(Altao.pl) Dlaczego tak wielu Polaków nie potrafi poprawnie posługiwać się ojczystym językiem, mimo że ma bogatą historię? Czy faktycznie jest on najtrudniejszy na świecie?

 

MA: Zacznę od drugiego pytania. Nie, język polski nie jest najtrudniejszym językiem na świecie z bardzo prostego powodu – nie ma czegoś takiego jak najtrudniejszy czy najłatwiejszy język. Wszystko zależy od tego, kto się polskiego (czy jakiegokolwiek innego języka) uczy. Dla Brytyjczyka będzie on pewnie trudniejszy niż dla Rosjanina. Albo (na pewnym etapie) łatwiejszy – na przykład ze względu na to, że jego rodzimy język nie będzie mu przeszkadzał (nie będzie się „narzucał” przez swoje podobieństwo) w procesie uczenia się. To bardzo indywidualna sprawa. Brakuje nam jednak obiektywnej podstawy porównania wszystkich języków świata i z tego właśnie powodu rankingi najtrudniejszych języków możemy włożyć między bajki.

 

Jeśli chodzi zaś o pierwsze pytanie, to wkraczamy na temat, którego nie lubię. (śmiech) Temat narzekania na to, jak wiele błędów popełniamy. Nie twierdzę, oczywiście, że to nieważne. Wydaje mi się jednak, że poświęcamy temu zbyt wiele uwagi. Poprawność językowa to tylko jeden ze składników komunikacji, a stawiany ponad pozostałe prowadzi często do sytuacji, które każdy zna z internetowych dyskusji: nieważna jest argumentacja, ważne, że ktoś popełnił błąd językowy. Smutne jest to, że osoba, która taki błąd popełniła, natychmiast staje się obiektem drwin i wykluczenia, jest uznawana za gorszą i głupszą. Skutkuje to tym, że pod przykrywką „dbania o język” szkodzi się komunikacji, a sama dyskusja staje się bezprzedmiotowa. To nasze przywiązanie do poprawności jako głównego składnika używania języka wynieśliśmy chyba ze szkoły. Ale być może wynika to po prostu z chęci dowalenia komuś? Trudno powiedzieć. Tak czy inaczej – takie myślenie o języku jest z gruntu wykluczające, czyli – powiedzmy – „antykomunikacyjne”.

 

Oczywiście, jak już wspomniałem, nie warto całkowicie rezygnować z poprawności. Norma pomaga nam się porozumieć i odnaleźć w rzeczywistości językowej. Dzięki niej rozpoznajemy teksty (wypowiedzi) z różnych rejestrów i wiemy, jakiego języka używać np. w sytuacji formalnej. Dla dużej części społeczeństwa ważne są także przeżycia estetyczne, czyli otaczanie się ładną, poprawną polszczyzną – niegdyś nazywaną „literacką”.

 

(Altao.pl) Młodzi ludzie wolą pisać z rówieśnikami na Messengerze za pomocą emotikonów niż rozmawiać na żywo. Czy także obawiasz się tego, że w przyszłości zaczną zanikać zdania mówione, a wraz nimi pogorszeniu ulegną relacje międzyludzkie?

 

MA: Nie wiem, czy to prawda, że młodzi wolą ze sobą pisać, niż się spotykać. Nie sądzę. Być może jednak nie zdaję sobie z tego sprawy. Myślę, że – ogólnie rzecz biorąc – naszą ludzką potrzebą jest żywy kontakt z innymi i widać, że brakuje nam tego w czasie pandemii. Oczywiście jedni potrzebują tego kontaktu więcej, inni mniej, a jeszcze inni wolą samotność. Tak czy inaczej rozmowa jest czymś istotnym. Zresztą tzw. komunikacja internetowa nie jest przecież tylko pisaniem, jest czymś na granicy mowy i pisma, a to dlatego, że próbujemy dostosować tekst do tego, co znamy z mowy żywej. Stąd właśnie np. emotikony czy potoki składniowe, czyli chaotyczne ciągi zdań. Jeśli chodzi o relacje międzyludzkie, to trudno mi cokolwiek na ten temat powiedzieć, ponieważ nie czuję się kompetentny – nie jestem socjologiem czy psychologiem.

 

(Altao.pl) Na Twoim kanale pojawiły się niedawno inspirujące i skłaniające do refleksji, dyskusje z serii pt. „przySŁOWIE”. Rozmawiałeś m.in. z Krystyna Czubówną i Mają Komorowską. Czy trudno było namówić obie panie na wywiad i zwalczyć tremę?

 

MA: Miałem to szczęście, że udało mi się namówić do współpracy Elę Szymańską z Mazowieckiego Instytutu Kultury. Wsparcie dużej organizacji otwiera wiele drzwi i moje marzenie o zaproszeniu do rozmowy tak znakomitych gości mogło się spełnić. A jeśli chodzi o tremę, to chyba jednak nie udało mi się jej zwalczyć, bo czuję ją za każdym razem, kiedy oglądam którąś z rozmów. Ale skoro o to pytasz, to znaczy, że dla innych może wygląda to trochę lepiej. (śmiech) Pamiętam, że mój złośliwy mózg bez przerwy podrzucał mi zdania typu „Siedzisz naprzeciwko prof. Mai Komorowskiej, wielkiej aktorki. Na pewno chlapniesz coś głupiego”. (śmiech)

 

(Altao.pl) Pani profesor Maja Komorowska, znana i utalentowana aktorka, stwierdziła, że „język to myśl ubrana w słowo”. Czy Ty również tak byś go zdefiniował?

 

MA: To bardzo ciekawe podejście, bo zakłada, że myśl jest czymś przedjęzykowym, a przecież naukę o dawna nurtuje pytanie o to, czy zawsze myślimy w jakimś języku – czy język jest z myśleniem zrośnięty. Język można definiować na wiele różnych sposobów w zależności od tego, którą jego cechę mamy akurat na uwadze. I to jest piękne, bo pokazuje migotliwość języka, jego nieuchwytność. Pytanie o to, czym jest język, pojawia się w głowie każdego badacza, który jakiś wycinek tej językowej rzeczywistości chce opisać, i za każdym razem odpowiedź na to pytanie jest nieco inna.

 

(Altao.pl) Ostatnie pytanie brzmi: jaką jeszcze ma pasję Mateusz Adamczyk, gdy nie oddaje się językowej magii? Czyta książki, ogląda seriale, a może wspina się na górskie szczyty?

 

MA: Uwielbiam poznawać nowe smaki! Kocham gotować i chyba całkiem nieźle mi to wychodzi. Jedzenie jest zresztą pierwszą rzeczą, na którą rzucam się, kiedy odwiedzam nowe miejsce (śmiech) Niestety pandemia ograniczyła mój apetyt podwójnie – przez zakaz podróżowania i uszkodzenie węchu, którego doznałem po zachorowaniu na COVID. Powoli jednak mój zmysł się regeneruje i mam nadzieję, że niebawem wróci na dobre. Szkoda by mi było smaku i zapachu dobrej kawy, wina i tych wszystkich wspaniałości z całego świata.

 

(Altao.pl) Wielkie dzięki za rozmowę!

 

MA: Bardzo dziękuję!

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

źródło: YouTube.com (Standardowa licencja)

 

Wbijajcie na kanał Mateusza:

 

http://youtube.com/c/MateuszAdamczykVlog

 

A także na Instagrama:

 

https://www.instagram.com/mateusz_adamczyk/

 

Oraz oficjalny fanpage:

 

https://www.facebook.com/vlog.mateuszadamczyk

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą Altao.pl. Kup licencję