Siedem kategorii, siedem nazwisk. Zanim je wymienimy, najpierw kilka zdań na temat transmitowanej na antenie TVN ceremonii, zorganizowanej oczywiście w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Otóż drodzy państwo, na początek podsumowano na niej w ciekawie zmontowanym filmiku ostatnie 30 lat w polskiej kulturze. Jednak miła, optymistyczna atmosfera nieco osłabła, gdy ze sceny padły mocne słowa dotyczące dzisiejsze sytuacji, zarówno tej polityczno-ekonomicznej, jak i społecznej. Mówiono chociażby o ekstremalnych warunkach, w których funkcjonują dziś polskie teatry czy cenzurze spektakli.

 

Do tego nagrodzony w kategorii Teatr dramaturg Jakub Skrzywanek (dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie) w trakcie odbierania Paszportu miał drżący głos. Dlaczego? Otóż ubrany w tęczowy strój pragnął zadedykować nagrodę wszystkim osobom, którzy mierzą się na co dzień z „wykluczeniem, homofobią i każdą formą przemocy, która płynie ze strony tych, którzy sprawują władzę”. Z kolei laureatka specjalnego wyróżnienia – Kreator Kultury, czyli pisarka Dorota Masłowska wspomniała o antykobiecej kulturze i o karach, jakie spotykają artystki. Co więcej w samym materiale podsumowującym trzy dekady pojawiły się sceny a manifestacji organizowanych przez Strajk Kobiet czy nieszczęsna wypowiedź ministra, który komentował swego czasu twórczość nielubianej przez pewien obóz polityczny, Olgi Tokarczuk.

 

Na szczęście udało się rozładować trochę smutną aurę za pomocą m.in. występu Ralpha Kaminskiego oraz zaskakującego żartu prowadzącej – Grażyny Torbickiej. Nie. Dostojna, elegancka pani Grażyna nie przeobraziła się nagle w stand-uperkę. Po prostu po ogłoszeniu wszystkich laureatów bardzo nietypowo pożegnała się z widzami. „Długo zastanawiałam się, co powiem na koniec tej uroczystości, ale nie powiem nic, bo już musimy kończyć”. Gdy publiczność usłyszała te słowa, wybuchnęła śmiechem.

 

Laureaci Paszportów Polityki za rok 2022:

Film:

Jan Holubek – za „niejednoznacznie naszkicowanych bohaterów w wyrazistym krajobrazie społecznym i politycznym w serialu »Wielka woda«, a także za bezgraniczną empatię, uczciwość i szczerość”.

 

Nic dziwnego, przecież opartą na faktach „Wielką wodę” okrzyknięto najlepszym polskim serialem Netflixa (co potwierdza też nasza recenzja). Mimo to reżyser i tak był w szoku, gdy odczytano jego nazwisko.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Teatr:

Jakub Skrzywanek – za „spektakle ważne, odważne i nieoczywiste. Dyktowane, podobnie jak cała działalność laureata w środowisku artystycznym i kierowanie teatrem, troską o jakość i przyszłość naszego społeczeństwa”.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Przypomnijmy, że Skrzywanek wyreżyserował chociażby poruszający, szeroko dyskutowany spektakl na podstawie reportaży Janusza Schwertnera pt. „Spartakus. Miłość w czasach zarazy”, gdzie wybrzmiewa właśnie problem wykluczenia osób LGBT+ i katastrofalnego stanu psychiatrii dziecięcej.

 

Literatura:

Grzegorz Piątek – za „książkę pt. «Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939« (wydaną przez W.A.B.), a więc znakomitą opowieść o mieście, która stawia pytanie o modernizację”. Autor ten, z wykształcenia architekt, przekonująco zdekonstruował mit „miasta z morza i marzeń”.

 

Okładka książki "Gdynia obiecana" (źródło: wydawnictwo W.A.B.)

 

To bardzo dobry reportaż o powstawaniu Gdyni. Jakże interesujący, wciągający, niezwykle ciekawy.

 

Sztuki wizualne:

Agata Słowak – za „odważne podejmowanie w malarstwie tematyki kobiecej, której nadaje osobisty i pełen emocjonalnego zaangażowania wyraz. Za opowiadanie o teraźniejszości i o sobie za pomocą oryginalnie wykorzystanych wzorców dawnego malarstwa”.

 

Muzyka poważna:

Anna Sułkowska-Migoń – za „ogromną muzykalność, wrażliwość i nieprzeciętną radość tworzenia sztuki. Za konsekwentną pracę, która doprowadziła w zeszłym roku do międzynarodowych sukcesów ze zwycięstwem w paryskim konkursie La Maestra na czele”.

 

Anna w sezonie artystycznym 2021/22 pełniła funkcję rezydenta w Sinfonii Iuventus, a wcześniej dyrygowała różnymi zespołami, zarówno zagranicznymi i krajowymi. Robiła to profesjonalnie przystosowanej do tego Filharmonii Dolnośląskiej.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Muzyka popularna:

1988 (Przemysław Jankowiak) – za „otwartość stylistyczną, za umiejętność pracy z różnymi artystkami i artystami oraz za twórcze inspirowanie się różnymi nurtami. Za rozwój własnego muzycznego języka i przenoszenie go w swoich produkcjach z undergroundu do mainstreamu”.

 

To mieszkający w Warszawie, muzyk, kompozytor, producent muzyczny i artysta wizualny w jednej osobie artysta, znany jako 1988. Na swoją drugą po „Grudzie” autorską płytę pt. „Ruleta" zaprosił całą plejadę utalentowanych gości. Byli wśród nich: Włodi, Wilku, Szczyl, Zdechły Osa, Margaret, Rosalie. Stąd ów album zaskakiwał różnorodnością. Warto też dodać, że Przemek współpracował Brodką.

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Kultura cyfrowa:

Anna i Jakub Górniccy (Outriders) – za „umiejętne połączenie tradycyjnego dziennikarstwa wysokiej próby z najnowszymi rozwiązaniami technicznymi cyfrowych mediów”. A zatem za oryginalny sposób opowiadania o dramatycznych wydarzeniach, jak wojna w Ukrainie („Jeden dzień w...” kolektywu Outriders).

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Kreator kultury:

To nowsza kategoria, bo wymyślona w 2002 roku. Tytuł Kreatora kultury przyznawany jest osobom albo instytucjom. Za co ogólnie? Za ich aktywność w sferze kultury, organizację i promocję, która wyrasta znacząco ponad przeciętność. Skrótowo mówiąc, chodzi o cały wkład w polską kulturę.

 

Podczas 30. edycji Paszportów Polityki, szacowna Kapituła wręczyła aż – uwaga! – trzy te specjalne nagrody. Powędrowały one na ręce: wspomnianej już wyżej pisarki Doroty Masłowskiej, która chciałaby żyć w rzeczywistości przyjaznej kobietom-artystkom; muzyka i kompozytora Ryszarda Poznakowskiego (członka „Trubadurów”) oraz malarza Wilhelma Sasnala – jednego z najbardziej cenionych współczesnych artystów europejskich, który zasłynął dziełami malarskimi, będącymi zbiorowym portretem kultury i historii oraz głosem pokolenia lat 70. Co ciekawe, Sasnal inspiruje się gazetami, billboardami, a także Internetem. Niezwykle wiernie przenosi napotkane tam obrazy do swojej twórczości. Porusza ważne tematy historyczne i przedstawia ikony popkultury, różne miejsca, a nawet zwykłe, codzienne przedmioty. Jego prace można podziwiać w zbiorach Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Tate Modern w Londynie, Centrum Pompidou w Paryżu, Museum of Modern Art w Nowym Jorku oraz Guggenheim Museum oraz Kunsthaus w Zurychu!

 

Podsumowując, to niesamowite jak zainicjowana przez krytyka filmowego i szefa działu kultury – Zdzisława Pietrasika, ze skromnego wydarzenia zorganizowanego w budynku redakcji tygodnika „Polityka” zamieniła się w poważniejszą galę. Dobrze, że tak się stało, bo dzięki Paszportom można poznać odważnych, otwartych na świat, niezależnych ludzi, którzy przekraczają granice sztuki.

 

Jubileuszowe Paszporty Polityki (fot. youtube.com/screenshot)

 

Niezmienne są oczywiście zasady wybierania nominowanych do tych nagród. Najpierw mamy etap eliminacji. Tutaj krytycy z różnych redakcji i instytucji kultury zgłaszają swoim zdaniem najciekawsze osobowości minionego roku w siedmiu głównych kategoriach: film, literatura, teatr, sztuki wizualne, muzyka poważna, muzyka popularna i kultura cyfrowa. Następnie Kapituła składająca się tylko z dziennikarzy tygodnika wyłania laureatów.

 

W dwóch poprzednich latach przyznano też nagrodę specjalną w kategorii: Kultura Zdalna. Skierowane była ona do artystów działających online w trudnych czasach pandemii Covid-19.

 

„Do zobaczenia za rok, już mamy nadzieję, że już w lepszych czasach, lepszych także dla polskiej kultury” – powiedział na koniec redaktor naczelny Jerzy Baczyński.

 

Przyłączamy się do tych słów, wierząc, że prędzej czy później zapali się światełko większej tolerancji i zrozumienia.

 

Źródło:

https://www.polityka.pl/

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję