Szachy – królewska gra - Tradycje

Szachy to klasyka - gra królewska, bo wymaga wiedzy, koncentracji, umiejętności przewidywania. Dobry gracz przewiduje kilka lub kilkanaście zdarzeń do przodu. Tylko w taki sposób można przewidzieć strategię przeciwnika i wykonać ruchy dość wcześnie, by osiągnąć przewagę. Szachy uczą przewidywania skutków dlatego są synonimem mądrości. Przewidywanie bardzo przydaje się w życiu codziennym. Unikniemy zbędnych rozczarowań, a przy okazji podjęte przez nas decyzje mogą procentować w przyszłości.

 

Istnieje pewna bajka o królu, który strasznie się nudził. Szukał zajęcia dla siebie, lecz nic go nie zainteresowało na dłużej. Wszystko stawało się nudne i monotonne. Pewnego dnia ogłosił wszystkim, że ten kto wymyśli lub podsunie mu coś interesującego otrzyma solidną zapłatę. I jak to w bajkach znalazł się pewnego dnia starszy cudzoziemiec mówiąc, że ma coś interesującego. Król zaprosił go do zamku, ugościł serdecznie i zainteresowany zapytał o pudełko, które trzymał starzec. To szachy – odpowiedział po czym przedstawił królowi zasady gry. Król zafascynował się nową grą. Dzięki temu zauważył wielką przewagę królowej nad królem szachowym. Zmieniło to jego postrzeganie na Świat. Przecież szachy to symulacja królestwa – odpowiedział, jest równie wciągająca jak rozwijająca naszą wyobraźnię. Nie zastanawiając się długo król zapytał starca jak wielką sumę złotych monet by chciał otrzymać za tą cudowną grę. Na to doświadczony starzec odpowiedział: królu nie chcę złotych monet. Pieniądze są przecież zgubne, są potrzebne do życia, lecz ich nadmiar zmienia ludzi – ich osobowości i rozsądne podejście do Świata. Nie chcę sporej zapłaty, lecz jeżeli otrzymałeś to czego szukałeś symboliczna zapłata powinna się należeć – by gra cieszyła Ciebie oraz wszystkich z którymi w nią zagrasz. Proponuję w zamian ziarna, bym nie chodził głodny, a może i dla innych jeszcze trochę starczy w Twoim królestwie. Król bez wahania odrzekł, dam Ci całe worki ile zechcesz kilkanaście, kilkadziesiąt ton ile zapragniesz. Starszy cudzoziemiec podrapał się po głowie i po chwili odpowiedział. Spójrz na tą szachownicę którą Ci przyniosłem. Jest na niej kilkadziesiąt pól białych i kilkadziesiąt czarnych. Umówmy się, że Twoją zapłatą będzie ziarno. Dziś wezmę tylko jedno ziarnko symbolizujące pierwszy fragment szachownicy. Jutro dwa ziarnka za następne pole w szachownicy, pojutrze za trzecie pole wezmę cztery ziarnka, w kolejnym dniu za czwarte pole w szachownicy wezmę osiem ziarenek. Za piąte pole szesnaście ziarenek a za kolejne 32, za siódme 64 ziarnka a za ósme pole do szachownicy 128 ziarenek. To już 10% szachownicy. Czy zgadzasz się na taką zapłatę? Król szybko odpowiedział, ależ drogi cudzoziemcze cóż to za zapłata za 8 pól które stanowią już 10% szachownicy mam dać Tobie kilkanaście ziarenek, przecież w takim worku znajduje się ich tysiące. To chyba trochę za mała zapłata za tak wspaniałą grę. Na to starzec odpowiedział ciesz się grą w szachy bo to szlachetna gra, a Twoje królestwo te w okolicy dzięki Twojej zapłacie w ziarnach nie będzie głodować przez najbliższe lata...

 

Starzec wiedział co robi, nauczony doświadczeniem, posiadający umysł dobrego szachisty, wielkiego matematyka podarował królowi szachy zmieniając Świat. Grając w szachy można zauważyć charaktery graczy. Czy są odporni na stres, czy są odważni, czy pochopnie podejmują decyzję. Czasami nie wygrana lub przegrana, a sama gra zdradza całą esencję człowieka. Na początku mamy swobodę ruchu. Możemy wybrać dowolną figurę nazywaną pionem by rozpocząć grę. Kolejne ruchy mogą prowadzić do strategicznych ataków lub ochrony króla przed szachem i w efekcie matem. To jak poruszamy się po szachownicy i jakie decyzje podejmujemy zdradza również naszą osobowość. Często mniej zaawansowani gracze grają trochę na oślep stawiając bierki bez zastanowienia. Po chwili, gdy już decyzja jest ostateczna okazuje się, że nie wszystko zostało przewidziane i wiele tracą w dość głupi sposób z którego sami są zdziwieni że tego nie przemyśleli.

 

Szachy narodziły się na wschodzie, mówi się że w Indiach w VI wieku naszej ery. Z czasem zmodernizowane trafiły do Europy około XV wieku i dopiero wtedy doczekały się swojej świetności. W tym czasie powstały zawody szachowe i pierwsze rozgrywki mistrzów. Szachy znane są w różnych krajach i występują w różnych odmianach. W chińskich szachach występuje nawet rzeka. Występuje wiele możliwości gry w szachy. Jedną ze starszych wersji jest gra korespondencyjna. Taka rozgrywka może trwać latami, bo każdy ruch szachowy jest wysyłany pocztą, co wydłuża czas gry do nawet kilku lat. Obecnie gra przez internet rozpowszechniła tę metodę i skróciła czas gry.

 

Ciekawą formą gry jest gra na ślepo. W ostatnim czasie doczekała się wielu mistrzów. Gra polega na zapamiętaniu najczęściej kilku układów i grze w ciemno przesuwając w pamięci figury szachowe. Rekordzistą w tej dziedzinie jest János Flesch, który jednocześnie grał w 52 partie szachowe w pamięci. Ciekawostką może być także gra w szachy dla 3 osób na szachownicy heksagonalnej lub czterech osób z udziałem szachownicy o 160 polach.

 

Jest wiele odmian i zasad gry w szachy, np. gra drużynowa Kloc, gdzie 2 osoby z drużyny grają na dwóch niezależnych szachownicach, przy czym zbite bierki mogą zostać ponownie użyte w grze drugiej osoby z drużyny – dlatego w drużynie gra się przeciwnymi kolorami bierek. Można grać w szachy atomowe lub antyszachy – lecz te odmiany gier wymyślono głównie na dynamikę i atrakcyjność gry.

 

Gra w szachy to przede wszystkim matematyka. Układ szachownicy to nic innego jak matematyczna macierz dwuwymiarowa, a do gry używamy 32 figur, które zajmują podczas rozpoczęcia rozgrywki 50% macierzy. Każda z figur ma określoną możliwość ruchu, a każda figura określoną wagę i znaczenie, które w trakcie gry może ulec zmianie. Dzięki temu w latach 40 ubiegłego wieku rozpoczęto pracę na temat skonstruowania algorytmu szachowego. Z czasem zbudowano wiele programów szachowych, które do roku 2000 zazwyczaj przegrywały lub remisowały z arcymistrzami szachowymi. Obecnie możliwości obliczeniowe komputerów oraz poprawione szybkie algorytmy umożliwiają nawet zwycięstwa z arcymistrzami pojedynczych partii, np. słynna gra systemu komputerowego Deep Blue firmy IBM z ówczesnym mistrzem świata Garrim Kasparowem. W najbliższych latach techniki komputerowe rozwiną się dostatecznie, by swobodnie wygrywać partię maszyny z człowiekiem. Obecne algorytmy posiadają skróty, bazę położeń startowych, analizę skróconą do kilku ruchów naprzód, aby szybciej podejmowały decyzję. Algorytm, który ma wykonać po każdym kroku analizę wszystkich możliwości nie istnieje, bo czas na obliczenie takich układów byłby za wielki, by dać odpowiedź poprawnego kolejnego ruchu. I tutaj jest odpowiedź na naszą bajkę o królu.

 

...Król zadowolony z tak niskiej zapłaty był tylko parę dni. Nie spodziewał się tak wysokiej zapłaty. 10 dnia musiał lekką ręką oddać 512 ziarenek, następnego dnia 1024 ziarenka, kolejnego 2048. Piętnastego dnia ilość ziarenek wyniosła 16384. Szesnastego dnia 32768 ziarenek. Dwudziestego dnia król musiał oddać 524 288 ziarenek. Nie jest to więcej niż całe dno worka oznajmił z uśmiechem. Minęło trzy dni a ilość 4.194.304 ziarenek czyli statystycznie ledwo pół worka. Kolejnego dnia było to 8.388.608 ziarenek co dawało już cały worek. Król pomyślał, że minęły ponad 3 tygodnie, a dziś dałem starcowi cały worek ziarna. Czy starzec na pewno chciał tak lichej zapłaty, za tą wspaniałą grę. Kolejne dni oświeciły króla. Kolejnego dnia musiał zapłacić starcowi 16.777.216 ziarenek czyli dwa pełne worki. Następny dzień to już 33.554.432 ziarnka za 26 pole na szachownicy. Kolejny dzień i za 27 pole na szachownicy król zapłacił 67.108.864 co tego dnia dawało około 8 worków. Trzydziestego dnia ilość wyniosła 536.870.912 czyli 67 worków. Za połowę szachownicy czyli 32 pole król musiał zapłacić 2.147.483.648 ziarenek czyli 268 worków ziarna. W tym dniu król podsumował sobie zapłatę dla starca. Wywnioskował, że jest to połowa szachownicy, a dziś oddał 268 worków i szybko domyślił się co będzie w kolejnych dniach. Za 33 pole zapłacił 4.294.967.296 ziarenek co dawało 536 worków. Następnego dnia przyszykował 8.589.934.592 ziarenek czyli 1073 worki. Za 40 pole wyszło 549.755.813.888 ziarenek więc 68719 worków. Przy 50 polu worków wyszło 70.368.744. Kolejne dni doprowadziły króla do bankructwa, a lokalnych mieszkańców wyżywiły na lata. Przy 63 polu szachownicy wszyło tego dnia 9.223.372.036.854.775.808 ziarenek co dawało 1.152.921.504.606 worków. I ostatniego dnia król zapłacił 11.529.215.046.068 worków ziarna. Łącznie sumując wszystkie dni król musiał stać się bankrutem, a starzec dobrze wyliczył taki ciąg geometryczny, żądając zapłaty za wspaniałą grę.