763
813 min.
Genetyka i Biologia
admin (40489 pkt)
595 dni temu
2022-08-02 13:25:20
Słowem wstępu, czyli trochę statystyki…
Choć temat niniejszego artykułu nie należy do łatwych, jest to problem aktualny i jak najbardziej należy tę kwestię brać pod uwagę, planując letni wypoczynek. Nawiązując do corocznej publikacji autorstwa Amerykańskiego Towarzystwa ds. Walki z Rakiem (z ang. American Cancer Society, ACS) – naukowcy oszacowali, że w 2022 roku w samych Stanach Zjednoczonych zostanie zdiagnozowanych aż 99780 nowych przypadków czerniaka, a blisko 7650 ludzi umrze z powodu tej choroby! Naukowcy szacują także, iż będzie on zajmował 5 miejsce względem częstości wykrywania zarówno wśród kobiet i mężczyzn. Mimo, że jest to choroba dotykająca głównie ludzi starszych, to czerniaki są trzecim co do częstości nowotworem wykrywanym u ludzi w wieku 15-39 lat.
Czym jest czerniak?
Czerniak jest nowotworem skóry wywodzącym się z nadmiernie dzielących się melanocytów. Te z kolei, są komórkami, które występują głównie w skórze, a dokładniej w warstwie podstawnej nabłonka (mogą występować także w innych lokalizacjach, takich jak mieszki włosowe czy śluzówka). Główną rolą tych komórek jest produkcja melaniny, która po przetransportowaniu do keratynocytów chroni ich DNA przed uszkodzeniami spowodowanymi promieniowaniem UV. Jako częste przyczyny niekontrolowanych podziałów melanocytów, a co za tym idzie rozwoju guza, podaje się mutacje w obrębie genów kodujących białka BRAF czy NRAS. To między innymi te białka powodują, że komórki dzielą się w chaotyczny sposób i prowadzą do wzrostu nowotworu.
Ilustracja - Uważaj na promieniowanie słoneczne! (fot. YouTube.com/screenshot)
Czerniak (fot. wikimedia.org)
Przyczyny czerniaka
Czerniak, jak i pozostałe nowotwory, jest chorobą o podłożu wieloczynnikowym. Oznacza to, że nie możemy jasno zdefiniować jednej przyczyny, która prowadzi do rozwoju choroby. Przyjęto, że choroba ta powstaje wskutek pewnych czynników genetycznych, które dziedziczymy od naszych przodków, jak i tych nabytych w trakcie naszego życia, oraz ekspozycji na czynniki środowiskowe. Ryzyko rozwoju tego nowotworu jest zatem podyktowane skłonnościami genetycznymi (chodzi tu o zmiany w obrębie DNA – np. mutacje) i dalej zwiększane przez ilość i natężenie ekspozycji na promienie słoneczne. Jest ono (światło słoneczne, a dokładnie promieniowanie ultrafioletowe) odpowiedzialne za 60-70% wszystkich czerniaków. Słońce emituje 3 rodzaje promieni UV: A, B i C. Ostatnie z nich przechwytywane jest przez warstwę ozonową atmosfery, natomiast pozostałe 2 rodzaje promieniowania są absorbowane przez naszą skórę i prowadzą do powstawania uszkodzeń DNA. Generalnie, uszkodzenia te są nieszkodliwe, gdyż komórki ludzkie są w stanie je w miarę efektywnie naprawiać. Komórki, które nie są w stanie w stanie tego zrobić najczęściej umierają, a następnie są zastępowane nowymi, zdrowymi komórkami. Bywa jednak tak, że komórka z jakiejś przyczyny nie jest w stanie naprawić błędów w DNA (np. ich nie zauważy), co więcej zmiany te spowodują, że zacznie się niekontrolowanie dzielić. Owe podzielone komórki z czasem utworzą guz, który z czasem może nabrać złośliwego charakteru i zagrażać naszemu życiu.
Czy warto korzystać z solarium?
Pewnie zastanawiacie się czemu solarium? Co solarium ma wspólnego z czerniakiem? Otóż, łóżka do opalania emitują 12 razy więcej promieniowania ultrafioletowego A niż słońce, a co za tym idzie dużo mocniej uszkadzają DNA w naszej skórze! W Stanach Zjednoczonych solaria zostały sklasyfikowane jako przyczyna rozwoju nowotworów na równi z paleniem papierosów. Badania wskazują, że osoby, które korzystały z łóżek do opalania przed ukończeniem 25 roku życia mają 6-krotnie większe ryzyko rozwoju czerniaka. Najstraszniejsze jest jednak to, że nie trzeba być stałym bywalcem w tego typu miejscach, by móc nabawić się tej choroby. Badania wskazują, że osoby które odbyły od 1 do 14 zabiegów w solarium miały zwiększone ryzyko rozwoju czerniaka aż o 19%!
Solarium (fot. pxhere.com)
Kadr z filmu "Oszukać przeznaczenie 3" (materiały prasowe)
Może zimne piwo w słoneczny dzień?
Zapewne większość z nas w gorący słoneczny dzień marzy o tym, by usiąść na leżaku i otworzyć zimne piwo. Otóż zaskoczę Was, alkohol etylowy działa jako fotouczulacz! Oznacza to, że wzmacnia on działanie światła słonecznego na naszą skórę i przez to zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów skóry.
Zdjęcie główne (źródło: pxhere.com)
Jak zmniejszyć ryzyko rozwoju nowotworów skóry?
Otóż najlepszy sposób zapobiegania takim chorobom wydaje się dość intuicyjny. Choć nie jesteśmy w stanie zmienić informacji zapisanej w naszym kodzie genetycznym (a przynajmniej nie jest to możliwe ze względu na regulacje prawne, ale o tym może w innym artykule), to możemy w pewnym stopniu zredukować natężenie drugiego z czynników prowadzących do rozwoju czerniaka – światła słonecznego. Tutaj pomocą służy odzież ochronna – kapelusze, czapki, okulary przeciwsłoneczne. Jako iż szczyt emisji promieniowania ultrafioletowego przez słońce przypada między godziną 10.00 a 16.00, zmniejszenie ekspozycji na światło słoneczne w tym okresie może być pomocne. Ważny jest także wybór odpowiedniego kremu do opalania. Amerykańskie Stowarzyszenie Dermatologiczne i Amerykańskie Towarzystwo ds. Walki z Rakiem rekomendują by stosować wodoodporny krem z filtrem, SPF 30 lub większy i aplikować go co 2 do 4 godzin. Choć powyższe sposoby brzmią nieco oczywiście i trywialnie, to istnieją naukowe przykłady ich skuteczności. Wśród obywateli Australii, ze względu na dużą ekspozycję na światło słoneczne, problem czerniaka jest bardzo powszechny. Władze przeprowadziły zatem program społeczny „The Sun Smart”, który zakładał wykorzystanie wspomnianych powyżej środków zaradczych. Szacuje się, że zastosowanie się do powyższych rad uratowało około 1400 ludzi przed śmiercią z powodu czerniaka.
Letnie Słońce (fot. YouTube.com/screenshot)
Podsumowanie
Mimo stosowania powyższych sposobów, które z punktu widzenia nauki powinny prowadzić do zmniejszenia ryzyka zachorowania na nowotwór skóry, warto jednak zachować czujność. Bezwzględnie trzeba monitorować powstawanie znamion na skórze, a w przypadku gdy któreś z nich posiada np. nieregularny kształt lub nietypowe zabarwienie (inne niż zwykły, niepodrażniony pieprzyk), należy bezzwłocznie udać się do lekarza dermatologa.
*Artykuł gościnny
Autor: Maciek Sobczak – absolwent Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Bibliografia:
1. Siegel, RL, Miller, KD, Fuchs, HE, Jemal, A. Cancer statistics, 2022. CA Cancer J Clin. 2022
2. Ostrowski SM, Fisher DE. Biology of Melanoma. Hematol Oncol Clin North Am. 2021
3. Dzwierzynski WW. Melanoma Risk Factors and Prevention. Clin Plast Surg. 2021
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję
Galeria zdjęć - O czerniaku w wielkim skrócie – czynniki ryzyka i metody zapobiegania
Więcej artykułów od autora admin
Jakub Hovitz i jego pełne wyobrażeń o pierwszym spotkaniu "VHS" - Zespoły i Artyści
Zanurzony w klimacie przebojów z lat 70., bogaty w analogowe dźwięki, z ciekawie opowiedzianą historią – taki jest najnowszy singiel Jakuba Hovitza zatytułowany „VHS”. Gościnnie zaśpiewał w nim Felix Piątek. Premierowego nagrania tej dwójki pozytywnych artystów z Wrocławia można posłuchać w serwisach streamingowych.
Singiel "Anima Libera", czyli głośny powrót klubowej legendy! - Muzyczne Style
Ej, ludzie! Fani muzyki disco! Max Farenthide i Vamero (duet, którego brzmienia już słyszeliście w hicie „In My Bed”) wydali wspólny numer! „Anima Libera” to energetyczna propozycja z bardzo wyrazistym beatem. Utwór z pewnością ucieszy fanów Maxa! Artysta powraca bowiem na sceny klubowe po... 12 latach nieobecności!
Impromptu Sessions – muzyczne spotkanie dwóch wirtuozów dźwięku! - Muzyczne Style
Z ogromną przyjemnością prezentujemy projekt muzyczny o nazwie IMPROMPTU SESSIONS, za którym stoją dwaj doświadczeni i uznani kompozytorzy: Piotr Krępeć i Kris Górski. Dlaczego jest on tak interesujący/intrygujący?
Co robi niepowstrzymana DAGGA z pomocą Mad Chocolate i Embers Horizon? Elektryzuje! - Muzyczne Style
Utwór pop eurodance, który zagłębia się w głębiny samotności. Napędzana energetyczną instrumentacją piosenka, która rejestruje istotę surowych emocji, jednocześnie wplatając pulsujący rytm, trzymający słuchaczy w napięciu. Takie jest „Don't Hold Me”, czyli najnowsze dzieło stworzone podczas muzycznego campu przez polskich artystów. Kim są ludzie stojący za jego powstaniem?
Legendarne "Na samym dnie" Jerzego Skolimowskiego wraca do kin. Po 50 latach! - Artykuły o filmach
Od premiery „Na samym dnie” minęło ponad pół wieku, ale do dziś dzieło to jest określane „jednym z najlepszych filmów lat 70. i zarazem jednym z najbardziej niedostrzeżonych”. I jak uważa krytyk Michał Oleszczyk, jest też najbardziej udanym filmem w dorobku Jerzego Skolimowskiego. Co ciekawe, z powodu jednej piosenki tytuł ten nie był przez długi czas wyświetlany i przez wiele lat był owiany legendą. Tym bardziej ciesz fakt, że brytyjsko-niemiecka produkcja pojawi się w polskich kinach już 15 marca w całkiem odrestaurowanej wersji dzięki firmie Reset!
Polecamy podobne artykuły
Polski duet anYkara upamiętnia włoską artystkę! - Zespoły i Artyści
Duet anYkara, czyli Karina i Andrzej Kita wziął udział w międzynarodowym projekcie, poświęconym pamięci znanej włoskiej piosenkarki Azzurry Lorenzini. Owocem współpracy z artystami z całego świata jest singiel „Letto 23”. To olbrzymie wyróżnienie i docenienie ich twórczości, bowiem na płycie znalazło się zaledwie 10 artystów z różnych krajów.
Nanocząstki kontra komórki rakowe. Czy to będzie wygrana walka? - Genetyka i Biologia
Gdyby Doktor Quinn przeniosła się w czasie do roku 2020, złapałaby się za głowę. Z jednej strony byłaby świadkiem pandemii koronawirusa, a co za nią idzie medialnego strachu i nierównej walki z niewidzialnym wrogiem. Z drugiej odkryłaby jak medycyna poszła do przodu w radzeniu sobie z nowotworami. I jak może robić to jeszcze lepiej za sprawą nanocząsteczki, która niczym „koń trojański” rozsadzi komórkę rakową od środka!
Słoneczny żar – przestrzegaj zasad, bo twoje zdrowie może być zagrożone! - Zdrowie i uroda
Lato. Dla wielu z nas to zapewne ulubiona pora roku. Wypoczynek nad morzem, pływanie w jeziorze, rowerki wodne, piłka plażowa – długo można wymieniać wakacyjne atrakcje. I to „cudowne” słońce, które, jak śpiewał zespół Sami, „świeci nad nami, ogrzewa nasze nagie ciała promieniami”. Tylko często zapominamy, że przy temperaturze powyżej 30 stopni Celsjusza może okazać się zabójcze…
Teraz czytane artykuły
O czerniaku w wielkim skrócie – czynniki ryzyka i metody zapobiegania - Genetyka i Biologia
Sierpień. Lato w pełni, połowa wakacji. Udajemy się nad morze, aby leżeć plackiem na plaży i mieć brązowe ciało. Jednak większość z nas często zapomina, że w trakcie upałów, gdy promienie słoneczne parzą niczym oddech Balroga, jesteśmy narażeni na niebezpieczeństwo poważniejsze niż czerwona, piekąca skóra. Może bowiem rozwinąć się czerniak. Czym dokładnie jest ta choroba? Jak się przed nią uchronić? Kto szczególnie jest na nią narażony? Czy pobyt w solarium jest groźniejszy od opalania się na leżaku? Na te pytanie odpowie Maciek Sobczak.
"Kurier z Warszawy" – Cichociemny bohater i jego mission impossible - Recenzje książek
Okładka najnowszego wydania „Kuriera z Warszawy” przyciąga wzrok. Widzimy na niej młodego, przystojnego mężczyznę. Swoim ubiorem i posturą przypomina Jamesa Bonda. W dłoni trzyma pistolet, a nad jego głową z płomieni wyłania się samolot. Czytelnik, który nie zna tego bohatera i tej historii pomyśli, że ma do czynienia z sensacyjno-szpiegowską powieścią w stylu Alistaira MacLeana i Iana Fleminga. I faktycznie tak jest, ale w jej filmowej adaptacji w reżyserii Władysława Pasikowskiego. Bo książka to już nieco inna para kaloszy, choć i w niej nie brakuje dramaturgii…
Jan Paweł II ogłoszony świętym! - Religia
Stało się! 27 kwietnia 2014 roku na porannej mszy w Watykanie papież Franciszek wpisał w poczet świętych Jana Pawła II oraz Jana XXIII. W uroczystości wziął także udział papież emeryt Benedykt XVI. W historii Kościoła Katolickiego jest to wydarzenie bez precedensu. Była to pierwsza podwójna kanonizacja papieży w XXI wieku, a także pierwsza kanonizacja od czasu ogłoszenia świętym Piusa X w 1954 roku!
Octopus Film Festival 2021: pełny program - Kultura
3 sierpnia Gdańsk ponownie zostanie opanowany przez ośmiornicę i festiwalowych fanów kina gatunkowego! Łącznie będzie można obejrzeć 46 filmów na 59 seansach, w tym 10 polskich premier, a dostępnych będzie 11 lokacji (w tym jedna ukryta!). Pojawi się np. „Psycho Goreman”. To najntisowe z ducha połączenie science fiction, horroru i komedii, które wygląda mniej więcej tak, jak wyglądałoby „Power Rangers”, gdyby ktoś dolał do serialu kilka hektolitrów krwi! Z kolei filmem otwarcia będzie oryginalny „The Blazing World”. Znamy też produkcje, które powalczą w Konkursie Głównym. One także zachwycą miłośników szalonego kina gatunkowego, podobnie jak Katarzyna Figura.
Daniken i Starożytni Astronauci - Niewiarygodne, niewyjaśnione
Podobno naszą planetę, od tysięcy lat, odwiedzają przybysze z kosmosu? Czy to oni stworzyli na niej życie? Wielu ludzi wierzy w tę, spopularyzowaną przez szwajcarskiego pisarza Ericha von Danikena, teorię. Mit, bajka, a może fakt? Osądźcie sami
Nowości
"Dziki Kamieńczyk" – To nie jest moje pueblo! - Recenzje książek
Wyobraźcie sobie świat, w którym nie ma przestępstw, podziału na biednych i bogatych. Gdzie nikt nie chodzi smutny i jeździ elektrykami. Nikt nie pije alkoholu i nie uzależnia się od papierosów. Pisarz Marek Czestkowski przedstawia właśnie tego rodzaju „odgrodzone” miejsce w… Polsce. Ale już sam tytuł jego powieści: „Dziki Kamieńczyk” sugeruje, że ta utopijna wioska zachwieje się w posadach, przeobrażając się w strefę dla prawdziwych desperados. Czego świadkiem będzie, zahibernowany przez 100 lat, główny bohater. To znany niegdyś strażnik pogranicza wyznający jedną zasadę: w ściganiu złoli wszystkie chwyty dozwolone. Czytelnik jest jak ten Habanero. Popiera go i zderza się z idyllą, która wcale taka słodka nie jest. Oj nie!
Foodlosslla atakuje, bo jedzenie się marnuje! Spot od twórcy nowej "Godzilli" - Intrygujące
Jak zwrócić uwagę na problem związany z marnotrawstwem żywności? Jak ostrzec przed konsekwencjami takiego postępowania/zjawiska? Odpowiedź brzmi: zrobić sugestywny, krótkometrażowy klip, który jest jednocześnie reklamą o charakterze społecznym. I dalej: w centrum umieścić mszczącego się kaiju o wyglądzie przerośniętego ślimaka, zbudowanego z odpadów spożywczych. Taki właśnie materiał przygotował Takashi Yamazaki – reżyser filmu „Godzilla Minus One”!
Jakub Hovitz i jego pełne wyobrażeń o pierwszym spotkaniu "VHS" - Zespoły i Artyści
Zanurzony w klimacie przebojów z lat 70., bogaty w analogowe dźwięki, z ciekawie opowiedzianą historią – taki jest najnowszy singiel Jakuba Hovitza zatytułowany „VHS”. Gościnnie zaśpiewał w nim Felix Piątek. Premierowego nagrania tej dwójki pozytywnych artystów z Wrocławia można posłuchać w serwisach streamingowych.
"Bestiariusz Jeleniogórski Tom V" – Magia, strach i piękno. Chcę więcej! - Recenzje książek
Tomasz Szyrwiel od lat, jako pasjonat górskich wycieczek, rysownik, fotograf i pisarz, poszukuje karkonoskich bestii. Znalazł już ich tak wiele, że wyobraźnia nakazała mu stworzenie opisów na ich temat. W ten sposób narodziły się książki – połączenie jeleniogórskiej sagi fantasy z albumem kuszącym tak bardzo, że czarownica z bajki o „Jasiu i Małgosi” powinna się uczyć. W wersji kolekcjonerskiej, z kilku tomów złożone, wyglądające jak drogocenne i rzadkie księgi, jeszcze mocniej otulały magiczną mgłą. Ten ostatni – V miał być zakończeniem skrzyżowanych losów pewnej ludzkiej wojowniczki i miejscowej jelarskiej dziewczynki, i jednocześnie miał dostarczyć informacji o nowych, czających się w leśnych ostępach i wśród wysokich szczytów mamidłach. O ile jednak jego wydanie jest dziełem sztuki przez wielkie SZ, tak już historia powoduje niestety lekki niedosyt. Ale jest coś, co ciągle pozostaje identyczne – klimat tak niezwykły, że zapominam o realnym świecie.
Singiel "Anima Libera", czyli głośny powrót klubowej legendy! - Muzyczne Style
Ej, ludzie! Fani muzyki disco! Max Farenthide i Vamero (duet, którego brzmienia już słyszeliście w hicie „In My Bed”) wydali wspólny numer! „Anima Libera” to energetyczna propozycja z bardzo wyrazistym beatem. Utwór z pewnością ucieszy fanów Maxa! Artysta powraca bowiem na sceny klubowe po... 12 latach nieobecności!
Oscary 1983. Ten wieczór Zbigniew R. zapamiętał na zawsze – poszedł w "Tango"! - Ludzie kina
Nie od dzisiaj wiadomo, że nawet kieliszek mocniejszego trunku pomaga na stres i dodaje odwagi. I choć Yola Czaderska-Hayek, która jako tłumaczka towarzyszyła Zbigniewowi Rybczyńskiemu na scenie, twierdzi, że twórca oscarowego, krótkometrażowego „Tanga” absolutnie nie był pijany, to widząc jego zachowanie trudno w to uwierzyć. Czy to tylko przypływ szczęścia spowodował, że całkiem odwrotnie niż w jego animacji, otoczenie tak bardzo zwróciło na niego uwagę? Można by odpowiedzieć twierdząco, gdyby nie fakt, że bohater niniejszego tekstu, został dość szybko aresztowany…
Artykuły z tej samej kategorii
Chińscy naukowcy mówią "stop" starzeniu! Lekiem jest wodór! - Genetyka i Biologia
Clint Eastwood ma 93 lata i realizuje swój kolejny film. Większość z nas by tego chciała – dożyć takiego wieku w zdrowiu, mieć świetną pamięć i robić nadal to, w czym jesteśmy dobrzy. Naukowcy z Chin uważają, że jest to możliwe. Czyżby nareszcie nastąpił przełom w medycynie, a co za nimi idzie – szansa na przedłużenie kondycji fizycznej i psychicznej człowieka?
Czym jest DNA? - Genetyka i Biologia
DNA – kwas deoksyrybonukleinowy – jest nośnikiem informacji genetycznej i warunkuje poprzez konkretnie zapisane informacje nasz wygląd zewnętrzny, podatność na dane choroby, kolor włosów, skóry i wiele innych cech fizycznych ludzi.
Zamrożone wirusy i bakterie czekają na swoją chwilę! - Genetyka i Biologia
Pierwsza połowa roku 2020 przejdzie do historii. COVID-19, zwany inaczej koronawirusem przybył z dalekich Chin, by siać panikę i zarażać tysiące ludzi w całej Europie. Szczególnie niebezpieczny jest dla schorowanych i tych w sędziwym wieku. Najgorsza sytuacja jest we Włoszech. Natomiast w Polsce w trakcie pisania tego artykułu zmarło 5 osób. Czy ta pandemia to już początek końca? Trzeba wierzyć, że jednak nie, że uda się ją opanować. Znacznie gorsze niebezpieczeństwo grozić może natomiast całej ludzkości ze strony wirusów żyjących dawno temu…
Nowe życie przodka słonia. Wskrzeszenie mamuta! - Genetyka i Biologia
Filmy, takie jak: „Walka o ogień” czy nowszy – „10 000 B.C.” w taki sposób przedstawiły mamuty włochate, że trudno nie kłaniać się im w pas albo uciekać przed nimi, gdzie pieprz rośnie. Neandertalczycy nie decydowali się jednak na owe czynności. Za pomocą prymitywnych, drewnianych dzid wyruszali na polowanie. Jak współcześnie byłyby traktowane tez potężne zwierzęta? Możemy się o tym wkrótce przekonać. 14 września 2021 roku obiegła bowiem świat informacja, że naukowcy chcą je przywrócić do życia!
Dane medyczne na sprzedaż - Genetyka i Biologia
Od dziesięcioleci naukowcy prowadzą długoterminowe badania, starając się poszerzyć wiedzę na temat chorób. Dzięki regularnej rejestracji danych dotyczących stanu zdrowia i leczenia pacjentów wykazano na przykład, że ołów z łuszczącej się farby uszkadza mózgi dzieci, a podwyższone ciśnienie krwi i poziom cholesterolu zwiększają ryzyko rozwoju chorób serca i udaru mózgu. Do dziś niektórzy z pierwszych uczestników słynnego badania Framingham Heart Study (mający obecnie co najmniej 95 lat), które rozpoczęto w roku 1948, dostarczają informacji medycznych naukowcom.
Pliki cookie pomagają nam technicznie prowadzić portal Altao.pl. Korzystając z portalu, zgadzasz się na użycie plików cookie. Pliki cookie są wykorzystywane tylko do działań techniczno-administracyjnych i nie przekazują danych osobowych oraz informacji z tej strony osobom trzecim. Wszystkie artykuły wraz ze zdjęciami i materiałami dostępnymi na portalu są własnością użytkowników. Administrator i właściciel portalu nie ponosi odpowiedzialności za tresci prezentowane przez autorów artykułów. Dodając artykuł, zgadzasz się z regulaminem portalu oraz ponosisz odpowiedzialność za wszystkie materiały umieszczone przez Ciebie na stronie altao.pl. Szczegóły dostępne w regulaminie portalu.
© 2024 altao.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
0.548