016 roku pojawił się on nagle na Półwyspie Jamalskim. Zaraził tam 2 tysiące reniferów i część mieszkańców – wśród których zmarł 12-letni chłopak. Bakteria Bacillus anthracis, czyli laseczka wąglika pochodziła z trucheł reniferów zdziesiątkowanych 75 lat wcześniej. Przez ten długi czas spokojnie czekała sobie w wiecznej zmarzlinie, aż nadeszły upały z temperaturą 35 stopni Celsjusza. Grunt został rozmrożony, szczątki odsłonięte, a patogen ożył i przedostał się do wody i gleby!

 

Ale na szczęście nie wszystkie uśpione bakterie i wirusy są złe. Dr Anatoli Brouchkov z Uniwersytetu Moskiewskiego odnalazł bowiem liczącą 3,5 mln lat bakterię, której nadał imię Bacillus F. Okazało się, że po wstrzyknięciu, ma ona dobry wpływ na owoce, a następnie myszy. Krótko mówiąc jej zaletą było to, że… przedłuża życie. Pewny siebie i odważny Brouchkov uznał, że przetestuje ją na sobie. Podobno po tym przez dwa kolejne lata czuł się świetnie i zdrowo, nie chorując nawet na zwykłe przeziębienie.

 

 

Ale jednak zdecydowana większość mikrobów ma „niecne zamiary”. Co będzie, kiedy wieczna zmarzlina odsłoni zwłoki zmarłych na pradawne choroby neandertalczyków? Strach pomyśleć...

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję