Pisarka urodziła się 11 września 1894 r. we wsi Słup w powiecie gostynińskim. Była córką Jana i Ludwiki z Lesznowskich. Maria Ludwika Kownacka bardzo szybko została półsierotą. 30 lipca 1903 r. zmarła jej matka. Z powodu trudnej sytuacji rodzinnej musiała niestety zrezygnować z marzeń o studiach. Naukę pobierała na pensji Pauliny Hewelke w Warszawie.  W 1912 r. rozpoczęła pracę jako wiejska nauczycielka. Kilka lat później założyła i sama prowadziła szkołę w majątku Krzywda na Podlasiu. W latach 1915-1918 mieszkała w Mińsku Litewskim, gdzie pracowała z dziećmi i słuchała wykładów z historii i literatury polskiej. Później wykładała biologię w mińskim gimnazjum. W 1918 r. wróciła do pracy w szkole ludowej w Krzywdzie.

 

15 kwietnia 1919 r. debiutowała jako pisarka na łamach „Płomyka” opowiadaniem „O kurce czubatce, kurczątkach niebożątkach i o Andrzeju Przewoźniku”. 15 września tego samego roku rozpoczęła pracę jako bibliotekarka w Głównym Urzędzie Ziemskim, przekształconym wkrótce w Ministerstwo Reform Rolnych. Początkowo pod kierunkiem Marii Dąbrowskiej, a następnie Stanisława Stempowskiego.  Również zaczęła naukę w seminarium dla nauczycieli rzemiosł. W 1928 r. współorganizowała Teatr „Baj” na warszawskim Żoliborzu.

 

Rok 1931 był bardzo pomyślny dla Kownackiej. Właśnie wtedy ukazała się pierwsza część jej opowieści o sympatycznym Plastusiu opublikowana w „Płomyczku”. W tym czasie przeprowadziła się do małego mieszkania na Słowackiego 5/13 na warszawskim Żoliborzu. Lata okupacji spędziła w Krzywdzie, gdzie potajemnie nauczała. Podczas Powstania Warszawskiego współredagowała na Żoliborzu tajne pismo okupacyjne dla dzieci „Jawnutka”, noszące potem nazwę „Dziennik dziecięcy”. W 1952 r. otrzymała nagrodę m. st. Warszawy za twórczość dla dzieci i młodzieży, a cztery lata później nagrodę Prezesa Rady Ministrów za działalność pedagogiczną i twórczość literacką dla dzieci i młodzieży. 18 lipca 1956 r. otrzymała Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. W tym samym roku rozpoczęła budowę domku letniskowego w Łomiankach na działce zwanej „Plastusiowem”.

 

Maria Kownacka zdobyła także inne ważne wyróżnienia:

• 21 marca 1971 roku wręczono jej Order Uśmiechu (przyznany w 1970 r.);
• 5 maja 1975 roku dostała Medal Komisji Edukacji Narodowej;
• 1976 roku po raz drugi otrzymała nagrodę Prezesa Rady Ministrów za działalność pedagogiczną i twórczość literacką dla dzieci i młodzieży;
• 8 września 1979 r. otrzymała Orle Pióro.

 

Maria Ludwika Kownacka zmarła 27 lutego 1982 r. w Warszawie, gdzie została pochowana na cmentarzu na Powązkach.

 

Upowszechnianiem twórczości Kownackiej zajmuje się m.in. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci – Koło im. Marii Kownackiej. W dawnym mieszkaniu autorki Plastusia powstała Izba Pamięci Marii Kownackiej. Można tu obejrzeć cenne pamiątki: rękopisy i maszynopisy jej książek, listy, zdjęcia, kukiełki, a także prace wykonane własnoręcznie przez wielbicieli twórczości pisarki: figurki z plasteliny, kukiełki czy ilustracje do książek.

 

Adres:

Izba Pamięci Marii Kownackiej

ul. Juliusza Słowackiego 5/13 m.74

01-592 Warszawa

Tel. 22 832 18 02

 

Dorobek literacki jest bardzo duży. Najbardziej znane utwory to: „Plastusiowy pamiętnik”, „Przygody Plastusia”, „Kukuryku na ręczniku”, „Kajtkowe przygody”, „Świerszczykowy kram”, „Dzieci z Leszczynowej Górki”, „Wiatrak profesora Biedronki”, „Rogaś z doliny Roztoki”, „Głos przyrody”, „Szkoła nad obłokami”.

 

Plastuś

 

Cykl opowiadań o przygodach Plastusia powstał przed wojną. Pierwsza część przygód ludzika z plasteliny ukazała się 2 września 1931 r. w „Płomyczku” z ilustracjami Stanisława Bobińskiego. Plastuś bardzo szybko stał się ulubieńcem dzieci i w 1936 r. wydano książkę zatytułowaną „Plastusiowy pamiętnik”. W 1956 r. na prośbę dzieci Maria Kownacka napisała „Przygody Plastusia” opowiadające o pobycie Plastusia na wsi.

 

W ciągu 84 lat Plastuś zainteresował wielu ilustratorów i doczekał się licznych wizerunków. Najbardziej znane wizerunki słynnego ludzika z plasteliny stworzyli: Stanisław Bobiński (1931), Zbigniew Rychlicki (1966), Jarosław Żukowski (1999), Monika Stolarczyk (2006) oraz Artur Piątek (2008).

 

Malutki, plastelinowy ludzik, z dużym czerwonym nosem i odstającymi uszami od razu spodobał się wszystkim dzieciom. Każde dziecko lepi po lekturze „Plastusiowego pamiętnika” swojego Plastusia i robi mu mieszkanko w swoim piórniku. Wiele takich figurek trafiło do Izby Pamięci Marii Kownackiej.

 

Dziś wiele szkół nosi imię znanej pisarki dla dzieci. Najbliżej położona jest Szkoła Podstawowa im. Marii Kownackiej w Sokołowie w gminie Gostynin.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję